Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Parthonopeus van Bloys (1871)

Informatie terzijde

Titelpagina van Parthonopeus van Bloys
Afbeelding van Parthonopeus van BloysToon afbeelding van titelpagina van Parthonopeus van Bloys

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.31 MB)

Scans (22.06 MB)

XML (0.93 MB)

tekstbestand






Editeurs

Jan-Hendrik Bormans

Ferdinandus Deycks



Genre

poëzie

Subgenre

ridderroman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Parthonopeus van Bloys

(1871)–Anoniem Historie van Partinoples, grave van Bleys, De–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

IVGa naar voetnoot⋆).

 
Daer ons die scrifture af seit,
530[regelnummer]
Hoe scone het was, hoe groot, hoe wijt:
 
Niemene hadde verdroten die tijt,
 
Die de scoonheit allene van dien
 
[T]sinen wille mochte hebben ghesien;
 
Hine was so blide, ghevielt so
535[regelnummer]
Dat hire af ghesciet, hine waert onvro.
 
Daerwaert reet hi sinen draf,
[pagina 22]
[p. 22]
 
Voor den palayse beetti af,
 
Den rikeliken graet hi op clam,
 
En̄ als hi bin den palayse quam,
540[regelnummer]
In allen siden vant hi ghehecht
 
Menich rikelijc stallecht.
 
Scone vier vant hier ooc
 
Van droghe[n] houte sonder rooc,
 
Hooghe tafelen en̄ breede,
545[regelnummer]
En̄ van etene grote ghereede,
 
En̄ ten tafelen niemen gheseten.
 
Gherne haddi een lettel ghe[e]ten,
 
En̄ ghinc hoofscelike hande dwaen
 
Ten beckinen daer hi se vant staen,
550[regelnummer]
Die ghegoten beede waren
 
Van finen goude en̄ van claren,
 
Deen goot water, dander ontfinct:
 
Van argher coppe men dicke drinct
 
Beede van clareite en̄ van wine,
555[regelnummer]
Dan uten arghesten beckine.
 
Als hi sine hande hadde ghedweghen,
 
Brochte men hem die dwale ghedreghen,
 
Maer hine sach niet diese droech.
 
Teerst dat hi hadde ghedroocht ghenoech,
560[regelnummer]
Dedi als een edel ionghelinc:
 
Ter hoochster tafelen hi sitten ghinc;
 
Dat dedi om dat en̄ in dien,
 
Of hem evele soude[n] ghescien
 
Eer hi danen mochte gaen,
565[regelnummer]
Dat hi int hoochste waer bevaen.
 
Om dat hi was van hoghen gheslechte,
[pagina 23]
[p. 23]
 
Dochtem wel dat hi met rechte
 
Ter hoochster tafelen sitten mochte.
 
Te meer hi was altoes in vrochte
570[regelnummer]
Dat hem die duvel, in sijn ghedochte,
 
Door scamp dit te voren brochte.
 
 
 
Parthonopeus was gheseten
 
 
 
Droech men dander mede
 
Van allen tafelen in der zele.
575[regelnummer]
Der tafelen waren daer so vele,
 
Datter .ccc. ridderen doe
 
Met ghemake mochten sitten toe;
 
En̄ als men hem een gherechte
 
Brachte, waest cume neder
580[regelnummer]
Op die tafle voor hem gheset,
 
Dat hise alle sach comen met
 
Tallen tafelen diere waren ghelost.
 
Nochtan en sach hire here no drost;
 
Hine wiste hoet hem toe quam,
585[regelnummer]
En̄ wie dat voor hem nam.
 
Die scalen sach hi scinken,
 
Den wijn minderen en̄ niemen drinken.
 
Daer was ghedient wel te love;
 
Nie was man tgheenen hove
590[regelnummer]
Ghedient so hovescelike en̄ so wel:
 
Hine sacher scinken niewer in el
 
Ter hoochster tafelen dan in goude,
 
In groten coppen menichvoude.
[pagina 24]
[p. 24]
 
Alle waren si guldijn, sonder allene
595[regelnummer]
Sijn cop: hi was van enen stene,
 
Die harde goet was en̄ diere;
 
Hi was ghemaect van enen saphiere
 
Een lettel donkerachtich porprijn;
 
Niemene mochte deeren venijn,
600[regelnummer]
Waert in dranke, waert in ate,
 
Die dronke utien dieren vate.
 
Die scedel was een recht robijn,
 
Hine mochte scoonre no beter sijn.
 
Aen den steen leghet grote doghet;
605[regelnummer]
Ten coppe was hi wel ghevoeghet,
 
Dat ic dies ghelooven en [can]
 
Dat[t]en mochte ghevoeghen [man],
 
Het ne hadde ghedaen der naturen sin.
 
Daer sach hi ghemaect groot wonder in.
610[regelnummer]
Die appel was een carbonkel steen,
 
Die so claer omtrent hem sceen,
 
En̄ gaf so groot licht en̄ so claer,
 
Dat men ne dorste bernen daer
 
Int palays kersen of vier,
615[regelnummer]
Sonder door rijckelijcheit en̄ cier.
 
Bi den coppe merkedi [dat]....
 
 
 
So wit ne saghedi noyt cleet;
 
Daer aen droghedi sine hande.
 
Doe quamen die crude mengherande,
620[regelnummer]
Noten musscaten, naghelkine,
 
Die la[c]tuarien vray en̄ fine.
[pagina 25]
[p. 25]
 
Na die crude quam die clareit,
 
Dies ghenoech daer was ghereit.
 
Die scolaken waren daer op ghedaen,
625[regelnummer]
Entie taflen sach hi te gaen,
 
En̄ emmer was hi des in vare,
 
Dat het bi den duvel ware.
 
Doe ghinc hi sitten bi den viere,
 
Daer hem harde vakede sciere,
630[regelnummer]
En̄ peinsde, na dat hem stoet,
 
Dat hem ware slapen goet,
 
En̄ hem een bedde wel behoevede.
 
Door al dat hi so seere droevede
 
En̄ emmer vernoy was in wane,
635[regelnummer]
Began hi teere cameren te gane.
 
Doe sach hi .ii. rikelik[e] stallicht
 
Al berrende voor hem op ghelicht,
 
Die voor hem in de camer ghinghen.
 
Hi seinde hem van quaden dinghen,
640[regelnummer]
En̄ volghede in die camer naer.
 
Dalre rikelijcst bedde vant hi daer,
 
Dat ye keiser of grave ghewan.
 
Daer es so vele prisens an,
 
Dat [ic] die cleeder dier toe hoorden,
645[regelnummer]
Ne can gheprisen in corten woorden.
 
Dat covertoer, die culcte pelline,
 
Die lijnlakene, die oorcussine,
[pagina 26]
[p. 26]
 
Die harde wit waren en̄ clene;
 
Rikeliker en saghedi nie ghene.
650[regelnummer]
Om tcovertoer een lijste ghinc,
 
Die soeter rooc dan enech dinc,
 
En̄ was van enen dieren eblie,
 
En̄ woont in tlant van Romonie;
 
Sijn vel dat rieket harde soete,
655[regelnummer]
Haddics stade en̄ goede moete,
 
Ic souder u af segghen mee.
 
Dat dier es witter als die snee,
 
En̄ es sochte ieghen alle diere,
 
Maer den serpenten eest overghiere;
660[regelnummer]
Want het sulke nature heeft....
 
 
 
Want het hevet selke manicre
 
Dat het neemt sijn aert int vier,
 
Dat doen en mach gheen ander dier.
 
Voor dat bedde lach een tapijt
665[regelnummer]
Beede even lanc en̄ even wijt,
 
Nie was ghemaket bet.
 
Daer stont een setel up gheset,
 
Daer die pickle af waren van goude,
 
Scoonre dan se iemen wenschen soude;
670[regelnummer]
Daer up ghinc hi sitten neder.
 
Doe keerden beede die stallicht weder
 
Deen neven den anderen tsamen
 
Binden palayse [danen] si quamen;
[pagina 27]
[p. 27]
 
Diemeer blevere so vele daer,
675[regelnummer]
Dat al die camere was so claer,
 
In dien ghelike of si binnen
 
Onsteken ware in allen sinnen.
 
Die camere was van marbre porfiere;
 
Hi soude sijn goet clere en̄ diere,
680[regelnummer]
Die dat wonder bescriven soude,
 
Dat met lasure en̄ met goude
 
Ghewracht was en̄ ghemaect van binnen.
 
Niemen mochts sinen wille ghewinnen
 
Daer in te blivene dier was in;
685[regelnummer]
Hine hadde ooc emmer so droeven sin
 
Hine soude verhoghen diere in ware;
 
So soete waest daer in en̄ so clare.
 
Hi sat neder en̄ soude af doen
 
Beede cousen en̄ scoen;
690[regelnummer]
Maer eer hire toe conste comen,
 
Waren si hem van den voete[n] ghenomen.
 
Doe ontcleede hi hem daer naer
 
En̄ ghinc ligghen up tbedde, dat daer
 
Scone stont ghemaect, sonder orlof,
695[regelnummer]
So watter hem sal comen of.
 
Ooc ne was hi so niet vervaert,
 
Hine trac tcovertoer te hem waert;
 
Binnen dat hijt trac te sine[n] oren,
 
Dat licht, dat daer was te voren
700[regelnummer]
Van den kersen, verloos hi doe,
 
Maer hine conde gheweten hoc,
 
Want het warter [in eens] donker inne.
[pagina 28]
[p. 28]
 
Doe vervaerde hem in sinen sinne,
 
Dat grote vaer benam hem tvaken.

voetnoot⋆)
IVe fragment. Zie bij Crapelet, vs. 955 en volgende. Parthonopeus treedt het voornaemste paleis binnen, waer hij veel wonders ondervond.
[tekstkritische noot]Vs. 538. Cod.: graet clam hi op clam, maer het eerste clam is doorstreept. 552. Uit te spreken: goot 't water. 553. Argher, slechter, geringer. 562. In dien (ghevalle).
[tekstkritische noot]Vs. 569. Temeer = echter, nogthans, niettemin; op andere plaetsen: diemeer en bij Massmann zoo gedrukt. - Cod.: in vruchte. 570. Ik vermoedde eerst dat hier en̄ sijn ghedrochte stond, maer te onrecht. 582. Cod.: geloest: droest. 593. Cod.: menichfoude.
[tekstkritische noot]Vs. 594. Cod.: guldin. 597. Cod.: saphire. 598. Cod.: donker achter proprijn (sic).
[tekstkritische noot]Vs. 623. Cod.: was was. 624. Is scolaken dat hier staet, het zelfde als hovelakene, vs. 965. Kiliaen zeide reeds zoo als wij, ammelaken. 634. Men zou zich eerder aen den genit. vernoys verwacht hebben. 636. Cod.: rikelijc; maer dat heeft de kopist vergeten te verbeteren. Hij had eerst .i. rikelijc stallicht geschreven en heeft later de eerste stip van .i. in i veranderd en er ii. (sic) van gemaekt; rikelijc heeft hij daerna uit het oog verloren. Wat stallicht betreft, de zelfde vorm schijnt hem voor sing. en plur. te gelden. Zie vs. 671. 646. Cod.: cōvertoer, maer vs. 650 en 697 convertoer of couvertoer voluit.
[tekstkritische noot]Vs. 648. Cod.: wit was. - Moet clene in rene veranderd worden? Zie vs. 5680. 652-53. Eblie ken ik niet; het kan uit sabel = zibeline verbasterd zijn en dan zal ook wel Romonie voor Armenie staen, waervan de naem van hermine. In 't fransch heet het de peaus de bex, welk laetste Crapelet en Robert ook niet wisten uit te leggen. 655. Cod.: Haddicx. 661. Het hevet; hier wordt van de salamander gesproken. 662. Aert = bestaen. 664. Cod.: badde. 669. Cod.: weinschen. 673. Cod.: Binden palayse dat si qu. Zonder zin.
[tekstkritische noot]Vs. 674. Cod.: Die meer (sic), gesplitst. 677. Cod.: waren, dat ook uitlegbaer is. 678. Cod.: porfire. 683. Sinen wille ghewinnen, zich verzaden. Vglk. vss. 531-535 eene dergelijke wending.
[tekstkritische noot]Vs. 704. Dat = zoodat. - Cod.: tsaken misschreven voor tfaken = tvaken, de slaeplust. 720. Cod.: dwanchise; ik zach er liever dwankise staen. - Het geschrift en de zin laten ook toe herdelike (= hardelike?) te lezen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken