Van de redactie
Oké, geef de popcorn maar door
Dirk van Bastelaere
De ‘novellisatie’ is een literair genre dat een ‘vertaling’ in romanvorm van een originele film of een origineel scenario aanbiedt. Een novellisatie werkt dus in tegengestelde zin van een adaptatie, waarbij een film vertrekt vanuit een literaire bron. In tegenstelling tot wat velen denken gaat het hier om een genre dat even oud is als de cinema zelf en een zeer grote diversiteit vertoont: van commerciële pulp tot hoog literair experiment. Hoewel in het Nederlandse taalgebied nog niet zo veel novellisaties verschijnen, zou de toenemende vermenging van woord en beeld in het boekenbedrijf (neem de opkomst van de graphic novel) best eens kunnen leiden tot meer ‘boeken van de film’. Jan Baetens en Arnoud van Adrichem geven het genre in ieder geval graag een duwtje en stelden het dossier ‘Literatuur en film: het andere scenario’ samen.
Allereerst geven zij het woord aan Sjef Houppermans. Hij schrijft over de klassieker Cinéma (1999) van Tanguy Viel. Peter Verstraten essayeert vervolgens over de novellisatie van Paul Verhoevens Zwartboek (2006) en diens biografie Jezus van Nazaret (2008). Jan Baetens gaat op zoek naar de ware auteur van de wel heel bizarre novellisatie J'irai cracher sur vos tombes (1946). Thomas Van Parys werpt een kritische blik op de Hollywoodnovellisatie. Voorts belicht Karel Vanhaesebrouck Belderbos, de novellisatie van het eerste seizoen van Kapitein Zeppos. Heidi Peeters onderzoekt het schimmige genre van de ‘fanfictie’ in Nederland en Vlaanderen.
Uiteraard biedt dit dossier ook enkele voorbeelden van novellisaties. Han van der Vegt vertaalt een fragment uit Men in the Off Hours (2000) van Anne Carson, waarin de auteur de rol van Catherine Deneuve speelt. Jan Baetens vertaalt een hoofdstuk uit Le cinéma des familles (1999) van Pierre Alferi, die een wel zeer radicale bewerking maakte van Charles Laughtons film The Night of the Hunter (1955). Erik Bindervoet & Robbert-Jan Henkes novelliseren een scène uit Ulysses (1967) van Joseph Strick. Alfred Schaffer waagt zich ten slotte aan een verdichting van Keane (2004) van Lodge Kerrigan. De tekeningen in dit dossier zijn van de hand van Frédéric Coché, die op verzoek van de samenstellers een selectie maakte uit zijn graphic novel Vie et mort du héros triomphante (2005).
Buiten het dossier treft u een essay van Lucas Hüsgen waarin hij op zoek gaat naar duistere tendensen in de grensstreek en belandt bij Geert Wilders. Laurens Ham besluit deze Parmentier met een bespreking van Ton van 't Hofs Flarf, een bloemlezing (2009).
NB: Vertegenwoordigers van DW B, nY, Parmentier en het ter ziele gegane Raster lanceerden onlangs het platform voor literaire kritiek De Reactor: http://www.dereactor.org.
Auteursrechtelijk beschermd