Reis van Jan van Mandeville

Van een eylant gheheten macumeram ende heeft meer dan dusent mylen omgaens. Ende dye lieden die daer wonen die hebben al honts hoefden.

Van desen eylande so gaetmen ter westerscher zee waert door menich eylant tot enen groten eylande, dat heet micumeran, dat een goet eylant is ende herde scone ende hout wel int ommegaen meer

[fol. 102vb]

dan m milen. Ende alle die liede van desen eylande hebben honts houede wijf ende man ende heten cenofallea ende sijn liede van redenen ende van verstane ende aenbeden enen osse voor haren god. Ende een yghelijc van hem draecht int voorhooft enen gulden of een silueren osse tenen teken, dat si wel haren god minnen. Ende si gaen al naect sonder dat si een cleyn doecskijn hebben, daer mede dat si haer heymelike lede decken. Het sijn herde grote ende sterke wel vechtende liede ende draghen grote taergen, die al haren lichame bedecken ende een glauie in die hant ende al si yement in enen strijt vaen, si etene staphants. Die coninc van desen eylande is herde rijc ende machtich ende herde heylich na sine wet ende heeft

[fol. 103ra]

omtrent sinen hals ccc paerlen van orienten herde groot, ghesnoert in manieren van enen pater noster, . . . . . also seit hi sinen god iij^c. bedinghen an die perlen harde deuotelic, eer hi eet ende draecht ooc omtrent sinen hals enen robijn van orienten, die fijn ende edel blickende is, die bi na enen voet lanc is ende vijf vingher breet. Ende alsi enen coninc kiesen, so gheuen si hem desen robbijn te draghene in syn hant ende so leyden sine ridders al om die stat. Ende van daen voort sijn si hem altoos onderdanich. Ende den robbijn die draecht hi altoos omtrent sinen hals, want en hadde hi een niet ouer hem men souden niet ouer coninc houden. Die grote can van cathay heeft dicwille desen robbijn begheert, mer noit en conde hine hebben mit vrienscappen noch mit orloghen. Dese coninc is herde gherechtich

[fol. 103rb]

na sijn wet ende doet herde grote ende nauwe gherechte, so datmen herde zekerlike door sijn lant gaen mach ende draghen datmen wil, want niement en is so coene, dat hi yement berovede, want sonder vertreck soude die coninc ouer hem rechten. Van desen eylande coomtmen tot enen andren eylande, dat heet sille, dat wel heeft int ommegaen v^c. milen. Jn dit lant is vele verderfs lants, want daer sijn so vele serpenten, draken ende cocodrillen, datmer niet wel in en der wonen. Cocodrillen sijn gheluwe ende strijpte serpenten ende hebben vier voete ende corte bene ende langhe clauwen. Sulke sijn vijf vademe lanc, sulke vj, sulke x. Ende als si gaen in een zauelachtich lant,

[fol. 103va]

het schijnt datmen enen groten boem daer ghesleept heeft door den zauel. Ende daer sijn ooc vele wilder beesten ende zonderlinghe olifanten. Jn dit eylant is een herde hoghen berch ende ten midden van desen berghe staet een groot plasch of poel in een scoon plein ende daer is herde vele waters in. Ende die liede van dyen lande segghen, dat adam ende yene weenden op desen berch c. jaer, doe si vten paradyse waren ghesteken ende twater van desen poele dat van haren tranen is, want si weenden so zere op desen berch, dat dit water van haren tranen wies. Ende opten gront van desen poele vintmen vele dierbaer ghesteynte ende grote perlen. Jn

[fol. 103vb]

desen poel ofte plasch wassen vele riede ende ander grote bome. Ende daer sijn vele serpenten ende cocodrillen ende grote echelen. Ende die coninc van desen lande gheeft orlof alle jare eens den armen lieden, dat si moghen in desen poel gaen vergadren die dierbair ghesteinte in aelmoessen omme die minne van adams god. Ende alle jaer so vintmer in ghenoech, mer om die venijnde beesten, die daer in sijn, zaluen si haer armen ende haer beene van sape van cleinen applen ende van andren cruyde ende dan en heeft men ghenen noot van tghewormte, dat daer in is. Dit water loopt neder op deen zide vanden berghe ende int nederlopen van desen watre vintmen dierbaer

[fol. 104ra]

ghesteinte ende perlen mit groten hopen ende men seit ghemeenlike in dit lant, dat die serpenten noch die wilde beesten nemmermeer quaet en souden doen en ghenen vreemden man zonder allene die in dit eylant gheboren zijn. Jn dit eylant ende in vele andre eylanden daer omtrent sijn vele wilde ganse, die twee hoofde hebben. Ende men vinter ooc witte leeuwen alsoe groot als ossen. Ende daer sijn ooc vele andre beesten ende daer sijn ooc voglen, die men niet en vint an dese zide der zee. Ende weet, dat in dit lant ende ander lant daer omtrent die zee is so hoge, dat schijnt dat si aen die wolke hanct ende dat se daerttrike verdrincken sal. Jc en weet niet, hoe dat si haer aldus mach gehouden, dan die gracie gods diese hout. Ende te libien waert is si wel

[fol. 104rb]

also hoghe ende daer om seit dauid: Mirabiles elaciones maris, dats te segghene: wonderlike zijn die verheffinghe der zee.