Ridder metter swane

[p. 72]

Hoe de hertoginne ende haer dochter te Nimmeghen trocken.

ALs nu Helias te Billoen was, soo quam de hertoginne met haer dochter tot Nimmeghen voor den keyser, weenende, ende clagende over haren goeden man die haer laten wilde, ende seyde: Och ghenadige heer keyser wilt ontfermen hebben op my, ende op mijn dochterkijn, want ten zy by uwer gratien, ic sal verliesen den genen die ghy my gaeft tot eenen man, ende heer. De keyser seyde: hoe so? Sy seyde: hy wil weder keeren te lande van daer hy quam als hy mi eerst quam beschermen, want die swaen die ghy saeght is weder komen met sijnen schepe, ende heeft hem gehaelt, ende hy is by hem. Doen seyde de keyser ghy moet hem vertorent hebben. Doen seyde sy hoe sy sijn gebod ghebroken had. Ende als sy noch te samen spraken so quam de edel Helias metten swaen aen des keysers palleys, ende blies sijnen horen als hy eerst dede, ende seyde: ic hoore uwen man. Sy seyde: Ic weet wel dat hy hier comen sal, maer t'is om oorlof te nemen aen u, ende aen ons, om nimmermeer weder te keeren ten sy by uwer voorsienigher wijsheyt. Doen quam Helias voor den keyser, dien hy ootmoedelijck groete ende de keyser ontfinc hem minnelijc. Ende Helias seyde: heer keyser ick vertijde¹⁾ het hertochdom van Billoen, want dat en sal ic niet meer besitten, want ic moet weder keeren ten lande daer ick af quam, dus bevele ic u mijn dochter, ende geefse u over als u dochter, ende ick bid uwer goedertierenheyt dat ghy haer wilt sijn een vader, ende vrient, ende wiltse houwen²⁾ als den tijdt is na uwer belieften, gelijck als ghy gheweest zijt een sake³⁾ van onsen houwelijck, ende houdtse onder u beschermen, in vryheyt van haren lande, want ic en sal niet weder keeren.

1) Doe afstand van

2) Uithuwelijken

3) Oorzaak

[p. 73]

Doen seyde de keyser: O edel ridder mijn vriendt, ghy hebt my eenen grooten eet gedaen ende behoort dien te volbrengen, ende u huysvrou te laten is tegen Godt ende de liefde, ende hier is u dochter Yda, [ghy] soudet haers met recht ontfermen. Doen seyde Helias: Heere by nootsaecke moet ick vertrecken in een ander lant, aldus bid ick u dat ghy my wilt vergheven dat ic heb misdaen, want ick en mach niet langer blijven, siet daer den swaen die my verbeydt. Doen seyde de keyser, om de wille Godts te doen soo en wil icker niet tegen seggen. Doen quam hy, ende kuste sijn vrou ende dochter seer weenende, ende oorlof nemende, doen nam hy oorlof aen den keyser hem bevelende sijn wijf ende sijn dochter in gratie. Ende de keyser beloofde t'beste te doen ende sijn dochter te houwelijcken alst profijt waer. Ende doe vertrack de edel Helias en ginck opt water daer de swaen verbeyde, ende als hem de swaen sach was hy blijde. Ende doen geleyde hem de swaen weder tot Lillefoort.