Die hystorie van die seuen wijse mannen van romen

Dat eerste exempel der keyserinnen.

INder stat van romen was een burgher. ende hadde alte schonen boemgaert dar hi in staende hadde een edelen pijnboem die alle iare crachtelijcke vruchten voerbrochte in alsulcker crachten dat so wie van die vruchten smaecte al waer hi siec of leproes. hi soude ter stont ghesontheyt crighen Des gheuielt op een tijt dat deze voerseide burgher in sijn hof ghinc. ende vant onder den boem wassende een alte schonen ionghen boem Doe riep hi sinen gardenier tot hem ende seide Mijn lieue vrient wilt doch van desen ionghen boem sonderlinge sorge hebben. want ic hope noch beter boem van haer te planten dan dese boem is Die gardenier seide. gaerne here ic sel mijn besten daer toe doen Op een ander reyse quam die selue man weder om die ionghe lote te visiteren ende hem dochte dat die lote alsoe niet en wies als si wel mochte. ende vraghede den gardenier hoe dat bi mochte comen Die hofman seide O here het en is gheen wonder. want dese groten boem is also wijt ende

[p. 10a]

breet van tacken dat die lucht aen die wortel niet raken en mach van die jonghen boem Doe seide die meester. cortet die tacken al ront om vanden boem ende gheeft den ionghen lucht Die hofman dede also Noch quam die meester weder om te besien wat die ionghe boem geuordert hadde int wassen ende hi en conde daer gheen vorderinghe an sien Doe seide hi den gardenier of den hofman Noch en wasset die ionge boem niet wat mach hem deeren datse niet en wasset Die hofman seide Ick vermoede dat die hoecheyt des ouden boems hem beneemt die sonne ende die reghen dat si den ionghen boem niet raken en moghen ende daer omme en mach hi bi auentueren niet wassen Doe seide die meester. wantet so is so wil ic dat ghi den boem ophout ende neder legghet. want ic hope van desen lote noch een beter boem te planten dan dese is Die hofman was sinen meester ghehoersaem ende dede den boem alheel wech Ende als dat ghesciet was so ghinc die ionghe boem oec alheel te niet also datter gheen profijt of ghecomen en is van die plante mer grote scade Doe dit die arme luden ende siecken vernomen hadden vermalediden si alle die gheen die daer raet ofte daet toe ghegheuen hadden dat die boem verdoruen was daer die arme ende die siecke menschen of ghelaeft ende

[p. 10b]

ghesont worden ghemaect Voert seide die keyserinne. hebt ghi wel verstaen dat ic gheseit heb Hi seide Jae seer wel Doe seide si Nv sel ic v beduden wat dat beteykent dat ic v geseit heb.

Verclaeringhe daer of

DEse boem heer coninc is uwe persoen also edel dat veel armer menschen ende siecken van uwen hulp ende raet ghelaeft ende getroest worden Dat ionghe boemken dat onder den groten boem wtspruyt is uwe vermaledide soen die nv bi sijn consten beghint te wassen. ende studeert ten eersten hoe hi uwe tacken der moghentheyt of sniden mach om hem te vercrigen menscheliken lof Daer nae studeert hi uwe persoen te verderuen op dat hi regneren mach. mer wat gheuallet dan anders dan dat die arme ende crancken menschen vermalediden alle die gheen die uwen soen verderuen mochten. ende dat niet en hebbe ghedaen Ic rade v dat ghi hem verderuet ter wylen dat ghi inder macht sijt ende ghesont op dat die malediccie der menschen op v niet en come Doe seide die keyser Ghi hebbet mi goeden raet ghegheuen. morghen sel ic hem mit versmader doot laten doden Ende alst dach gheworden was. ghinc die keyser sitten te recht ende gaf die sentencie dat men sinen soen soude leyden ter galghen mit voergaende trompet\ten

[p. 11a]

in een teyken des doots Ende doe des conincs soen om die stat gheleit wort so began dat ghemeen volc te weenen ende te roepen Wee wee ons die enighe soon der keysers wort gheleyt ter doot Als dit aldus gheschiede so quam bancillas die eerste meester den roepende volck te moeten riden op een tellende paert. ende als die ionghe sinen meester sach so neychde hi hem toe mitten hoofde. recht of hi segghen woude Ghedencke mijns lieve meester als ghi bi minen vader comet ende siet hoe ic nv gheleit worde ter galghen Doe seide die meester den ghenen die hem gheuanghen leyden En wilt niet haesten hem ter doot te leyden Ic hope bi der gracien gods dat ick hem huden vander doot sel verlossen Doe riep dat volc O goede meester wilt v haesten ten pallaes wert Ende verlosset uwen discipel Die meester sloech sijn paert mit sporen soe dattet dapperliken liep ten pallaes wert ende als hi daer quam so gruetede hi den coninc mit gheboghen knyen Die keyser seide tot hem nymmermeer en moet di goet gheschien Die meester antwoerde hem O heer keyser ic hebbe van v een ander grote verdient Die keyser seide dat lyeghet ghi. want ic hebbe v ende uwe ghesellen ouergheleuert minen soen die wel spreken conde ende in allen seden wel beset. ende nv is hi stomme

[p. 11b]

ende dat dat alre quaetste is Hi wil oec mijn coninghinne vercraften waer om dat hi huden steruen moet ende ghi selt oec quader doot ghedoot worden Die meester seide O here van uwes soens weghen dat ghi segghet dat hi niet en spreect dat ken god dat hi in onse gheselscap wel plach te spreken ende waer om dat di nv niet en spreket dat weet god ende datter sonder saeck niet en is dat seldi vernemen Ende dat ghi voert segghet dat hi uwe coninghinne vercraften woude daer of segghe ic v voerwaer dat hi veel iaren mit ons heeft conuerseert ende so eerbaer gheweest datwi nye sodanighe fame van hem vernomen hebben Ende daer om here segghe ick v een dinck Ist dat ghi uwen soon dodet om dat woert uwes wijfs. so selt v argher ende qualijcker becomen van dien ridder die om die cslachte sijns wijfs dede doot slaen sinen besten wijnthont die sinen soen verlosset hadde vander doot O seide die keyser. wilt mi doch dat exempel vertellen Die meester seide Neen heer keyser. dat en doe ick niet. want eer ic mijn woerden eynden conde soe mochte uwen soen ghehanghen worden. ende dan so hadde ic v dit gheseit sonder profijt. mer belieuet v dit notabel exempel te horen so wederroept uwen soon ende houdet hem tot morghen. ende als mijn reden wt sijn. soe doet dan morghen

[p. 12a]

mit hem dat v sel belieuen Als dit die keyser hoerde so dede hi ter stont sinen soen wederroepen ende weder inden stoc setten ter tijt toe dat die meester sine reden soude besluten Doe began die meester te spreken inder nauolghender manieren