Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxxj. Capittel.

Den Israëliten wort geboden krijch te voeren tegen de Midianiten, vers 1, etc. met een leger van twaelf duysent mannen, ende Pinehas de sone Eleazars, 4. dewelcke de Midianiten overwinnen, 7. keeren weder tot de hare, met de gevangene, ende den buyt, 12. worden van Mose onthaelt met berispinge, over het gene sy qualick gedaen hadden, 14. ende met bevel van het gene sy doen souden, 17. Wet rakende de deelinge vanden buyt, 25. met de uytvoeringe der wet, ende de somme des buyts, 31. ende het deel des HEEREN, dat den Priesteren, ende Leviten toequam, 41. de Overste des heyrs doen den HEERE eene offerhande, 48. die inden Tabernakel ter gedachtenisse bewaert wert, 54.

1

ENde de HEERE sprack tot Mose, seggende:

2

^a Neemt de ¹ wrake der kinderen Israëls van de Midianiten: ^{2 b} daerna sult ghy versamelt worden tot uwe volckeren.

a Bov. 25.17.

1 Hebr. wreeckt de wrake der kinderen Israëls van den Midianiten. T.w. over het quaet 't welck sy onder den Israëliten listelick veroorsaeckt hebben, als sy deselve gebracht hebben tot lichamelicke, ende geestelicke hoererye, vermelt hier boven, cap. 25. versen 1, 2, etc. ende ond. vers 15, 16.

2 D. ghy sult sterven, ende uyt dese werelt verhuysen. Siet van dese maniere van spreken Genes. 15. op vers 15. ende 25. op vers 8. ende bov. 20.24, 26.

b Bov. 27.13.

3

Mose dan sprack tot het volck, seggende; Dat sich mannen uyt u ³ ten strijde toerusten, ende datse tegen de Midianiten zijn, om de wrake ⁴ des HEEREN te doen aen de Midianiten.

3 Ofte, ten heyre: ende soo in 't volgende.

4 Te weten, die de HEERE geboden hadde tegen de Midianiten te sullen gedaen worden. siet bov. 26.17, 18. waer mede Godt verklaerde, dat de vyantschap tegen sijn volck bewesen, soo veel als hem aengedaen was. Verg. Zach. 2.8. ende Act. 9.1.

4

⁵ Van elcken stam onder alle stammen Israëls, sult ghy een duysent ten strijde senden.

5 Hebr. duysent van eenen stam, duysent van eenen stam. Siet dese maniere van spreken oock, Levit. 24.8. ende bov. 13.2. etc.

5

Also werden gelevert uyt den duysenden Israëls duysent van elcken stam: twaelf duysent toegeruste ten strijde.

6

Ende Mose sondtse ten strijde, duysent van elcken stam; haer, ende ⁶ Pinehas den sone Eleazars des Priesters ten strijde, met de ⁷ heylige vaten, ende de trompetten des geklancks in sijne hant.

6 T.w. niet eygentlick om te vechten, ofte een krijgs-Overste te zijn, maer om van wegen Godt, als een goet raets-man ende beleyder, het leger by te blijven, ende dat tot kloeckheyt te vermanen, achtervolgende sijnen bysonderen yver te vooren bewesen, bov. 25.13. Verg. Deut. 20.2, 3, etc.

7 De welcke waren, nae sommiger gevoelen, de Arke des verbonts, met haer toebehooren: overmits die in 't leger somtijts mede genomen wert. Het welcke men verstaen kan uyt Num. 14.44. Ios. 4.11. 1.Sam. 4.4. Andere verstaen daer mede alleen de trompetten die terstont in dit vers vermelt worden, ende moesten in den krijch gebruyckt worden.

7

Ende sy streden tegen de Midianiten; gelijck als de HEERE Mose geboden hadde: ende sy doodden al wat mannelick was.

8

Daer toe doodden sy boven hare verslagene, de ⁸ Koningen der Midianiten; ^c Evi, ende Rekem, ende ⁹ Zur, ende Hur, ende Reba, vijf Coningen der Midianiten: oock doodden sy met den sweerde ¹⁰ Bileam, den sone Beors.

8 Dewelcke des Koninckx Sihons, eer hy van Mose uytgeroept wert, Leenmannen, ofte Vassalen geweest zijn, Ios. 13.21. maer daerna sich als Koningen gehouden hebben. siet bov. cap. 25. vers 15.

c Ios. 13.21, 22.

9 Hebr. Tsur.

10 Hebr. Bilam. Te weten also hy op den wech was, om weder te keeren nae sijn lantschap Mesopotamia. siet bov. cap. 24. vers 25.

9

Maer de kinderen Israëls namen de wijven der Midianiten, ende hare kinderkens gevangen: sy roofden oock alle hare beesten, ende al haer vee, ende al haer vermogen.

10

Voorts alle hare steden ¹¹ met hare woon-plaetsen, ende alle hare borchten, verbrandden sy met vyer:

11 And. in, ofte, door hare woonplaetsen.

11

^d Ende sy namen al den roof, ende al den buyt; van menschen, ende van beesten.

d Deutr. 20.14.

12

Daerna brachten sy de ¹² gevangene, ende den buyt, ende den roof tot Mose, ende tot Eleazar den Priester, ende tot de vergaderinge der kinderen Israëls in het leger; inde vlacke velden Moabs, dewelcke zijn aen de ¹³ Iordane van Iericho.

12 Hebr. de gevanckenisse. T.w. de Midianitische vrouwen, ende de kleyne kinderen diese gevangen hadden. Siet bov. vers 9. Het woort gevancknisse is dickwijls voor de gevangene genomen. Alsoo ond. vers 19.26. Item, Exo. 12.29. 2.Chro. 28.5. Ephes. 4.8.

13 D. die tegen over, ofte voor by, ofte, niet verre van Iericho en bloeyt, ende een veer, ofte, overdracht by de selve stadt heeft. Verg. bov. 22.1.

13

Maer Mose, ende Eleazar de Priester, ende alle Overste der vergaderinge, gingen uyt hen te gemoete; tot buyten voor het leger.

14

Ende Mose wert grootelicks vertoornt tegen de Bevelhebberen des heyrs, de hooft-lieden der duysenden, ende de hooft-lieden der honderden, die uyt den strijdt van die oorloge quamen.

15

Ende Mose seyde tot hen; ¹⁴ Hebt ghy dan alle vrouwen laten leven?

14 Aldus vragende geeft hy te verstaen, datse sulcks geensins en moesten gedaen hebben. siet dese maniere van vragen, die seer sterck tegenspreeckt, ende afseyt, Genes. 18.17. met de aent.

16

Siet, dese waren door ^e Bileams ¹⁵ raet, den kinderen Israëls, om oorsake der overtredinge tegen den HEERE te geven, inde sake van Peor: waer door ¹⁶ die plage wert onder de vergaderinge des HEEREN:

e Bov. 25.1, 2, ende 18. 2.Pet. 2.15. Apoc. 2.14.

15 Hebr. woort. Verstaet den snooden vont, ende archlistigen raet, waer door de Israëliten in hoerdom, ende afgoderye gevallen zijn. Siet bov. 24. vers 14.

16 Siet van dese plage bov. c. 25. vers 9.

17

^f Nu dan, doodet al wat mannelick is, onder kinderkens: ende doodet alle vrouwe, die ¹⁷ door byligginge des mans eenen man ¹⁸ bekent heeft.

f Iud. 21.11.

17 Verg. het volgende vers: item Lev. 18.22. ende 20.13.

18 Siet Genes. 4. op vers 1. ende 19. op vers 8.

18

Doch alle de kinderkens ¹⁹ van vrouwlick geslachte, die de byligginge des des mans niet bekent en hebben; laet voor ulieden leven.

19 Hebr. onder de wijven.

19

Ende ghylieden legert u buyten het leger ²⁰ seven dagen: een yeder die eenen ²¹ mensche gedoodt, ende een yeder die eenen verslagenen sult aengeroert hebben, sult u op den derden dach, ende op den sevenden dach ²² ontsondigen, ghy, ende uwe gevangene.

20 Nae de ordinantie ende wet gegeven van Godt, ten aensiene van de onreyne, bov. cap. 15.13. ende 19.11. etc. ende onderhouden in Mirjam. bov. 12.14.

21 Hebr. eene ziele.

22 Siet bov. cap. 8. op vers 21.

20

Oock sult ghy alle kleedinge, ende alle gereetschap van vellen, ende alle geyten [hayren] werck, ende alle gereetschap van hout, ²³ ontsondigen.

23 D. reynigen nae de wet der ceremonien, ende alsoo bequaem maken tot een goet, ende eerlick gebruyck. Verg. Levit. 8.15. ende 14.49. ende c. 16. vers 16. met de aent. daer op.

21

Ende Eleazar de Priester seyde tot de ²⁴ krijchslieden, die tot dien strijt getogen waren; Dit is de insettinge der wet die de HEERE Mose geboden heeft.

24 Hebr. mannen des krijchs, ofte, des heyrs, dat is, die in de oorloge hen laten gebruycken, ende de wapenen hanteren.

22

Alleen ²⁵ het gout, ende het silver, het koper, het yser, het tin, ende het loot:

25 T.w. dat sy van den Midianiten genomen hadden.

23

Alle dinck, ²⁶ dat het vyer lijdt, sult ghy door het vyer laten doorgaen, dattet reyn worde, evenwel sal 't ^g door ²⁷ het water der afsonderinge ontsondigt worden: maer al dat het vyer niet en lijdt, sult ghy door het water laten doorgaen.

26 Hebr. dat in het vyer gaen sal. dat is, dat door het vyer gehaelt zijnde, onbeschadigt, ende onverteert daer uyt komt. Alsoo in 't volgende.

g Bov. 19.9.

27 Siet van dit water bov. 19.9.

24

Ghy sult oock uwe kleederen op den sevensten dach wasschen, dat ghy reyn wordet: ende daerna sult ghy in het leger komen.

[fol. 79r]

25

Voorder sprack de HEERE tot Mose, seggende:

26

Neemt op de somme des buyts ²⁸ der gevangenen, van menschen, ende van beesten; ghy, ende Eleazar de Priester, ende de Hoofden van de vaderen der vergaderinge.

28 Hebr. der gevanckenisse. Siet bov. op vers 12.

27

Ende ^h deelt den buyt ²⁹ in twee helften tusschen de gene die den strijt aengegrepen hebben, die tot den krijch uytgegaen zijn; ende tusschen de gantsche vergaderinge.

h 1.Sam. 30.24.

29 Welcke order David heeft gevolgt in 't deelen van den buyt tusschen de gene, die gestreden hadden, ende andere die by de gereetschap gebleven waren, om die te bewaren. 1.Sam. 30.24.

28

Daerna sult ghy ³⁰ eene schattinge voor den HEERE heffen, van den oorloochs-mannen die tot desen krijch uytgetogen zijn, van vijf hondert eene ³¹ ziele, uyt de menschen, ende uyt de runderen, ende uyt de eselen, ende uyt de ³² schapen.

30 Ofte een toegeleyde deel, het welcke was als eene schattinge, die den HEERE tot bewijs van danckbaerheyt gegeven moeste worden, ende den Priesteren, die den HEERE in den Tabernakel dienden, voor haer deel toebescheyden was.

31 Het woort ziele, ten aensien van de menschen, beteeckent hier een mensche ofte persoone, ende ten aensiene van de beesten een beest, ofte stuck. van elcke uyt de 500 moesten de krijgsluyden den HEERE een toe-eygenen: gelijck als de Israëliten, die in het heyr niet getrocken en waren, uyt hare helft van 50 een den Leviten moesten geven, dat is, tienmael meer dan de krijgsluyden den Priesteren gaven.

32 Het Hebr. woort beteeckent niet alleen schapen, maer oock geyten, alsoo in 't volgende. Siet Gen. 26. op vers 14. ende Levit. 1. op vers 2.

29

Van hare helft sult ghy het nemen, ende den Priester Eleazar geven ³³ ter heffinge des HEEREN.

33 D. om dat den HEERE te offeren, ende toe te heyligen tot een bewijs van danckbaerheyt. Alsoo ond. vers 41, ende 52. Het Hebr. woort is hier in 't gemeyne genomen voor offer ofte gave. Siet bov. 5. op vers 9.

30

Maer van de helft ³⁴ der kinderen Israëls sult ghy ³⁵ eenen gevangenen van vijftich nemen, uyt de menschen, uyt de runderen, uyt de eselen, ende uyt de schapen, uyt ³⁶ alle de beesten: ende ghy sultse den Leviten geven ³⁷ die de wacht des Tabernakels des HEEREN waernemen.

34 D. die den kinderen Israëls toebehoorde, achtervolgende de bedeelinge vermelt bov. vers 27. Siet van de selve helft ond. vers 42, ende 47.

35 Ofte, een deel, dat vast gehouden is, van de menschen, ofte van de beesten.

36 D. uyt alle soorten van beesten, verg. Genes. 7.14.

37 Siet Num. 3. op vers 7.

31

Ende Mose, ende Eleazar de Priester deden, gelijck als de HEERE Mose geboden hadde.

32

De buyt nu, ³⁸ het overschot des roofs, dat het ³⁹ krijchsvolck gerooft hadde, was; ses hondert-duysent, ende tseventich duysent, ende vijf duysent ⁴⁰ schapen:

38 Verstaet dat suyver overgebleven was boven de gedoode vrouwen, ende manskinderen. bov. vers 17. ende boven het gene, dat het leger seven dagen in het velt liggende verteert hadde, vers 19.

39 Hebr. volck des krijchs ofte, heyrs. Verg. bov. de aent. op vers 21.

40 Siet bov. op vers 28.

33

Ende twee en tseventich duysent runderen:

34

Ende een en tsestich duysent eselen:

35

Ende der menschen zielen, uyt de wijven, die geene byligginge des mans bekent en hadden, alle zielen waren twee en dertich duysent.

36

Ende de helft [te weten] het deel der gener, die tot desen krijch uytgetogen waren, was, in getale, drie hondert duysent, ende dertich duysent, ende seven duysent, ende vijfhondert schapen.

37

Ende ⁴¹ de schattinge voor den HEERE van schapen was, ses hondert, vijf en tseventich.

41 Verstaet de aengeschatte portie die de krijchslieden den HEERE moesten toeleggen. Siet bov. vers 28. ende de aent. daer op.

38

Ende de runderen waren ses en dertich duysent: ende hare schattinge voor den HEERE twee en tseventich.

39

Ende de eselen waren dertich duysent ende vijfhondert: ende hare schattinge voor den HEERE was een en tsestich:

40

Ende der menschen zielen waren sestien duysent: ende hare schattinge voor den HEERE twee en dertich zielen.

41

ⁱ Ende Mose gaf Eleazar den Priester de schattinge der heffinge des HEEREN: gelijck als de HEERE Mose geboden hadde.

i Bov. 18.8, 19.

42

Ende van ⁴² der kinderen Israëls helft; welcke Mose afgedeelt hadde, vande mannen die gestreden hadden:

42 Siet van dese helft bov. vers 30. ende ond. 47.

43

(Het ⁴³ halve deel nu der vergaderinge was uyt de schapen, drie hondert duysent, ende dertich duysent, seven duysent en vijf hondert.

43 Hebr. de helft der vergaderinge: dat is, het halve deel dat de vergaderinge toequam.

44

Ende de runderen waren ses en dertich duysent:

45

Ende de eselen dertich duysent, ende vijf hondert:

46

Ende der menschen zielen sestien duysent.)

47

Van die helft, der kinderen Israëls, nam Mose ⁴⁴ eenen gevangenen uyt vijftich, van menschen, ende van beesten; ende hy gafse den Leviten, die de wacht van den Tabernakel des HEEREN waernamen, gelijck als de HEERE Mose geboden hadde.

44 Siet bov. op vers 30.

48

Doe traden tot Mose de Bevelhebbers, die over de duysenden des heyrs waren; de Hooftlieden der duysenden, ende de Hooftlieden der honderden:

49

Ende sy seyden tot Mose; Uwe knechten hebben opgenomen de somme der krijchslieden, die ⁴⁵ onder onse hant geweest zijn: ende ⁴⁶ uyt ons en gebreeckt niet een man.

45 D. onder ons gebiet. Siet Genes. 16. op vers 6.

46 And. daer van.

50

Daerom hebben wy eene offerhande des HEEREN gebracht, een yeder dat hy ⁴⁷ gekregen heeft, een gouden ⁴⁸ vat, een ⁴⁹ keten, ofte een armrinck, een vinger-rinck, een oor-rinck, ofte ⁵⁰ een afhangenden gordel, om voor onse zielen ⁵¹ versoeninge te doen, voor het aengesicht des HEEREN.

47 Hebr. gevonden.

48 Ofte, gereetschap, ofte, juweel.

49 And. arm, ofte been-çiersel, ofte gulden kousebant.

50 Siet Exo. 35.22.

51 Van wegen hare sonden, vermelt, vers 14, 15, 16.

51

So nam Mose, ende Eleazar de Priester, van hen het gout: ⁵² alle wel gewrochte vaten:

52 Hebr. alle vat, ofte, gereetschap des wercks. verstaet hier by allerley goudentuych, ofte vat, ofte juweel, dat met grooten arbeyt seer kostelick gemaeckt was.

52

Ende al het gout der heffinge, dat sy den HEERE offerden, was sestien duysent seven hondert ende vijftich ⁵³ sikels: vande Hooft-lieden der duysenden, ende van de Hooft-lieden der honderden.

53 Verstaet gouden sikelen, van welcker weerde siet Gen. 24. op vers 22. ende bov. 7. op vers 14.

53

Aengaende de krijchslieden, een yegelick ⁵⁴ hadde ^k gerooft voor hem selven.

54 Waer van sy haren hooftlieden niet en hadden mede gedeelt, sulcks dat sy noch veel buyts overich hadden, boven het gene dat sy den Priesteren, den Leviten, ende den Israëliten, gegeven hadden.

k Deuter. 20.14.

54

So nam Mose, ende Eleazar de Priester, dat gout vande Hooft-lieden der duysenden, ende der honderden: ende sy brachten 't in de Tente der t' samenkomste ⁵⁵ ter gedachtenisse voor de kinderen Israëls, voor het aengesichte des HEEREN.

55 T.w. soo wel der weldaet Godts, waer door sy hare vyanden overwonnen hadden, ende met Godt versoent waren; als hares schuldigen plichts, om Godt daer voor danckbaer te zijn, ende hem getrouwe te blijven, ten eynde dat hy hen altijt met sijne genade, ende segen soude bywoonen.