Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxi Capittel.

De kinderen Israels drijven rouwe over den onderganck des stams Benjamin, vers 1, etc. Vinden raet om de overgeblevene aen wijven te helpen, sonder inbreucke hares eedts, 5. De inwoonders van Iabes in Gilead, als niet mede opgekomen zijnde tot desen strijt, worden alle uyt-geroeyt, behalven vier hondert jonge dochters, die de kinderen Israels geven aen een deel der over-geblevene Benjaminiten, 8. Den anderen vinden sy goet, oorlof te geven, datse op het feest te Silo van de reyende dochteren verrasschen ende wech-voeren, so veel hen noodich, 16. Bedenckende daer by, met hoedanigen antwoort sy de klagende vrienden souden bevredigen, 22.

1

DE mannen Israëls nu hadden te ¹ Mizpa gesworen, seggende: Niemant van ons sal sijne dochter den Benjaminiten ter vrouwe geven.

1 Siet bov. cap. 20. op vers 1.

2

So quam het volck tot ² tot het huys Godes, ende sy bleven daer tot op den avont, ³ voor Godts aengesichte: ende sy hieven hare stemme op, ende weenden met groot geween,

2 Ofte, Bethel.

3 Siet bov. cap. 20. op vers 23.

3

Ende seyden; ô ⁴ HEERE, Godt van Israël, waerom is dit geschiet in Israël, datter heden een stam van Israël gemist wort?

4 Hadden sy dit te vooren bedacht, ende hare victorie matiger gebruyckt, so hadden sy alle dese swaricheden ende bekommernissen bequamelick konnen ontgaen.

4

Ende het geschiedde des anderen daegs, dat sich het volck vroech opmaeckte, ende bouwde aldaer ⁵ eenen altaer: ende sy offerden brant-offeren, ende danck-offeren.

5 Verst. Eenen extraordinaren altaer, buyten den ordinaren, die inde Tente der t’samen-komste was: ende dit, van wegen de groote menichte der offerhanden des gantschen volcx. Vergel. 1.Reg. 8.64.

5

Ende de kinderen Israëls seyden; Wie isser die niet en is op gekomen in de

[fol. 122r]

vergaderinge uyt alle de stammen Israëls ⁶ tot den HEERE? want daer was een grooten eedt geschiet aengaende den genen, die niet opquam tot den HEERE te Mizpa, seggende; Hy sal ⁷ sekerlick gedoodt worden.

6 Siet bov. cap. 20. op vers 1.

7 Hebr. Hy sal stervende gedoodt worden, ofte, men sal hem stervende doen sterven.

6

Ende het berouwde den kinderen Israëls over Benjamin haren broeder: ende sy seyden; ⁸ Heden is een stam van Israël afgesneden.

8 Ofte, souden wy heden eenen stam van Israel afsnijden?

7

Wat sullen wy, ⁹ belangende de wijven, doen aen de gene die over gebleven zijn? want wy hebben by den HEERE gesworen, dat wy hen van onse dochteren geene tot wijven sullen geven.

9 D. op dat sy wijven mogen bekomen, ende de stam onderhouden werde.

8

Ende sy seyden; Isser yemant van de stammen Israëls, die niet opgekomen is tot den HEERE te Mizpa? Ende siet, van ¹⁰ Iabes in Gilead en was niemant op gekomen in ’t leger, tot de gemeynte.

10 Gelegen over de Iordane, daer de selve loopt door de Zee Genesareth, tegen het Oosten. siet oock 1.Sam. 11. versen 1, 3, 9, etc. ende 31.11, etc.

9

Want het volck wert getelt, ende siet, daer en was niemant van de inwoonderen van Iabes in Gilead.

10

Doe sondt de vergaderinge daer henen twaelf duysent mannen, van de ¹¹ strijtbaerste: ende sy geboden hen, seggende; Treckt henen, ende slaet met de scherpte des sweerts de inwoonderen van Iabes in Gilead, met de wijven ende de kinderkens.

11 Hebr. van de kinderen, ofte, sonen der strijdtbaerheyt, ofte, des heyrs.

11

Doch dit is de sake, die ghy doen sult: ^a Al wat manlick is, ende alle vrouwen, die de byligginge eens mans bekent hebben, sult ghy ¹² verbannen.

a Num. 31.17.

12 D. uytroeyen, ombrengen. siet Deut. 2. op vers 34.

12

Ende sy vonden onder de inwoonderen van Iabes in Gilead vier hondert jonge dochteren, die maechden waren, die geenen man bekent en hadden in byligginge des mans: ende sy brachten die in ’t leger te ¹³ Silo, ¹⁴ de welcke is in den lande ¹⁵ Canaan.

13 Siet Iosu. 18.1.

14 Ofte, het welcke(te weten, leger) was, etc.

15 Over de Iordane tegen ’t westen, te rekenen van Gilead, dat gelegen was aen gene zijde der Iordane, tegen het Oosten.

13

Doe ¹⁶ sondt de gantsche vergaderinge henen, ende sprack tot de kinderen Benjamins, die in den ^b rotzsteen van Rimmon waren: ende sy riepen hen vrede toe.

16 Hebr. sonden ende spraken, etc. D. sondt eenige, ende liet door de selve met hen spreken.

b Iudic. 20.47.

14

Also quamen de Benjamiten, ter selver tijt weder; ende sy gaven hen de wijven, ¹⁷ die sy in ’t leven behouden hadden van de wijven van Iabes in Gilead, maer also en ¹⁸ warender noch niet genoech voor hen.

17 D’andere altemael verbannen, ofte, omgebracht zijnde, als vers 10. bevolen was.

18 Hebr. en vonden sy niet voor hen. Siet van dese maniere van spreken, Num. 11. op vers 22. ende Ios. 17.16, etc.

15

Doe ¹⁹ berouwdet den volcke over Benjamin: om dat de HEERE eene scheure gemaeckt hadde in de stammen Israëls.

19 Om datter geen middel meer scheen overich te wesen, om de resterende met vrouwen te versorgen.

16

Ende de Outsten der vergaderinge seyden; Wat sullen wy, belangende de wijven, doen aen ²⁰ de gene, die overgebleven zijn? want ²¹ de vrouwen zijn uyt Benjamin verdelgt,

20 Verst. De andere, die noch tweehondert in getale waren.

21 Hebr. de vrouwe is verdelgt.

17

Wyders seyden sy; De erffenisse ²² der gener, die ontkomen zijn, is Benjamins: ende daer en moet geen stam uytgedelgt worden uyt Israël.

22 Hebr. der omkominge, D. der gener die omkomen zijn. De sin is: de overgeblevene moeten behouden de gantsche erffenisse, die den stam Benjamins ten tijde van Iosua by ’t lot te deel gevallen is: men en mach geenen anderen stam een gedeelte daer van ingeven. Dewijle nu dese overgeblevene weynich in getale zijn, so dienen sy immers alle van vrouwen versorgt, op dat de stam weder uytgebreydt zijnde, in wesen blijve, sijne erffenisse beslae ende bewoone. And. de gene, die van Benjamin ontkomen zijn, [moeten hare] erffenisse[behouden]: datter geen stam, etc.

18

Maer wy en sullen hen geene wijven van onse dochteren konnen geven: want de kinderen Israëls hebben gesworen, seggende; Vervloeckt zy, die den Benjaminiten eene vrouwe geeft.

19

Doe seyden sy; Siet, daer is een ²³ Feest des HEEREN te Silo, van ²⁴ jaer tot jaer, dat [gehouden wort] ²⁵ tegen het Noorden van ²⁶ het huys Godes, tegen der Sonnen opganck, aen den hoogen wech, die opgaet van het huys Godts nae Sichem; ende tegen ’t Suyden van Lebona.

23 Wat dit voor een Feest geweest zy, is onseker. Sommige gissen, dat het zy geweest het Feest der Loof-hutten.

24 Hebr. van dagen tot dagen, D. van jaer tot jaer: de sin is, alle jaren, ofte, jaerlicx. siet dese beteeckeninge van het woort, dagen. Levit. 25.29. ende d’aenteeckeninge aldaer.

25 Dit wort gehouden by de meeste uytleggers voor eene beschrijvinge der plaetsen, alwaer sich het volck, by menichten van alle quartieren opkomende, plach te verspreyden, ende te vermaken: dewijle sy geen ruymte daer toe binnen Silo en hadden. Dese beschrijvinge diende de Benjaminiten, om daer op te letten, als volgt.

26 And. Bethel.

20

Ende sy geboden den kinderen Benjamins, seggende: Gaet henen, ende loert in de wijngaerden:

21

Ende letter op; ende siet, als de dochters van Silo sullen uytgegaen zijn om met ²⁷ reyen te dansen, so komt ghy voort uyt de wijngaerden, ende ²⁸ schaeckt u, een yeder sijne huysvrouwe, uyt de dochteren van Silo: ende gaet henen ²⁹ in ’t lant Benjamins.

27 Ofte, met pijpen te pijpen, met fluyten te fluyten.

28 Ofte, grijpt, rooft.

29 Nae de plaetsen, die ghy te vooren bewoont hebt, om die weder op te bouwen. Siet vers 23.

22

Ende het sal geschieden, wanneer hare vaders, ofte hare broeders sullen komen, om voor ons te rechten, dat wy tot hen sullen seggen; ³⁰ Zijt hen om onsent wille genadich; ³¹ om dat wy geene huysvrouwe voor eenen yederen van hen in desen krijch genomen hebben: want ghylieden en hebtse hen niet ³² gegeven, dat ghy te deser tijt schuldich soudet zijn.

30 De sin is: Staet ons dese Benjaminiten gunstichlick toe, dat wijse op ditmael verschoonen: ofte (nae sommiger meyninge) staet ons dese dochteren voor ditmael toe, geeft, schencktse ons uyt gratie: om de volgende redenen. And. zijt hen (desen Benjaminiten) onsent halven genadich, ofte, hebt om onsent wille medelijden met hen, hebt medelijden met ons voor hen.

31 D. Om dat wy daer op niet gelet en hebben, dat wy voor alle de overgeblevene Benjaminiten vrouwen genoech mochten overhouden van de inwoonderen der stadt Iabes in Gilead. Siet bov. vers 11, 12. Also nemen sy op sich de schult van onbedachtelick ende onvoorsichtichlick gehandelt te hebben.

32 Maer sy hebbense self genomen, so dat ghy niet schuldich en zijt aen eenige inbreucke van uwen gedanen eedt. Siet bov. versen 1, 7, 18.

23

Ende de kinderen Benjamins deden alsoo, ende voerden nae haer getal wijven wech, van de reyende dochteren, die sy roofden: ende sy togen henen, ende keerden weder tot haer erffenisse, ende herbouwden de ³³ steden, ende woonden daer in.

33 Die met vyer verbrant waren, bov. cap. 20.48.

24

Oock togen de kinderen Israëls te dier tijt van daer, een yegelijck nae sijnen stam, ende nae sijn geslachte: Also togen sy uyt van daer, een yegelick nae sijne erffenisse.

25

^c In die dagen en wasser geen ³⁴ Koninck in Israël: een yegelick dede wat recht was in sijne ^25[35] oogen.

c Iudic. 17.6. ende 18.1. ende 19.1.

34 Siet bov. cap. 17. op vers 6.

25[35] D. Wat hem dochte recht te zijn: niet wat recht was in de oogen des Heeren.

FINIS