Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het Eerste Capittel.

Elkana gaet jaerlicx op tot het feest te Silo, met sijne beyde wijven, vers 1, etc. welcker eene, genoemt Hanna, onvruchtbaer was, 5. De andere, namelick Peninna, verwijt Hanna, hare onvruchtbaerheyt, 6. Daerom bidt Hanna den Heere vyerichlick om eenen sone, dien sy belooft den Heere tot sijnen dienste te geven, 10. De Priester Eli meynende dat sy dronken was, bestraftse, 12. Maer zijnde van haer beter berichtt, 15. vertroost hyse, 17. Sy keert weder nae huys met Elkana, 18. Sy wert bevrucht, 19. ende baert Samuel, 20. Als sy hem opgequeeckt hadde, eygent sy hem t’ eenemale tot den dienst des Heeren, gelijck sy belooft hadde, 24.

1

DAER was een man van ¹ Ramathaim ² Zophim, van het geberchte ³ Ephraims, wiens name was Elkana, een sone Ierochams des soons Elihu, des soons Tochu, des soons Zuph, een ^{a 4} Ephrathiter.

1 Dit woort staet in het Hebr. in’t getal van twee, als ofmen seyde tweevoudich Rama, om dat dese stadt (soomen meynt) in tween is verdeylt geweest. Sy wort, Matth. 27.57. genoemt Arimathea.

2 D. der Zophiten, ofte der inwoonderen des lants Zuph, daer van gesproken wort ond. cap. 9.5.

3 Hier mede wort dese Stadt onderscheyden van Rama in Benjamin, ende van Rama in de stamme Naphthali, ende andere steden meer die Rama genoemt worden.

a 1.Chron. 6.27.

4 And. een Ephraimiter, als Iud. 12.5. D. eener die in’t lant van Ephraim geboren is: Doch van afkomste was hy uyt de stamme Levi, 1.Chron. 6.27.

2

Ende hy hadde twee wijven, de name van de eene was Hanna, ende de name van d’andere was Peninna: Peninna nu hadde kinderen, maer Hanna en hadde geene kinderen.

3

^b Dese man nu ginck opwaerts uyt sijne stadt ⁵ van jaer tot jaer, om aen te bidden, ende om te offeren den HEERE der heyrscharen te ⁶ Silo, ende aldaer waren ⁷ Priesters des HEEREN Hophni ende Pinehas, de twee sonen Eli.

b Exod. 23.14. Deut. 16.16.

5 Hebr. van dagen tot dagen. Het Hebr. woort Iamim wort in de H. Schrift dickwijls voor jaren gebruyckt, ende hier wort gesproken van de drie jaerlickse Feest-dagen der Ioden. siet Levit. 25.29.

6 Alwaer de Tabernakel was, Ios. 18.1.

7 T.w. onder haren Vader Eli, die hooge-priester was.

4

Ende ’t geschiedde op dien dach als Elkana ⁸ offerde, so gaf hy aen Peninna sijne huysvrouwe, ende alle hare sonen ende hare dochteren, ⁹ deelen.

8 T.w. Danck-offer, daer van de gene die het offerde, sijn deel hadde, ’t welck hy met sijn huygesin eten mocht.

9 T.w. van den offer. Siet Deut. 12.12. ende 16.11.

5

Maer Hanna gaf hy een ¹⁰ aensienlick deel, want hy hadde Hanna ¹¹ lief, ¹² doch de HEERE hadde hare baermoeder toegesloten.

10 Dat schoon ende heerlick was aen te sien. Hebr. een stuck van twee aensichten. dese beleeftheyt dede Elkana sijnen wijve Hannae, om haer daer mede te vermaken.

11 D. sonderlinge lief, liever dan hy Peninna hadde. Siet diergelijcke exempel Gen. 29.30.

12 Siet Genes. 20.18.

6

Ende ¹³ hare tegen-partijdige tergdese oock met terginge, ¹⁴ om haer te vergrimmen, om dat de HEERE hare baermoeder toegesloten hadde.

13 T.w. Peninna, die haer misgunstich was. Siet Levit. 18.18.

14 And. Dewijle sy donderde, D. met ongestuymige woorden uytvoer.

7

Ende ¹⁵ alsoo dede ¹⁶ hy jaer op jaer: van dat ¹⁷ sy opginck tot het huys des HEEREN, ¹⁸ so tergde sy haer alsoo: daerom weende sy, ende ¹⁹ en att niet.

15 T.w. gelijck versen 4, 5. verhaelt wort.

16 T.w. Elkana.

17 T.w. Hanna.

18 De sin deser woorden is, dat Peninna Hannam heeft getercht, beroert, ende tot toorn verweckt.

19 D. sy at seer weynich.

[fol. 125r]

8

Doe seyde Elkana haer man; Hanna waerom weent ghy? ende waerom en eet ghy niet? ende waerom is u herte qualick gestelt? ^c ben ick u niet beter dan tien sonen?

c Ruth. 4.15.

9

Doe stont Hanna op na dat ²⁰ [hy] gegeten, ende na dat [hy] gedroncken hadde te Silo; (ende Eli de Priester satt op eenen stoel by eenen post ²¹ des Tempels des HEEREN).

20 T.w. Elkana, want het schijnt dat sy ofte niet, ofte weynich gegeten heeft.

21 D. Des Tabernakels, want te deser tijdt was de Tempel noch niet gebouwt.

10

Sy dan ²² van ziele bitterlick bedroeft zijnde, so badt sy tot den HEERE, ende ²³ sy weende seer.

22 Hebr. bitter van ziele. Vergel. Iud. 18. op vers 25.

23 Hebr. Sy weende weenende.

11

Ende sy ²⁴ beloofde een gelofte, ende seyde, HEERE der heyrscharen, ²⁵ so ghy eenmael ²⁶ de elende uwer dienstmaecht aensiet, ende mijner gedenckt, ende uwer dienstmaecht niet en vergeett, maer geeft uwer dienst-maecht ²⁷ een mannelick zaet: so sal ick dat den HEERE ²⁸ geven alle de dagen sijns levens, ende ²⁹ daer en ^d sal geen scheermes op sijn hooft komen.

24 T.w. met kennisse ende believen hares mans: want andersins was der vrouwen belofte krachteloos. Siet Num. 30.8.

25 Hebr. Indien ghy siende siet.

26 Aldus noemt sy hare onvruchtbaerheyt. Siet Genes. 29.32.

27 Hebr. een zaet der mannen, D. eenen sone.

28 D. toe-eygenen tot uwen dienste.

29 D. Hy sal een Nazireer zijn. Siet Num. 6.5.

d Iud. 13.5.

12

’T geschiedde nu ³⁰ als sy even seer bleef biddende voor het aengesichte des HEEREN, so gaf Eli acht op haren mont.

30 Hebr. vermenichvuldichde te bidden.

13

Want Hanna sprack in haer herte, alleenlick roerden sich hare lippen, maer hare stemme en wert niet gehoort: daerom hielt Eli haer voor droncken.

14

Ende Eli seyde tot haer: Hoe lange sult ghy u droncken aenstellen? ³¹ Doet uwen wijn van u.

31 D. legt u slapen, op dat ghy den wijn verteert ende uytslaept.

15

Doch Hanna antwoordde ende seyde, Neen mijn heere, ick ben een vrouwe ³² beswaert van geeste, ick en hebbe noch wijn noch stercken drank gedroncken; maer ick hebbe ^{33 e} mijn ziele uytgegotn voor het aengeschichte des HEEREN.

32 Hebr. hart van geeste, of gemoede.

33 D. mijnes herten noot ende benautheyt.

e Psal. 62.9.

16

Achtt ³⁴ doch uwe dienstmaecht niet voor ³⁵ een dochter Belials: want ick hebbe tot nu toe gesproken uyt de veelheyt mijner gedachten ende mijnes verdriets.

34 Hebr. en stelt uwe dienstmaegt niet voor een dochter Belials.

35 Siet Deut. 13. vers 13.

17

Doe antwoordde Eli ende seyde, Gaet henen in vrede: ende de Godt Israëls ³⁶ sal uwe bede geven, die ghy van hem gebeden hebt.

36 Ofte, geve u uwe bede.

18

Ende sy seyde, ³⁷ Laet uwe dienst-maecht genade vinden in uwe oogen: also ginck die vrouwe hares weegs, ende ³⁸ sy att, ende ³⁹ haer aengesichte en was haer [soodanich] niet meer.

37 Met dese woorden begeert sy, dat Eli voor haer Godt den Heere voortaen wille bidden.

38 Want de woorden Eli hadden haer verquickt.

39 Hebr. haer aengesichte en was haer niet meer, T.w. dat droeve aengesichte het welck sy te vooren gehadt hadde.

19

Ende sy stonden des morgens vroech op, ende sy ⁴⁰ baden aen voor het aengesichte des HEEREN, ende sy keerden weder, ende quamen tot haer huys ⁴¹ te Rama: ende Elkana ⁴² bekende sijne huysvrouwe Hanna, ende de HEERE ⁴³ gedacht aen haer.

40 Siet Genes. 24. op vers 26. alsoo ond. vers 28.

41 Vers 1. Te Ramathaim.

42 D. besliep, als Genes. 4.1.

43 D. Hy liet metter daet blijcken, dat hy haer gebedt verhoort hadde.

20

Ende ’t geschiedde na verloop van dagen, dat Hanna bevrucht wert, ende baerde eenen sone, ende sy noemde sijnen name Samuel: want [seyde sy] ick hebbe hem van den HEERE gebeden.

21

Ende die man Elkana ⁴⁴ tooch op met sijn gantsche huys, ⁴⁵ om den HEERE te offeren ⁴⁶ het jaerlicksche offer, ende sijn gelofte.

44 T.w. nae Silo, als bov. vers 3.

45 T.w. ’T gene hy belooft hadde den Heere te offeren, tot een teecken der danckbaerheyt, dat de Heere hem eenen sone van sijne huysvrouwe Hanna gegeven hadde, ofte om sijne ende sijner vrouwen belofte, aengaende het kint, te volbrengen.

46 Hebr. het offer der dagen, D. ’twelck op de sekere feest-dagen alle jare geoffert wiert.

22

Doch ⁴⁷ Hanna en tooch niet op, maer sy seyde tot haren man, Als de jonge gespeent is, dan sal ick hem brengen, dat hy voor het aengesichte des HEEREN verschijne, ende blijve daer tot ⁴⁸ in eeuwicheyt.

47 Den vrouwen en was niet bevolen alle jaer op te trecken (hoewel sy het wel mochten, ende somtijts oock plachten te doen) maer den mannen alleen, Exod. 23.17.

48 D. sijn levedage, siet bov. vers 11. ende ond. vers 28.

23

Ende Elkana haer man seyde tot haer, Doet dat goet is in uwe oogen, blijft tot dat ghy hem sult gespeent hebben: de HEERE bevestige maer sijn woort: Also bleef de vrouwe, ende soogde haren sone, tot dat sy hem speende.

24

^f Daer na, als sy hem gespeent hadde, bracht sy hem met haer opwaerts, met drye varren, ende ⁴⁹ een Epha meels, ende een flessche met wijn, ende sy bracht hem in het huys des HEEREN tot Silo: ende het jongsken was [seer] jonck.

f Luce 2.41.

49 Siet Exod. 16.36. ende Levit. 5.11.

25

Ende sy slachteden een varre: Also brachten sy het kint tot Eli.

26

Ende sy seyde, Och mijn heere, ⁵⁰ [soo waerachtich als] uwe ziele leeft, mijn heere, ick ben die vrouwe, die hier by u stont om den HEERE te bidden.

50 D. soo waerachtich als ghy leeft.

27

Ick badt om dit kint, ende de HEERE heeft my mijne bede gegeven, die ick van hem gebeden hebbe.

28

Daerom hebbe ick hem oock den HEERE ⁵¹ overgegeven ⁵² alle de dagen die hy wesen sal, hy is van den HEERE gebeden: ende ⁵³ hy badt aldaer den HEERE aen.

51 And. geleent: Te weten, om inden Tabernakel te dienen.

52 And. alle de dagen die hy wesen sal. sal hy den Heere gegeven zijn.

53 T.w. Samuel, ofte Eli, ofte oock Elkana ende Hanna.