Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het Eerste Capittel.

Cores, (anders Cyrus genaemt,) Coninck van Persen, laet door Godts ingeven, vryheyt publiceren voor de Ioden, om uyt de Babylonische gevanckenisse weder nae haer lant te trecken, ende Gods Tempel te bouwen, vers 1, etc. met bevel aen sijne onderdanen, datse hen in alles sullen bevorderen, ende eene vrywillige gave geven tot des Tempels gebouw, 4. Hier op maken sich vele van den volcke gereedt tot de reyse, ende de onderdanen doen by hen nae des Conincks bevel, 5. Cores laet hen daerenboven uytlangen de heylige vaten des Tempels, die Nebucadnezar hadde wech-gevoert, 7.

1

^a IN’t ¹ eerste jaer nu van ² Cores, Coninck van Persen, op dat volbracht wierd het ^b Woort des HEEREN, uyt den mont van ³ Ieremia, ⁴ verweckte de HEERE den geest van Cores Coninck van Persen, dat hy eene ⁵ stemme liet doorgaen door sijn gantsche Coninckrijck, selfs oock in geschrifte, seggende:

a 2.Chron. 36.22.

1 Hebr. in’t eene jaer. D. in’t eerste. T.w. Sijner regeeringe te Babel, ofte der Monarchie, want hy al te vooren in Persen over de 20 jaren hadde geregeert.

2 Hebr. Coresch. anders gemeenlick genoemt Cyrus. Siet oock van desen Iesa. 44.28. ende 45.1, 13.

b Ierem. 25.12. ende 29.10.

3 Siet Ier. 25.12. ende 29.10. Alwaer Godt uytdruckelick belooft sijn volck uyt de gevanckenisse van Babel te verlossen, als die 70 jaren soude hebben geduert, die nu juyst verloopen waren, nae sommiger rekeninge, in’t jaer van de Scheppinge der wereld ontrent 3434, want de gevanckenisse, nae haer gevoelen, begonnen hadde in het jaer 3364.

4 Ofte, weckte op, maeckte wacker.

5 Als Exod. 36.6. Siet aldaer, ende 2.Chron. 36.22. ende ond. cap. 8.16, etc.

2

Soo seyt Cores, Coninck van Persen; De HEERE, de Godt des Hemels, heeft my alle Coninckrijcken der aerde gegeven: ende hy heeft my ⁶ bevolen hem een huys te bouwen, te Ierusalem, dewelcke in ⁷ Iuda is.

6 Ofte, heeft my opgeleyt: te weten, door het woort sijner Propheten, (dat my is bekent gemaeckt) ende door verweckinge mijns geests. Siet vers 1. ende Iesa. 44.28. ende 45.1, 13. And. heeft van my bevolen.

7 Dat is, ’t lant van Iuda.

3

⁸ Wie is onder ulieden van al sijn volck? Sijn Godt zy met hem, ende hy trecke op nae Ierusalem, die in Iuda is: ende hy bouwe het Huys des HEEREN, des Godts Israëls; hy is de Godt die te ⁹ Ierusalem [woont].

8 D. Isser yemant onder u lieden woonende, die van Godes volck is, zijnde een Iode, ofte Israelijt. Vergel. Deut. 20. op vers 5.

9 D. die dese plaetse verkoren heeft om aldaer op eene bysondere wijse tegenwoordich te zijn, sijnen name te openbaren, ende nae sijn voorschrift gedient te zijn. Vergel. ond. cap. 6.12. ende 7.15. andere aldus: (Hy is de Godt) dat (Te weten, huys) te Ierusalem is. alsoo versen 4, 5.

4

Ende al wie ¹⁰ achterblijven soude ¹¹ in eenige plaetsen, daer hy als vreemdelinck verkeert, dien sullen de lieden sijner plaetse ¹² bevorderlick zijn, met silver, ende met gout, ende met have, ende met beesten: neffens eene vrywillige gave, voor het Huys Godes, die te Ierusalem [woont].

10 Door gebreck van middelen, ofte andersins.

11 Hebr. uyt, van.

12 Hebr. opheffen, oplichten.

5

Doe maeckten hen op de hoofden der vaderen, van ¹³ Iuda ende Benjamin, ende de Priesteren ende de Leviten, neffens een yegelick wiens geest Godt verweckte, dat sy optrocken om te bouwen het Huys des HEEREN, die te Ierusalem [woont].

13 Hier onder worden begrepen die van andere stammen mede opgetogen zijn. 1.Chron. 9.2, 3. etc.

6

Alle nu, die rontom hen waren, sterckten haerlieder handen met silvere vaten, met gout, met have, ende met beesten, ende met ¹⁴ kostelickheden: behalven ¹⁵ alles dat vrywillichlick gegeven wert.

14 Siet Gen. 24. op vers 54.

15 Vergel. vers 4.

7

Oock bracht de Coninck Cores uyt, de vaten van het Huys des HEEREN, die ^c Nebucadnezar uyt Ierusalem hadden uytgevoert, ende hadse gestelt in het huys sijnes Godts.

c 2.Reg. 24.13. 2.Chron. 36.7.

8

Ende Cores, de Coninck van Persen, brachtse uyt door de hant van Mithredath den Schatmeester, diese ¹⁶ Sesbazar den Vorst van Iuda ^e[d] toe-telde.

16 Dese wort gehouden voor Zerubbabel, die in Chaldeen alsoo vernoemt zy. siet ond. cap. 3.2. ende 5.2, 14. ende 6.7.

e[d] Ezr. 5.14.

9

Ende dit is haer getal: dertich goudene beckens, duysent silvere beckens, negen ende twintich messen:

10

Dertich goudene bekers, vier hondert ende tien ¹⁷ andere silvere bekers: andere vaten ¹⁸ duysent.

17 Ofte, daer aen, T.w. volgende. ofte, van de tweede soorte, ofte, dobbele. dat is, overdeckte.

18 Dat is, (soo het sommige verklaren) sy werden getelt ende gelevert by het duysent, ofte, by duysenden, als wesende kleyner ende van mindere weerdye, vergel. Psal. 50. op vers 10. Sommige verstaen ’t van andere groote vaten, die duysent souden geweest zijn, ende gevoecht by andere kleyne vaten die niet genoemt en worden, het naevolgende getal souden uyt maken.

[fol. 216r]

11

Alle vaten van gout ende van silver waren vijf duysent ende vier hondert: Dese alle voerde Sesbazar op, ¹⁹ met de gene die van de gevanckenisse opgevoert wierden van Babel nae Ierusalem.

19 Hebr. met het opgevoert worden der gevanckenisse, dat is, der gener, die uyt het Ioodsche lant gevanckelick waren wech gevoert.