Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het Lij. Capittel.

Wederhalinge van Zedekie regeringe, Ierusalems belegeringe, inneminge, ende verstooringe, met d’oorsaken van dien, ende van ’t gene sich wijders daer by heeft toegedragen, vers 1, &c. Iojachin wort van Evil-Merodach uyt de gevanckenisse verlost, ende vriendelick getracteert, 31.

1

¹ ZEdekia was ^a een ende twintich jaer ² out, als hy Coninck wert, ende hy regeerde elf jaer te Ierusalem: ende sijner moeder naem was Hamutal, een dochter van Ieremia, van Libna.

1 Siet 2.Reg. 24.18, 19, 20. ende voorts 25.1. ende het volgende, item bov. 39.1, 2, etc. alwaer dese gantsche historie eerst is verhaelt, die hier wederhaelt wort om redenen op ’t laetste vers van ’t voorgaende cap. vermeldt: siet d’aenteeckeningen op de voorseyde capp. des tweeden boecks der Coningen.

a 2.Reg. 24.18.

2 Hebr. een soon van 21 jaer.

2

Ende hy dede dat quaet was in de oogen des HEEREN: nae alles wat Iojakim gedaen hadde.

3

Want het geschiedde om den toorn des HEEREN tegen Ierusalem ende Iuda, tot dat hy haer van sijn aengesichte wechgeworpen hadde: Ende Zedekia rebelleerde tegen den Coninck van Babel.

4

Ende het geschiedde in ’t ^b negende jaer sijner regeringe, in de tiende maent, op den tienden der maent, [dat] Nebucadrezar, de Coninck van Babel, quam tegen Ierusalem, hy, ende sijn gantsche heyr, ende sy legerden sich tegen haer: ende sy bouwden tegen haer sterckten rontom.

b 2.Reg. 25.1. Ierem. 39.1.

5

Also quam de stadt in belegeringe: tot in het elfste jaer des Conincks Zedekia.

6

In de vierde maent, op den negenden der maent, als de honger in de stadt sterck wert; ende het volck des lants geen broot en hadde:

7

Doe wert de stadt door gebroken, ende alle de krijchs-lieden vloden, ende trocken uyt des nachts, uyt de stadt door den wech der poorte tusschen de twee mueren, die aen des Conincks hof waren (de Chaldeen nu waren tegen de stadt rontom) ende sy togen [door] den wech des vlacken velts.

8

Doch het heyr der Chaldeen jaegde den Coninck na, ende sy achterhaelden Zedekia in de vlacke velden van Iericho: ende al sijn heyr wert van by hem verstroyt.

9

Sy dan grepen den Coninck, ende voerden hem opwaert tot den Coninck van Babel nae Ribla, in den lande van Hamath: Die sprack ³ oordeelen tegen hem.

3 Sententien ofte vonnissen over hem, ende de sijne, van wegen hare meyneedicheyt, rebellie, ende ondanckbaerheyt. alsoo bov. 39.5.

10

Ende de Coninck van Babel, ⁴ slachtede de sonen van Zedekia voor sijne oogen: ende hy slachtede oock alle de Vorsten van Iuda te Ribla.

4 D. lietse slachten: als doorgaens.

11

Ende hy ⁵ verblinde de oogen van Zedekia: ende hy bondt hem met twee kopere ketenen; also bracht hem de Coninck van Babel nae Babel, ende stelde hem in ’t ⁶ gevangenhuys, tot den dach sijns doots toe.

5 D. liet hem de oogen uytsteken, ofte, alsoo verderven, dat hy niet en konde sien.

6 Hebr. huys der besoeckingen, ofte straffen, opsichten, bewaringen, etc. daer hy hem liet blijven tot op den dach sijns doots toe.

12

Daerna in de vijfste maent op den ⁷ tienden der maent (dit jaer was het negentiende jaer des Conincks Nebucadrezars, des Conincks van Babel) als Nebuzaradan de Overste der Trauwanten, die ⁸ voor het aengesichte des Conincks van Babel stont, te Ierusalem gekomen was:

7 2.Reg. 25.8. staet, dat hy op den sevenden der maent te Ierusalem gekomen zy. De vergelijckinge deser verscheydenheyt is, dat hy op den sevenden in de stadt zy aengekomen, maer op den tienden begonnen heeft sijnen last te verrichten. waer van in’t volgende.

8 Die den Coninck diende, oppaste, steets omtrent hem was: siet Deut. 1. op vers 38. ende 1.Reg. 1. op vers 2. hier voor staet 2.Reg. 25.8. de knecht, ofte, dienaer des Conincks van Babel: ’t een verklaert het ander.

13

So verbrandde hy het huys des HEEREN, ende het huys des Conincks: mitsgaders alle huysen van Ierusalem, ⁹ ende alle huysen der Grooten verbrandde hy met vyer.

9 Ofte, te weten, sulcx dat het voorgaende woordeken alle verclaert worde, door, alle huysen der Grooten. Hebr. allen huys des Grooten. And. elck groot huys. D. alle huysen der grooten, ofte, alle groote huysen, den sin op een uytkomende, want groote huysen den Grooten, ofte machtigen gemeenlick toe behooren. siet 2.Reg. 25. op vers 9.

14

Ende het gantsche heyr der Chaldeen, dat met den Oversten der Trauwanten was, brack alle mueren van Ierusalem rontom af.

15

Van de ¹⁰ armste nu des volcks, ende het overige des volcks, die in de stadt overgelaten waren, ende de afvallige, die tot den Coninck van Babel gevallen waren, ende het overige der ¹¹ menichte, voerde Nebuzaradan, de Overste der Trauwanten, gevanckelick wech.

10 Hebr. dunheden, ofte, armoeden. Siet 2.Reg. 24. op vers 14. alsoo bov. 40.7. ende in’t begin van ’t volgende vers.

11 Hebr. Amon, waer voor 2.Reg. 25.11. staet Hamon, D. menichte, schare volcx: met verwisselinge van een letter. siet alsoo bov. 46. op vers 25.

16

Maer van de armste des lants liet Nebuzaradan, de Overste der Trauwanten, [eenige] overich, tot wijngaerdeniers ende tot ackerlieden.

17

Voorder braken de Chaldeen de kopere ^c pylaren, die in het huys des HEEREN waren, ende de stellingen, ende de kopere zee, die in het huys des HEEREN was: ende sy voerden al het koper daer van nae Babel.

c Ierem. 27.19.

18

Oock namen sy de potten, ende de schoeffelen, ende de gaffelen, ende de spreng-beckens, ende de roock-schalen, ende alle de kopere vaten ¹² daermen den dienst met dede.

12 Hebr. met de welcke sy dienden. D. daermen in het huys des Heeren plach den dienst mede te verrichten, ofte, diemen tot den dienst plach te gebruycken.

19

Ende de Overste der Trauwanten nam wech, de schalen, ende de wieroockvaten, ende de sprengbeckens, ende de potten, ende de kandelaers, ende de roock-schalen, ende de ¹³ kroesen; ¹⁴ wat geheel gout, ende wat geheel silver was.

13 Siet Exod. 25.29. ende Num. 4.7.

14 And. ende die geheel gout, ende die geheel silver waren. Hebr. gout gout, silver silver.

20

De twee pylaren, de eene zee, ende de twaelf kopere runderen, die ¹⁵ in de plaetse der stellingen waren, die de Coninck Salomo voor het huys des HEEREN gemaeckt hadde: het koper daer van, [te weten] van alle dese vaten, was sonder gewichte.

15 D. die in die plaetse des Tempels stonden daer de kopere stellingen der waschvaten waren: dese runderen stonden onder de zee. Siet 1.Reg. 7.25.27

21

Aengaende de ^d pylaren, achtien ellen was de hoochte eenes pylaers, ende een draet van twaelf ellen omvinck hem: ende sijne dickte was vier vingeren, [ende] hy was hol.

d 1.Reg. 7.15. 2.Reg. 25.17. 2.Chron. 3.15.

22

Ende het capiteel daer op, was koper, ende de hoochte des eenen capiteels was ¹⁶ vijf ellen, ende een net, ende granaetappelen op het capiteel rontom, alles koper: ende ¹⁷ desen gelijck hadde de ander pylaer, met granaetappelen.

16 2.Reg. 25.17. staet, drie ellen. Siet de verklaringe daer van 1.Reg. 7. op vers 16.

17 Ofte, met den anderen pylaer ende granaetappelen was het desgelijcx.

23

Ende de granaetappelen waren ses ende tnegentich, [gesett] ¹⁸ nae den wint: alle granaetappelen waren hondert, over het net rontom.

18 Nae de vier winden, so datter op elcken hoeck noch een was, ende alsoo met de 96. hondert t’samen.

24

Oock nam de Overste der Trauwanten Seraja den hooft-Priester, ende Zephanja den tweeden Priester, ende de drie dorpel-bewaerders.

25

Ende uyt de stadt nam hy eenen ¹⁹ hovelinck, die over de krijchs-lieden ge-

19 Ofte, Camerlinck. Siet Gen. 37. op vers 36.

[fol. 63r]

stelt was, ende ²⁰ seven mannen uyt de gene, die des Conincks aengesichte sagen, die in de stadt gevonden werden, mitsgaders den oversten Schrijver des heyrs, die het volck des lants ter oorloge opschreef: ende tsestich mannen van het volck des lants, die in’t ²¹ midden der stadt gevonden werden.

20 Vergel. 2.Reg. 25.19. met d’aenteeckeninge, ende vergel. de maniere van spreken met Mat. 18.10.

21 D. binnen de stadt.

26

Als Nebuzaradan de Overste der Trauwanten, dese genomen hadde; so bracht hyse tot den Coninck van Babel nae Ribla.

27

Ende de Coninck van Babel sloechse ende dooddese te Ribla, in’t lant van Hamath. Also wert Iuda uyt sijn lant gevanckelick wechgevoert.

28

Dit is het volck, dat Nebucadrezar gevanckelick heeft ²² wechgevoert: In ’t sevende jaer, drie duysent ende drie ende twintich Ioden:

22 Verst. op verscheyden tijden, als het volgende uytwijst. Vergel. bov. 6.9.

29

In ’t achtiende jaer Nebucadrezars, [voerde ²³ hy gevanckelick wech] acht hondert, twee ende dertich ²⁴ zielen uyt Ierusalem:

23 Ofte, men voerde, etc.

24 D. persoonen. siet Gen. 12. op vers 5.

30

In ’t drie ende twintichste jaer Nebucadrezars voerde Nebuzaradan, de Overste der Trauwanten, gevancklick wech, van de Ioden seven hondert, vijf ende veertich zielen: Alle zielen zijn vier duysent, ende ses hondert.

31

^{e 25} Het geschiedde daer na in ’t seven ende dertichste jaer der gevanckelicke wechvoeringe Iojachins, des Conincks van Iuda, in de twaelfde maent; op den ²⁶ vijf en twintichsten der maent; dat Evil-Merodach, de Coninck van Babel, ²⁷ in ’t [eerste] jaer sijns Coninckrijcks, het hooft Iojachins, des Conincks van Iuda, verhief, ende hem uyt het ²⁸ gevangen-huys uytbrachte.

e 2.Reg. 25.27, etc.

25 Siet 2.Reg. 25.27, etc. ende d’aent. aldaer.

26 2.Reg. 25.27. staet, op den seven ende twintichsten: datmen bequaemlick aldus kan vergelijcken, dat hy op den 25 zy verlost uyt de gevanckenisse, ende dat de Coninck van Babel hem (na dat ondertusschen sijne kleederen verandert waren) op den 27 heeft voor sich laten komen, etc.

27 Ofte, in’t jaer als hy Coninck wert.

28 Hebr. huys der besluytinge, ofte, des bedwancks. siet bov. 37. op vers 4.

32

Ende hy sprack vriendelick met hem; ende stelde sijnen stoel boven den stoel der Coningen, die by hem te Babel waren.

33

Ende hy veranderde de kleederen sijner gevanckenisse: ende hy at geduerichlick broot voor sijn aengesichte, alle de dagen sijns levens.

34

Ende aengaende sijne teeringe, eene geduerige teeringe wert hem van den Coninck van Babel gegeven, elck dagelicx bestemde deel op sijnen dach, tot op den dach sijns doots; alle de dagen sijns levens.