Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het x. Capittel.

Vorder gesichte van de heerlickheyt des Heeren, zijnde gelijck het voorgaende, dat de Propheet aende riviere Chebar gesien hadde, ende vande vyerige kolen, die de man, met linnen bekleet, ontfinck om over de Stadt te stroyen, vers 1, etc. de heerlickheyt des HEEREN schijnt hier driemael hare plaetse verandert te hebben, ten eersten, vande Cherubim tot den dorpel des Tempels, 4. ten tweeden, van daer weder op de Cherubim, 18. ten derden, op de Cherubim tot de Oost-poorte, ofte voorste poorte, om uyt te gaen uyt sijn huys, 19.

1

DAerna ¹ sach ick, ende siet, boven het ² uytspansel, het welcke was over het hooft der ³ Cherubim, was als een ⁴ Saphijrsteen, als de gedaente vande gelijckenisse eens ⁵ throons: [ende]

1 T.w. in den geest. want de Propheet was in optreckinge der sinnen.

2 Siet bov. 1. op vers 22. ende vergel. aldaer vers 26.

3 D. de gelijckenisse van Cherubim. Siet van dese Genes. 3. op vers 24. sy worden bov. 1.5. dieren genaemt, ende waren in getale viere. Siet de aenteeck.

4 Siet bov. 1. op vers 26.

5 Siet bov. 1. op vers 26.

[fol. 72r]

⁶ hy verscheen ⁷ op de selve.

6 T.w. Godt, die onder genoemt wort, de Heere, vers 18. ende de Godt Israëls, vers 14.

7 T.w. het uytspansel ende den throon. ofte, boven de selve. T.w. Cherubim.

2

Ende hy sprack tot ⁸ den Man bekleedt met linnen, ende hy seyde, Gaet in ⁹ tot tusschen de ¹⁰ wielen, ¹¹ tot onder den Cherub, ende vult uwe vuysten met ¹² vyerige kolen ¹³ van tusschen de Cherubim, ende ¹⁴ stroytse over de stadt: ende ¹⁵ hy ginck in ¹⁶ voor mijne oogen.

8 Siet van desen, bov. 9. op vers 2. Alsmen door hem hier verstaet den Heere Christum, so wort hy hier aengesien als de Richter der godtloosen.

9 Hebr. tot de tusschenheden der wielen: Dat is, tot in het midden der selver. alsoo in’t volgende.

10 Verstaet door dese, de raderen, welcker beschrijvinge, ende beteeckeninge siet bov. 1. op vers 15.

11 Want de wielen, ofte raderen by de Cherubim waren.

12 De welcke waren afbeeldingen van Godts rechtveerdige straffen. Siet bov. 1. op vers 13. ende vergel. Psal. 18.9.

13 Hebr. vande tusschenheden der Cherubim. Dat is, vande plaetse die tusschen de Cherubim is.

14 Tot een teeeken datse verteert sal worden door eenen brant van ’t sweert, honger, ende peste, ja oock met materiael vyer. 2.Reg. 25.9.

15 N. de man met linnen bekleedt.

16 D. dat ick hem met mijnen oogen in dit gesichte aenschoude.

3

De Cherubim nu stonden ¹⁷ ter rechter zijden ¹⁸ van het Huys, als die selve Man inginck: ende een ¹⁹ wolcke vervulde het ²⁰ binnenste Voorhof.

17 D. aen de noortzijde: de welcke sach nae ’t lant der Chaldeen, tot een teecken, dat des Tempels, ende der Ioden verderf van daer komen soude.

18 Dat is, van den Tempel des Heeren, welverstaende in ’t binnenste Voorhof, gelijck blijckt uyt de volgende woorden van dit vers.

19 Dewelcke beteeckende Godts gramschap, ende de verstooringe die den Tempel was nakende. So is de wolcke hier een teecken van Godts toorn, ende de aenstaende swaricheden, als Psal. 18.12, 13. ende niet van sijne genadige bywooninge, als wel Exod. 40.34. Numer. 9.15. 1.Reg. 8.10, 11.

20 ’T welck was het Voorhof der Priesteren. siet 1.Reg. 6. op vers 36.

4

Doe hief haer ²¹ de heerlickheyt des HEEREN om hooge ²² van boven den ²³ Cherub ²⁴ op den dorpel van het ²⁵ huys: ende het huys wert vervult met eene wolcke, ende het ²⁶ Voorhof was vol van den glants der heerlickheyt des HEEREN.

21 Siet bov. 1. op vers 28.

22 T.w. daer op de Heere in het Heylige der heyligen sijne ordinare wooninge gehadt hadde. 1.Sam. 4.4. Psal. 80.20. Ies. 37.16. ofte, van op dese vier Cherubim, tot den dorpel des huyses.

23 Ofte, Cherubim: want het eenvoudich getal is hier voor het veelvoudich genomen. Siet bov. op vers 1. ende 9. op vers 3.

24 Tot een teecken, dat Godt vanden Tempel, ende van dat volck verhuysen wilde.

25 D. van het deel des Tempels genaemt het Heylige. Eerst is Godt gescheyden van het Alderheylichste, bov. 9.3. nu scheyt hy oock uyt het Heylige.

26 T.w. het binnenste, anders genaemt het Voorhof der Priesteren.

5

Ende het ²⁷ geruysch der ²⁸ vleugelen der ²⁹ Cherubim wert gehoort tot ³⁰ het uyterste voorhof; ³¹ als de stemme des ³² Almachtigen Godts, wanneer hy spreeckt.

27 Dit wort breeder by gelijckenissen beschreven, boven 1.24.

28 Siet bov. 1. op vers 6.

29 T.w. die alsoo dese rechtveerdige verhuysinge des Heeren, als met lofsegginge toestemden. ofte de schrickelicke swaricheyt, die daer op soude volgen, als met ontsettinge voorseyden.

30 Anders genaemt het groote Voorhof. Siet 1.Reg. 7.9. ende de aenteeck.

31 Siet bov. 1. op vers 24.

32 Siet Gen. 17. op vers 2.

6

Het geschiedde nu, als ³³ hy den Man, bekleedt met linnen, geboden hadde, seggende; Neemt ³⁴ vyer ³⁵ van tusschen de wielen, van tusschen de Cherubim: dat hy inginck, ende stont by ³⁶ een radt.

33 Namelick, de Heere, wiens heerlickheyt beschreven is, bov. vers 4.

34 Genaemt bov. vers 2. vyerige kolen. Het vyer beteeckent Godts toorn, ende wrake. Siet Iob 22. op vers 20.

35 Siet bov. op vers 2.

36 T.w. van die vier raderen, ofte wielen, die by de Cherubim waren. Anders: by de raderen. Ende soo wort hier het eenvoudich getal voor het veelvoudige genomen. Vergel. bov. vers 4. de aent. op het woort Cherub.

7

Doe stack ³⁷ een Cherub sijne hant uyt van tusschen de Cherubim tot het vyer, ’t welcke was tusschen de Cherubim, ende nam [daer van] ende gaf’t inde vuysten des genen, die met linnen bekleet was: die nam’t, ende ³⁸ ginck uyt.

37 T.w. een van die viere, vande welcke siet bov. 1. 5. ende de aenteeck.

38 T.w. om dat te stroyen over de stadt Ierusalem: het welcke hier wel geschiet is in een gesichte tot voorsegginge van het toekomende, maer weynich jaren hier na inder daet, tot vervullinge van het voorseyde.

8

Want ³⁹ daer wert gesien aen de Cherubim de gelijckenisse van eens menschen ⁴⁰ hant onder hare vleugelen.

39 Siet bov. 2. op vers 8.

40 Verstaet evenwel datse elck twee handen hadden. Een enckel getal voor een veelvoudich. Vergel. bov. vers 4. op’t woort Cherub. item ond. vers 21.

9

Doe sach ick, ende siet, ⁴¹ vier raders waren by ⁴² de Cherubim; ⁴³ een radt was by elcken Cherub: ende de gedaente der raderen ^a was als de verwe van een ⁴⁴ Turkoys-steen.

41 Siet bov. 1. op vers 15.

42 De welcke oock viere waren in getale, bov. 1.5. alwaer sy dieren genoemt worden. Siet de aenteeck.

43 Hebr. een radt by eenen Cherub, ende een radt by eenen Cherub. D. by elcken Cherub een radt. siet van dese maniere van spreken, Gen. 7. op vers 2. ende Num. 7. vers 11. ende 13. op vers 2.

a Ezech. 1.16.

44 Een edel gesteente, van’t welcke siet bov. 1. vers 16.

10

Ende aengaende hare gedaenten, die viere hadden ⁴⁵ eenderley gelijckenisse: ⁴⁶ gelijck oft ware geweest een radt in ’t midden van een radt.

45 De welcke beteeckent, dat in alle Godts wercken eene wonderbare gelijckheyt is van wijse, order, ende volmaecktheyt.

46 Siet bov. 1. vers 15. op de woorden vier aengesichten. Item siet de aenteeck. inde selve plaetse op vers 16.

11

Als ⁴⁷ die gingen, so gingen ⁴⁸ [dese] op hare vier zijden: ⁴⁹ sy en keerden sich niet om alsse gingen: maer de plaetse daer henen het ⁵⁰ hooft sach, die volchdense na; sy en keerden sich niet om alsse gingen.

47 T.w. de Cherubim, by de welcke de raderen waren. siet bov. 1. op vers 9.

48 T.w. de raderen. Siet bov. 1. op vers 17.

49 Siet bov. 1. vers 17.

50 Verstaet een der vier hoofden, die een yeder Cherub hadde, de welcke tegen de 4 winden sagen.

12

⁵¹ Haer gantsche ⁵² lijf nu, ende hare ruggen, ende hare handen, ende hare vleugelen; mitsgaders de raderen, waren vol oogen rontom; ⁵³ die viere hadden hare raderen.

51 T.w. der Cherubim, den welcken hier oogen toegeschreven worden, (hoewel niet in ’t eerste gesichte, bov. cap. 1.) beteeckenende de voorsichticheyt Godts, waer door sy verlicht worden, ende al haer werck wijselick gestiert, ende uytgevoert wort. Vergel. bov. 1. op vers 18. alwaer van de oogen der raderen gesproken is.

52 Hebr. vleesch, want het lichaem des menschen uyt vleesch bestaet. Siet Iob 12. op vers 10.

53 T.w. Cherubim. Siet op vers 15. item hier vers 9. De sin is, dat yeder Cherub een radt hadde.

13

Aengaende de raderen, elck een der selver wiert ⁵⁴ voor mijne ooren genaemt, Galgal.

54 D. dat ick het hoorde, wiert elck radt genoemt Galgal, D. wiel, ofte, kogel, ofte, kloot, ofte, aldus: daer wert tot haer geroepen, ô wiel. ofte, het wiel, etc.

14

Ende ⁵⁵ elck een hadde vier aengesichten: het ⁵⁶ eerste aengesichte was het aengesichte eens ⁵⁷ Cherubs, ende het tweede aengesichte was het aengesichte eens menschen, ende het derde het aengesichte eens leeuws, ende het vierde het aengesichte eens arents.

55 In dit gesichte is eenich onderscheyt inde ordre ende benaminge, van ’t gesichte bov. cap. 1. hoe wel het inder daet het selve geweest is. siet. ond. 15.22.

56 T.w. van elck een der Cherubim. Nu dit eerste aengesicht des Cherubs was, dat voorwaert uytsach, het tweede dat nae de rechterhant, het derde, nae de slinckerhant, het vierde, achterwaert uytsach. Sulcke vier aengesichten haddense alle viere. Hebr. Het aengesichte des eersten.

57 Sommige meynen dat hier in de plaetse van eens ossen aengesichte gestelt wort het aengesichte eens Cherubs, om te toonen, datse alle Cherubim geweest zijn. Andere stellen andere redenen.

15

Ende die Cherubim hieven sich om hooge: ⁵⁸ dit was even het dier, dat ick by de riviere Chebar gesien hadde.

58 Ofte, dit waren even de dieren. Een eenvoudich getal, voor een veelvoudig. Hy spreeckt van de vier dieren, daer van te sien is bov. 1.5.

16

^b Ende als de Cherubim gingen, so gingen die raderen nevens de selve: ende als de Cherubim hare vleugelen ophieven, om sich vander aerde om hooge te heffen, so en keerden haer die selve raderen oock niet om, van by hen.

b Ezech. 1.19.

17

Als ⁵⁹ die stonden, stonden ⁶⁰ [dese], ende als die opgeheven wierden, hieven haer dese [oock] op: ^{c 61} want de Geest der dieren was in hen.

59 T.w. de Cherubim.

60 T.w. de raderen. alsoo in ’t volgende.

c Ezech. 1.20.

61 Te weten, de H. Geest. Siet bov. 1. op vers 12. Anders de Geest des levens.

18

Doe ginck ⁶² de Heerlickheyt des HEEREN ⁶³ van boven den dorpel des Huyses wech: ende ⁶⁴ stont boven de Cherubim.

62 Dat is Godt, die heerlick is. Siet bov. 1. op vers 28.

63 T.w. daer op sy te vooren vande Cherubim gecomen was. Siet boven vers 4. ende de aenteeck.

64 Ofte, stelde haer.

19

Ende de Cherubim hieven hare vleugelen op, ende verhieven haer vander aerde om hooge ⁶⁵ voor mijne oogen, als sy uyt gingen; ende de raderen waren ⁶⁶ tegens over hen: ende elck een ⁶⁷ stont aen de deure ⁶⁸ der oost-poorte van het Huys des HEEREN; ende de heerlickheyt des Godts Israëls was van boven over ⁶⁹ hen.

65 D. dat ick ’t aensach, te weten, met de oogen mijns geestes, zijnde in optreckinge der sinnen.

66 Ofte, neffens hen.

67 Ofte, bleef staen.

68 Ofte, voorste poorte. Sommige verstaen door dese poorte, de poorte van het Voorhof der Priesteren. Andere, de poorte van het Voorhof des volcks. Dit beteeckende, dat Godt eyndelick t’ eenemael uyt sijn huys verhuysen soude. Vergel. bov. 9. de aenteeck. op vers 3. ende in dit cap. op vers 4.

69 Namelick over de Cherubim.

20

⁷⁰ Dit is het dier, dat ick sach ⁷¹ onder den Godt Israëls, ^d by de riviere Chebar: ende ick ⁷² bemerckte dat het Cherubim waren.

70 Siet bov. op vers 15.

71 Want dese dieren stonden onder het uytspansel, boven het welcke de heerlickheyt Godts haer vertoonde. Siet bov. 1. 26. ende hier vers 1.

d Ezech. 1.3.

72 Sulcks dat dit gesichte den Prophete gedient heeft tot verklaringe van het eerste, beschreven boven cap. 1.

21

^e Elck een hadde vier aengesichten, ende elck een hadde vier vleugelen: ende de gelijckenisse van menschen handen was onder hare vleugelen.

e Ezech. 1.6, 8. ende 10.8, 14.

22

Ende aengaende de gelijckenisse van hare aengesichten, het waren de selve aengesichten, die ick gesien hadde by de riviere Chebar: hare gedaenten, ende sy selven: ⁷³ sy gingen, yeder recht uyt voor sijn aensichte henen.

73 Siet bov. 1. op vers 9.