Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iij. Capittel.

Iona, andermael van Godt gesonden zijnde, predickt den Nineviten haren onderganck, vers 1, etc. sulcx sy geloovende, verootmoedigen haer voor den Heere (soo wel de Coninck, als d’onderdanen) met vasten, bidden, ende beteren haers levens, 5. waer op haer Godt verschoont, 10.

1

ENde het woort des HEEREN geschiedde ten ¹ anderen male tot Iona, seggende:

1 Sonder welcks Iona, die sich deses hoogen beroeps door sijn vluchten onweerdig hadde gemaeckt, dat niet en hadde mogen bestaen.

2

Maeckt u op, gaet nae de groote stadt Nineve: ende predickt tegen haer de predikinge, die ick tot u ² spreke.

2 D. te vooren bevolen hebbe, ende nu van nieuws weder oplegge.

3

Doe maeckte sich Iona op, ende ginck nae Nineve, ³ nae’t woort des HEEREN: Nineve nu was eene groote stadt ⁴ Godts, ⁵ van drie dachreysen.

3 Zijnde nu gehoorsaem, dat hy te vooren niet en was geweest, ende daerom soo hardt gekastijdt.

4 Ofte, voor Godt. D. eene uytermaten groote stadt. siet sulcken gebruyck in de Hebr. sprake, van het woort HEERE, ofte, Godt, tot beteeckeninge van uytnementheyt by te voegen. Gen. 13. op vers 10. sommige vergelijcken hiermede de maniere van spreken Iesa. 22.5. Act. 7.10. ende 2.Cor. 10.4. Dit was een bewijs, dat Godt nae geene grootheyt ofte heerlickheyt en vraecht, (die hy selfs den menschen geeft) als de menschen godtloos zijn. van de uytnemende grootheyt deser stadt betuygen oock verscheydene heydensche schrijvers.

5 Hebr. eene reyse van drie dagen.

4

Ende Iona begon inde stadt te gaen, eene dach-reyse: ende hy predickte, ende seyde; ⁶ Noch veertich dagen, dan sal Nineve worden ⁷ omgekeert.

6 D. na dien tijt, als die sal zijn verstreken, sal Godt dese stadt uytroeyen ende verdoen. voor behouden in Godts raet, de conditie van bekeeringe, als d’uytkomste heeft geleert, ende dit prediken van Iona, mitsgaders het respijt van den voorgesetten tijt bedecktelick gaven te verstaen, ende Godts woort overal betuycht. Dit kanmen nemen als een sommier ofte, kort begrijp van Ione predicatie.

7 D. uytgeroeyt, geruineert worden. dese maniere van spreken wort doorgaens in de H. Schrift gebruyckt, specialick van Sodom, Gomorra, etc.

5

⁸ Ende de ^a lieden van Nineve ⁹ geloofden aen Godt: ende sy riepen een ¹⁰ vasten uyt, ende bekleedden haer met ¹¹ sacken van haren grootsten af tot haren kleynsten toe.

8 In dese vijf volgende versen wort het geloove ende de bekeeringe der Nineviten beschreven. Siet daer van de woorden des Heeren Christi. Matth. 12.41. Luce 11.32.

a Matth. 12.41. Luce 11.32.

9 Vergel. Exod. 14.31. 2.Chron. 20.20. met d’aenteeck.

10 Siet Ioel 1.14. met d’aent.

11 Siet Gen. 37. op vers 34. Ioel 1.8, 13, etc.

6

Want ¹² dit woort ¹³ geraeckte tot den Coninck van Nineve, ende hy stont op van sijnen throon, ende dede sijn ¹⁴ heerlick overkleedt van sich: ende hy bedeckte sich met eenen sack, ende satt neder ¹⁵ in der asschen.

12 Ofte, dese sake, T.w. de predicatie Ione.

13 D. drong door, quam voor hem.

14 Ofte, tabbaert, rock, Conincklicken mantel, ofte, overkleedt, het selve Hebr. woort wort gebruyckt van den mantel des Propheten Elie. 2.Reg. 2.8. ende van den Babylonischen mantel, dien Achan gestolen hadde. Iosu. 7.21. ende beteeckent anders heerlickheyt. Siet Ezech. 17.8. Zach. 11.3. ende vergel. Genes. 25. op vers 25. ende Psal. 8. op vers 2. item Mich. 2.8.

15 Ofte, op. Siet Iob 2. op vers 8.

7

Ende hy ¹⁶ liet uytroepen, ende men ¹⁷ sprack te Nineve, uyt ¹⁸ bevel des Conicks ende sijner ¹⁹ Grooten, seggende: En laet mensch noch ²⁰ beest, rundt noch schaep, yet wat smaken, en laetse niet weyden, noch water drincken.

16 And. riep [het volck] by een.

17 Hebr. hy seyde. D. men beval, geboodt: als elders. Siet Nehem. 13.9, 19. ende vergel. bov. 2. op vers 11. ofte, hy (de Coninck) seyde. Dat is, liet seggen, uyt bevel des Conincks. Dat is, sijn bevel, ende sijner Grooten, als volcht.

18 Hebr. eygentl. smaeck. D. oordeel, goet vinden, ende volgens bevel. Siet van ’t Hebr. woort Prov. 12. op vers 20. Alsoo wort dit woort in Ezra, ende Daniel, dickwijls gebruyckt.

19 Raets-heeren, Vorsten, voorneemste in den staet. Siet 2.Reg. 10.6. ende 25.9. Ierem. 5.5. met de aenteeck.

20 Niet, als of de beesten eene redelicke ziele, ende verstant van bekeeringe hadden, maer om datse verscheydentlick van de menschen worden misbruyckt, ende om der menschen sonden mede moeten lijden, so heeft men door dit droevich spectakel d’ingesetenen te meer tot deernisse ende medelijden willen bewegen, etc. Vergel. d’aenteeck. op Ioel 2.16.

8

Maer mensch ende beest sullen met sacken bedeckt zijn, ende ²¹ sullen sterckelick tot Godt roepen: ende sy sullen haer bekeeren, een yegelick van sijnen boosen ²² wech, ende van’t gewelt dat in hare ²³ handen is.

21 Dit bidden ende bekeeren moetmen verstaen van de menschen. hoewel de beesten op hare wijse somtijts in de H. Schrift geseyt worden tot Godt te roepen. Siet Iob 39.3. Psal. 147.9. Ioel 1.20. met d’aent.

22 D. handel ende wandel. siet Gen. 6. op vers 12. ende Prov. 2. op vers 12.

23 D. dat sy gewrocht ende bedreven hebben, ende daer aen sy schuldich zijn. Hebr. palmen. als Psal. 7.4.

9

^{b 24} Wie weet? Godt mochte sich wenden, ende ²⁵ berouw hebben: ende hy mochte sich wenden van de hitticheyt sijns toorns, dat wy niet en vergingen.

b Ioël 2.14.

24 Vergel. Ioel 2.14. met d’aenteeck.

25 Siet Gen. 6.6. ende Ioel 2.13. met d'aenteeck.

10

Ende Godt sach hare ²⁶ wercken, dat sy haer bekeerden van haren boosen wech: ende ’t berouwde Godt over het

26 Met welcke sy haer geloof ende bekeeringe betuychden.

[fol. 121r]

²⁷ quaet, dat hy ²⁸ gesproken hadde hen te sullen doen, ende en dede’t ²⁹ niet.

27 Der straffe.

28 D. gedreygt hadde door Iona, in voegen als bov. op vers 4. is aengeteeckent.

29 Verschoonende haer voor dien tijt: maer daerna tot deselve boosheyt (insonderheyt tegen Godts volck) weder vervallen zijnde, is dese Conincklicke stadt ende de Assyrische Monarchie uytgeroeyt. Siet Ezech. 31. Nahum 1.1, etc.