Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het ix. Capittel.

1 D’Apostel betuyght dat hy genoechsaem versekert is van de genegenheyt der Corintheren tot het voorderen van dese collecte. 3 ende geeft reden, waerom hy de genoemde broeders tot haer voor uyt heeft gesonden, namelijck op dat alles soude gereedt zijn, wanneer hy sal comen. 6 Vermaent haer om mildelijck ende gewillichlijck te geven met verscheydene redenen genomen van Godts milden segen, liefde, ende genade over de gene die mildelijck sullen zaeyen. 11 ende van de dancksegginge die daer over sal geschieden tot Godt, van de gene die harer mildadicheyt sullen deelachtigh worden. 14 ende van de gebeden die sy voor haer sullen doen tot Godt.

1

^a WAnt van ¹ de bedieninge die voor de heylige [geschiet], is my onnoodigh ² aen u te schrijven.

a Actor. 11.29. Rom. 15.26. 1.Cor. 16.2. 2.Cor. 8.4.

1 Hier door kan verstaen worden, ofte de handt-reyckinge selve, ofte de wijse van die te collecteren, ende nae Ierusalem af te senden, die hy geheel haer goetduncken over geeft, om dat hy wist dat sy daer toe al over lange volveerdigh waren geweest, ende genoechsame voorsichtigheyt hadden, om het selve wel ende behoorlick te doen.

2 Namel. breeder ofte voorder.

2

Want ick weet de volveerdicheyt uwes gemoets, van welcke ick roeme over u by de Macedoniers, dat ³ Achaja van over een jaer bereydt is geweest: ende den yver van u [begonnen] heeft’er vele verweckt.

3 Waer van Corinthus de hooft-stadt was. Siet Rom. 15. vers 26. ende 1.Cor. 1.2.

3

Maer ick hebbe ⁴ dese broeders gesonden, op dat onsen roem die [wy] over u [hebben], niet en soude ydel gemaeckt worden in desen deele: op dat (gelijck ick geseght hebbe) ghy ⁵ bereydt mooght zijn.

4 N. Titum met de twee andere, daer van in het voorgaende cap. vermaent is.

5 N. tegen dat ick kome, gelijck het volgende vers verklaert.

4

[Ende] dat niet mogelijck, so ⁶ de Macedoniers met my quamen, ende u onbereyt vonden, wy (op dat wy niet en seggen, ghy) beschaemt en worden ⁷ in desen vasten gront der roeminge.

6 Dat is, de broeders die van de Gemeynten van Macedonien verkoren waren tot het over brengen van hare collecte.

7 Gr. in die selfstendigheydt des roems, dat is, in mijn vertrouwen ende vrymoedigen roem over u, Namel. dat het aen u niet en soude gebreken.

5

Ick hebbe dan noodigh geacht dese broeders te vermanen, dat sy eerst tot u souden komen, ende voor-bereyden uwen ⁸ te voren aen-gedienden segen, op dat die gereedt zy, alsoo ⁹ als eenen segen, ende niet ¹⁰ als eene vreckheyt.

8 Dit kan verstaen worden, ofte van het gene Titus haer van Paulo hadde aengedient in sijn wederkeeren van haer, gelijck af te nemen is uyt cap. 7.13. Ofte van het gene Paulus aen haer daer van te voren hadde gheschreven in den eersten brief aen het begin van het 16.cap.

9 D. als een vrywillige ende milde gave, gelijck eenen segen die eygenschap heeft, dat’se uyt een toe-ghenegen ende mildt herte voortkomt. een Hebr. wijse van spreken.

10 D. als een gifte van vrecke lieden af-geperst. Het Gr. woort beteekent eygentlick giericheydt, ofte begeerte om meer te hebben: van hoedanige menschen men seer qualick kan verkrijgen dat sy yet geven, ofte so’se yet geven het is onghewilligh ende als van haer uytgeperst.

6

Ende dit [segge ick], ^b die spaersaemlick zaeyt, sal oock spaersaemlick maeyen: ende die ¹¹ in segeningen zaeyt, sal oock in segeningen ¹² maeyen.

b Prov. 11.24. Galat. 6.7.

11 D. vrywillighlick ende mildelick, gelijck in het voorgaende vers Verstaet altijdt, nae dat yemant heeft, gelijck 2.Corinth. 8.12.

12 D. van Godt overvloedige vergeldinge ontfangen. Galat. 6.9.

7

Een yegelijck [doe] gelijck hy in [sijn] herte ¹³ voorneemt: ^c niet uyt droefheyt ofte uyt ¹⁴ nootdwanck. ^d Want Godt heeft eenen blymoedigen gever lief.

13 Ofte, willekeurt, verkiest. Namel. uyt vrywilligheydt.

c Deuter. 15.7. Rom. 12.8.

14 D. uyt vreese van andersins doende berispt te worden, ofte sijn aensien by de menschen te verliesen.

d Exod. 25.2. ende 35.5.

8

Ende Godt is machtigh ¹⁵ alle genade te doen overvloedigh zijn in u: op dat ghy in alles alle tijdt, ¹⁶ alle genoechsaemheydt hebbende, tot allen goeden wercke overvloedich mooght zijn.

15 Dat is, middel om weldadigh te mogen zijn tegen een yeder.

16 Namel, niet alleen by u selven in u gemoet, het welck een groot gewin is. 1.Tim.6.6. maer oock overvloet om andere te konnen in allerley noot te hulpe komen.

9

Gelijck’er ¹⁷ geschreven is, ^e Hy heeft gestroyt, hy heeft den armen gegeven: ¹⁸ sijne gerechticheyt ¹⁹ blijft in der eeuwicheyt.

17 Namel. Psal. 112.9. daer de Propheet de eygenschappen van een Godtsaligh man oock op dese wijse beschrijft.

e Psal. 112.9.

18 D. sijne weldadigheydt, ofte sijne wercken der barmhertigheydt, gelijck dit woort by de Hebreen dickmael alsoo wort genomen. Siet Psal. 112.9.

19 Namel. in de gedachtenisse der menschen, ende oock Godes, om in der eeuwigheydt uyt genade beloont te worden. Matth. 25.34, etc. Luc. 12.33. ende 16.9, etc.

10

Doch die het zaedt den zaeyer verleent, ²⁰ die verleene oock broodt tot spijse, ende vermenichvuldige uw’ gezaeysel, ende vermeerdere de vruchten uwer ²¹ gerechticheyt:

20 Andere onderscheyden dit also, ende oock broot tot spijse, die verleene ende vermenighvuldige, etc.

21 D. weldadigheydt, gelijck vers 9.

11

Dat ghy in alles rijck wordet tot alle ²² goetdadicheydt, welcke door ons ²³ werckt dancksegginge tot Godt.

22 Ofte, eenvoudigheyt.

23 Namel. by de arme ende gebreck-lijdende, die verweckt worden om Godt te dancken, wanneer sy soodanige weldaden van ons ontfangen, gelijck de volghende verssen naerder verklaren.

12

Want de bedieninghe van desen ²⁴ dienst en vervult niet alleen het gebreck der heylige, maer is oock overvloedigh door vele danckseggingen tot Godt:

24 Gr. Leitourgias, welck woort wel beteeckent allerley publijcken dienst, gelijck Actor. 13.2. is aengeteeckent, maer wordt oock somwijlen genomen voor eenen dienst der offeringe, gelijck de aelmoessen oock geestelicke offeranden genaemt worden. Phil. 4.18. Hebr. 13.16. welcke beteeckeninge daerom hier oock niet qualick en past.

13

Dewijle sy door de ²⁵ beproevinge deser bedieninge Godt verheerlicken over de ²⁶ onderwerpinge uwer belijdenisse onder het Euangelium Christi, ende [over] de goetdadicheyt der mededeylinge aen haer ende aen alle:

25 Ofte, goetkenninge, goetachtinge.

26 D. dat ghy hier mede opentlick belijdt ofte getuyght, dat ghy u in alles den Euangelio Christi onderwerpt, het welck oock de wercken der liefde bysonderlick aenprijst.

14

Ende door ²⁷ haer gebedt voor u,

27 Namel. het welck de geloovige te Ierusalem, door uwe weldadigheydt verweckt zijnde, te yveriger voor u doen sullen.

[fol. 102r]

welcke ²⁸ na u verlangen, ²⁹ om de uytnemende genade Godts over u.

28 Ofte, seer begeerigh zijn nae u, namelick om uwen welstant daghelicks te mogen hooren. Het kan oock overgheset worden, welcke u groote genegentheyt toe dragen.

29 D. om dat sy door ons ende andere verstaen hebben, hoe grooten genade, ende wat grooter gaven, de Heere uwe Gemeynte gegeven heeft. Act. 21. versen 18, 19.

15

³⁰ Doch Gode zy danck voor sijne onuytsprekelijcke gave.

30 Hier mede besluyt den Apostel desen geheelen handel, om haer te vermanen, dat de eere van alle den voorverhaelden roem ende gaven, daer hy van gesproken ende daer over hy haer gepresen hadde, niet eygentlick haer, maer Gode alleen moest toe-geschreven worden, tot harer vernederinge.