Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iij. Capittel.

1 Den Apostel vermaent de Thessalonicensen, dat sy voor hem bidden. 3 ende betuyght sijn betrouwen dat haer de Heere sal verstercken. 5 Bidt Godt oock voor haer. 6 ende beveelt dat sy haer ontrecken van een yeder broeder die ongeregelt wandelt. 7 Bewijst met sijn exempel, dat een yegelijck moet arbeyden om hem te geneeren. 10 Ofte dat hy andersins niet en moet eten. 13 Vermaent haer dat’se niet en vertragen in’t goedt doen. 14 ende dat sy die teeckenen ende straffen, die sijn bevel hier in niet gehoorsaem zijn. 16 Besluyt met de gewoonlicke groete, 17 die hy in alle sijne send-brieven met sijn eygen handt daer by voeght.

1

VOorts, broeders, ^a biddet voor ons, op dat ¹ het woort des Heeren ² [sijnen] loop hebbe, ende ³ verheerlickt worde gelijck oock by u:

a Matth. 9.38. Ephes. 6.19. Coloss. 4.3.

1 Dat is, de predicatie des Euangeliums.

2 Gr. loope. dat is, haestelick ende gheluckelick mach verbreydt ende gevoordert worden.

3 Dat is, in eere ende achtinge mach gehouden worden, ende weerdige vruchten voortbrengen.

2

^b Ende op dat wy mogen ⁴ verlost worden van de ongeschickte ende boose menschen: ^c want het geloove ⁵ en is niet aller.

b Rom. 15.31.

4 D. ontslagen, ofte vry ghehouden van sulcke menschen, die den loop des Euangeliums soecken te verhinderen, gelijck de hardtneckige Ioden, ende haren aenhangh, onder haer waren geweest Act. 17. ende 18. capit.

c Ioan. 6.44.

5 D. het en is niet allen gegeven in Christum te ghelooven. Siet Matth. 13.11. Ioan. 6.44, etc.

3

^d Maer de Heere is getrouw, die u sal ⁶ verstercken ^e ende bewaren ⁷ van den boosen.

d 1.Thess. 5.24.

6 Namel. in het geloove.

e Ioan. 17.15.

7 N. daer hy in het voorgaende vers van hadde gehandelt. Ofte, van het boose. N. dat ghy daer in niet en vervalt. Ofte, van den Duyvel. Dat ghy van hem niet versocht en wort. Matth. 6.13.

4

Ende wy vertrouwen van u inden Heere, dat ghy het gene wy u ⁸ bevelen, oock doet, ende doen sult.

8 Namel. in den name des Heeren, gelijck hier na vers 6. uytgedruckt wordt, ende hier voor 1.Thes. 4.2.

5

Doch de Heere ⁹ rechte uwe herten tot ¹⁰ de liefde Godts, ende tot ¹¹ de lijdtsaemheyt Christi.

9 D. stiere uwe herten recht sonder aen d’een of d’ander zijde te wanckelen.

10 Dit kan verstaen worden, ofte vande liefde daer mede wy Godt lief hebben: ofte vande liefde daer mede ons Godt lief heeft, op dat wy namelick in het gevoelen der selve meer ende meer worden gesterckt. Siet Rom. 5.5. ende 8.39.

11 D. de verdraechsaemheyt in ’t cruys ende verdruckinghe om Christi wille: ofte, tot de lijdtsame verwachtinge Christi ten oordeel.

6

^f Ende wy bevelen u, broeders, ¹² in den name onses Heeren Iesu Christi, ¹³ dat ghy u ontreckt van een yegelick ¹⁴ broeder ¹⁵ die ongeregelt wandelt, ende niet na ^{g 16} de insettinge die hy van ons ontfangen heeft.

f 1.Corinth. 5.11. 2.Thes. 3.14. Tit. 3.10.

12 Dat is, als gelast zijnde, ofte autoriteyt daer toe hebbende van Christo. Siet 2.Corinth. 5. versen 19, 20.

13 D. schouwt, geenen gemeynsaemen ommeganck en houdt met sodanige: namelick nae dat behoorlicke kennisse in de Gemeynte daer van is genomen, ende hy vermaent zijnde ongehoorsaem blijft. Siet Matth. 18.15, etc. 1.Corinth. 5.11. ende hier na vers 14.

14 Dat is, die de belijdenisse doet van het geloove in Christum, hoe wel hy sulcks niet recht en beleeft, gelijck Paulus verklaert 1.Corinth. 5.11.

15 Dit kan hier in het gemeyn voor alle ongeregeltheyt worden genomen, daer door ergernisse wort gegeven in de Gemeynte Godts: ofte van die bysondere ongeregeltheydt, waer van hy vers 11. naerder verklaringe doet: namelick der gene die ledigh omme gingen, ende ydele dingen pleeghden, sonder haer beroep behoorlick waer te nemen, gelijck het vervolgh schijnt te vereyschen.

g 2.Thess. 2.15.

16 Dat is, bevelen ende vermaningen, gelijck hier voren capit. 2.15.

7

Want ghy selve weet ^h hoe men ¹⁷ ons behoort na te volgen: ⁱ want wy en hebben ons niet ¹⁸ ongeregelt gedragen onder u:

h 1.Corinth. 11.1. 1.Thess. 1.6.17.

17 Namel. niet alleen my, maer oock Timotheum ende Silvanum, uyt welcker name desen brief oock is geschreven.

i 1.Thes. 4.10.

18 Namel. als dese ledigh-gangers ofte doenders van ydele dingen buyten haer beroep.

8

^k Noch wy en hebben ¹⁹ geen broodt by yemandt gegeten voor niet, maer in arbeydt ende moeyte, nacht ende dagh ²⁰ werckende: op dat wy niet yemant van u en souden lastigh zijn:

k Act. 18.3. ende 20.34. 1.Corinth. 4.12. 2.Corinth. 11.9. ende 12.13. 1.Thess. 2.9.

19 Ofte, geen broodt van yemant. Dat is, geen spijse ende dranck genoten, gelijck Genes. 3.19.

20 Dat is, boven het sorghvuldigh waer nemen van ons Apostel-ampt, oock werckende met onse handen om ons selven te onderhouden. Siet Actor. 20.34. ende hier voor 1.Thessal. 2.9.

9

^l Niet dat wy ²¹ de macht niet en hebben, maer op dat wy ons selven u geven souden [tot] ^m een voorbeeldt, om ²² ons na te volgen.

l 1.Corinth. 9. versen 3, 6. 1.Thess. 2. vers 9.

21 Dan u lastigh te vallen, ofte onderhoudt van u te nemen, ghelijck andere Apostelen deden, ende hy elders leert dat de Dienaren des woordts oock vermogen te doen. Siet hier van breeder 1.Corinth. 9.3, etc.

m 1.Corinth. 4.16. ende 11.1. Philip. 3.17. 1.Thess. 1.6.

22 Namel. in het waer nemen van uwen arbeydt, elck in sijn beroep: ende niet onder eenen deckmantel, ofte van het Euangelium te willen voorderen, ofte dat Christus tot het oordeel haest soude komen, uwen ledich-ganck ende plegen van ydele dingen, te ontschuldigen.

10

Want oock doe wy by u waren, hebben wy u dit bevolen, dat ²³ soo yemandt niet en wil wercken, hy oock niet en ete.

23 Namel. ghesontheydt, sterckte, ende gelegentheydt daer toe hebbende: want andersins is de Gemeynte ghehouden oock een yeder die gebreck heeft, soo veel doenlick is, te versorgen. Siet 2.Corinth. cap. 8. ende 9.

11

Want ²⁴ wy hooren dat sommige onder u ongeregelt wandelen, niet werckende, maer ²⁵ ydele dingen doende.

24 Dit doet den Apostel daer by, om aen te wijsen dat hy dese voorgaende vermaningenen ende exemplen haer niet te vergeefs voor en stelt: ende dit hanght eygentlick aen het gene van hem vers 6. is geseght.

25 D. doende dingen sonder beroep, buyten haer beroep, ende teghen haer beroep: gelijck dit woordt van sommighe ledigh-gaende weduwen oock gebruyckt wort, 1.Timoth. 5.13.

12

ⁿ Doch de sodanige bevelen ende vermanen wy door onsen Heere Iesum Christum, dat sy met stilheyt ^o werckende ²⁶ haer eygen broodt eten.

n 1.Thess. 4.11.

o Ephes. 4.28.

26 D. dat sy met haren eygenen arbeydt hebben verkregen. Siet 1.Thess. 4.11.

13

Ende ghy, broeders, ^p en ²⁷ vertraeght niet in goet te doen.

p Galat. 6.9.

27 Het Griecx woordt beteeckent eygentlick erger, dat is slapper ofte trager worden: ende doet den Apostel dit hier by, om haer te vermanen dat sy om het misbruyck van dese ledich-gangers niet en moesten slapper ofte trager worden in het wel doen aen de rechte arme.

14

Maer indien yemant ²⁸ onsen woor-

28 D. dese onse vermaninge van in stilheydt te wercken, sijne eygene saken waer te nemen, ende een geregelt leven te leyden. Siet voorders vers 6.

[fol. 122r]

de door desen brief [geschreven], niet gehoorsaem en is, ²⁹ teeckent dien: ende ^{q 30} en vermenght u niet met hem, op dat hy ³¹ beschaemt worde:

29 Sommighe voegen hier dit woordt teeckenen, by het voorgaende woordt brief, als of d’Apostel seyde, teeckent dien, ofte wijst my dien aen door eenen brief: doch dese te samenvoeginghe en komt met het Griecx woordt semeiousthai, noch met het gene volght niet wel over een. Want dit Griecx woordt beteeckent eygentlick niet yemant aenwijsen, maer wel yemant mercken ofte merckteeckenen, die men eenige schande aen doet, ofte uyt eenige eerlicke vergaderingen laet, ende sijnen name, als sulcker eere onweerdigh, aenteeckenen, ofte uyt doen. Soo dat dit woordt hier van andere seer bequamelick wordt verstaen van den Christelicken Ban ende uytsluytinge uyt de gemeynschap der Kercke, volgens de orden van Christo in-gestelt Matth. 18.15. gelijck oock de volgende woorden klaerlick mede-brenghen.

q Matth. 18.17. 1.Corinth. 5.9. 2.Thess. 3.6.

30 Siet van dit selve woordt, ende de sake daer door beteeckent breeder. 1.Corinth. 5. versen 9, 11.

31 Namel. ende door dese schaemte wederkeere tot sijnen schuldigen plicht, gelijck het Griecx woordt mede-brenght. Siet Matth. 21.37.

15

Ende en houdt [hem] niet ³² als eenen vyandt, maer vermaent [hem] ³³ als eenen broeder.

32 Namel. die ghy geheel moet vlieden, ofte verlaten, gelijck men vyanden pleeghe te doen.

33 Namel. die verdwaelt is, ende die men derhalven weder ten rechten wege moet brengen. 2.Corinth. 2.7.

16

^{r 34} De Heere nu des vredes selve geve u vrede alle tijdt, ³⁵ in allerley wijse. De Heere zy met u allen.

r Rom. 15.33. ende 16.20. 1.Corinth. 14.33. 2.Corinth. 13.11. Philip. 4.9. 1.Thes. 5.23.

34 D. die een auteur is van allen vrede ende gelucksaligheyt.

35 Dat is, soo met Godt als onder den anderen.

17

^s De groetenisse met mijne handt Pauli, het welck is ³⁶ een teecken in een yeder Sendt-brief: also schrijve ick.

s 1.Corinth. 16.21. Colos. 4.18.

36 N. waer door mijne eygene brieven van andere, die op mijnen naem souden mogen versiert zijn, by de Gemeynten konnen worden onderscheyden. Siet Colos. 4.18.

18

De genade onses Heeren Iesu Christi zy met u allen, Amen.

^* De tweede [Sendt-brief] aen de Thessalonicensen is [geschreven] van Athenen.

* Dit onderschrift, ghelijck voor desen in andere Sendt-brieven is aengeteeckent, en gaet niet vast, ende is geloofweerdiger dat dese brief, gelijck de voorgaende, van Corinthen oock is geschreven, daer Paulus na sijn vertreck van Thessalonica anderhalf jaer is stil geweest, ende daer Timotheus ende Silas tot hem eerst zijn gekomen, in welcker name dese Sendt-brief oock is geschreven cap. 1.1. Siet Actor. 18. versen 5, 11.

Eynde vanden tweeden Sendt-brief Pauli aen de Thessalonicensen.