| |
| |
| |
De Propheet vervolght sijne weeklage, vers 1. ende wenscht van sijn volck wech te zijn, om de grouwelen die onder haer gemeyn waren, als overspel, trouwloosheyt, liegen ende bedriegen, 2, etc. ongehoorsaemheyt, ende afgoderije, 13, 14. daerom haer Godt moet ende sal straffen, ende soo schrickelick verwoesten, dat men het niet genoegh en konne beklagen, 7, 9, 10. etc. Godt waerschouwt voor ydel vertrouwen, ende leert sijn volck op hem alleen te vertrouwen, ende te trachten na het gene dat hem behaeght, 23. dreyght eyndelick niet alleen den Ioden, als misbruyckers, maer oock den omliggenden Heydenen, als verachters der besnijdenisse, 25.
| |
1
1 OCh a dat mijn hooft water ware, ende mijn’ ooge een sprinck-ader van tranen! soo soud’ick dagh ende nacht beweenen de verslagene der dochter mijns volcks.
| |
2
Och dat ick in de woestijne een 2 herberge der wandelaers hadde! soo soud’ick mijn volck [kolom] verlaten, ende van hen trecken: want sy zijn alle b overspeelders, een 3 trouwloosen hoop.
| |
3
Ende sy 4 spannen hare tonge, [als] haren boge, [tot] c leugen; sy worden geweldigh in den lande, doch niet 5 tot waerheyt: want sy 6 gaen voort van d boosheyt tot boosheyt, maer my en kennen sy niet, spreeckt de HEERE.
| |
4
Wachtet u, een yegelijck van sijnen vrient, ende en vertrouwet niet op eenigen broeder: want elck broeder 7 doet niet dan bedriegen, ende elck vrient e wandelt [in] achterklap.
| |
5
Ende sy 8 handelen bedrieghlick, een yeder met sijnen vrient, ende en spreken de waerheyt niet: sy leeren hare tonge leugen spreken, sy maken sich moede met verkeerdelick te handelen.
| |
6
9 Uwe wooninge is in het midden van 10 bedrogh: door bedrogh weygeren sy my te kennen, spreeckt de HEERE.
| |
7
Daerom seyt de HEERE der 11 heyrscharen alsoo; Siet ick salse 12 smelten ende salse beproeven: want hoe soud’ick [anders] doen, ten aensien der dochter mijns volcks?
| |
8
Hare f tonge is een 13 moortpijl, sy spreeckt bedrogh: 14 een yeder spreeckt met sijnen naesten [van] vrede met sijnen g mont, maer in sijn 15 binnenste leyt hy 16 sijne lagen.
| |
9
h Soud’ickse om dese dingen niet 17 besoecken, spreeckt de HEERE? en soude mijne ziele haer niet wreken aen sulck een volck, als dit is?
| |
10
Ick sal een geween ende eene weeklage opheffen over de bergen, ende een klaeghliedt over de 18 herders hutten der woestijne: want sy zijn 19 af gebrant, datter niemant door en gaet, ende men hoort’er geene stemme van vee; van de vogelen des Hemels aen tot de beesten toe, 20 zijnse wech gesworven, door gegaen.
| |
11
Ende ick sal Ierusalem stellen tot [steen-]hoopen, [tot] eene wooninge der i draken: ende de steden van Iuda sal ick stellen [tot] eene verwoestinge, sonder inwoonder.
| |
12
Wie is de 21 wijse man, die dit verstae? ende tot wien heeft de mont des HEEREN gesproken, dat hy het 22 verkondige? Waerom het lant vergaen [ende] af gebrant zy als eene woestijne, datter niemant door en gaet.
| |
13
Ende de HEERE seyde; Om dat sy mijne wet, die ick voor haer aengesichte gegeven hadde, verlaten hebben: ende na mijne stemme niet gehoort, noch daer na gewandelt en hebben:
| |
14
Maer hebben gewandelt na ’t 23 goetduncken haers herten: ende na de 24 Baals, het welcke hare vaders hen geleert hadden:
| |
15
Daerom seyt de HEERE der heyrscharen, de Godt Israëls, alsoo; Siet 25 ick sal dit volck spijsen met k 26 alssen: ende ick salse drencken met l gallewater.
| |
16
Ende ick salse m verstroijen onder de Heydenen, die sy niet gekent en hebben, sy noch hare vaders: ende ick sal het sweert achter hen senden, 27 tot dat ickse verteert sal hebben.
| |
17
Soo seyt de HEERE der heyrscharen, Merckt daer op, ende roepet 28 klaeghvrouwen, datse komen: ende sendet henen na de 29 wijse [vrouwen,] datse komen,
| |
18
Ende haesten, ende een weeklage over ons opheffen: dat onse oogen van tranen 30 neder dalen, ende onse oogenleden van water vlieten.
| |
19
Want daer is eene stemme van weeklage gehoort uyt Zion: Hoe zijn wy verstoort! wy zijn seer beschaemt, om dat wy het lant hebben verlaten, 31 om datse onse wooningen hebben om geworpen.
| |
20
Hooret dan des HEEREN woort, ghy wijven, ende uwe oore ontfange ’t woort sijns | |
| |
monts: en leeret uwe dochteren 32 weeklagen, ende elck eene hare metgesellinne klaeghliederen.
| |
21
33 Want de doot is geklommen in onse vensteren, sy is in onse palleysen gekomen: om de 34 kinderkens uyt te roeijen van de wijcken, de jongelingen van de straten.
| |
22
Spreeckt; Soo spreeckt de HEERE, n Ia een doot lichaem des menschen sal 35 liggen, als mist op ’t 36 open velt: ende als eene 37 garve achter den maeijer, 38 die niemant op en samelt.
| |
23
Soo seyt de HEERE: o Een wijse en beroeme sich niet 39 in sijne wijsheyt, ende de stercke en beroeme sich niet in sijne sterckheyt: een rijcke en beroeme sich niet in sijnen rijckdom.
| |
24
Maer die sich beroemt, beroeme sich hier in, dat hy verstaet, ende my kent, dat ick de HEERE ben, doende weldadigheyt, recht ende gerechtigheyt op der aerden: want in die dingen hebbe ick lust, spreeckt de HEERE.
| |
25
Siet, de dagen komen, spreeckt de HEERE, dat ick 40 besoeckinge sal doen, over allen besnedenen, met de gene die de 41 voorhuyt hebben.
| |
26
Over 42 Egypten, ende over Iuda, ende over Edom, ende over de kinderen Ammons, ende over Moab, ende over alle die aen de 43 hoecken afgekort zijn, die in de woestijne woonen: want alle de Heydenen 44 hebben de voorhuyt, maer het gantsche huys Israëls heeft p de 45 voorhuyt des herten.
|
-
1
- Hebr. wie sal geven, etc. een maniere van wenschen by den Hebreen gebruycklick: alsoo in het volgende. siet Deut. 5. op vers 29.
-
a
- Iesa. 22.4. Ierem. 4.19.
-
2
- Siet Ies. 24. op vers 20.
-
3
- Hebr. hoop, ofte, vergaderinge der trouwloosen. And. [op] den verbodsdagh. (D. selfs op de bysonderste feestdagen) handelen sy trouwlooslick. siet Lev. 23. op vers 36.
-
4
- Hebr. treden: gelijck men den voetboge doet als men dien spant. Of aldus: Sy spannen hare tonge, haren boge is leugen.
-
5
- Ofte, in de waerheyt, ofte geloove, trouwe.
-
6
- Vergel. Deut. 29. vers 19. met de aent.
-
7
- Hebr. ondertredende ondertreet, D. onderdruckt, bedrieght in alle manieren. siet Gen. 27. op vers 36. ende ond. cap. 17. op vers 9.
-
8
- And. spotten, drijven den spot. siet het gebruyck des Hebr. woorts Gen. 31.7. 1.Reg. c. 18. vers 27. Iob 13.9.
-
9
- Dit zijn Godts woorden tot Ieremia.
-
10
- D. van menschen, die met enckel bedriegerije om gaen: dies alle uwe vermaningen ’ hen te vergeefs zijn. Bedrogh voor bedriegers. siet Iob 35. op vers 13.
-
11
- Siet 1.Reg. 18. op vers 15.
-
12
- Door ’t vyer der elende, plagen ende straffen: wantse doch anders tot geen gevoel van hare boosheyt te brengen en zijn.
-
f
- Psalm 120.4. Prov. 30.14.
-
13
- And. een uytgereckte, uytgeschoten, pijl.
-
14
- Hebr. hy spreeckt, D. een yeder, ofte men spreeckt.
-
16
- Of, leyt hy hem lagen. Hebr. lage.
-
17
- Met straffen. siet Genes. 21. op vers 1.
-
18
- Ofte, weyden, daer de herders hare wooningen ofte hutten hebben.
-
19
- D. ’t sal alsoo sekerlick gebeuren: en soo in het volgende.
-
21
- Als of hy seyde: Sulcke zijnder seer weynigh onder den gantschen volcke, niet tegenstaende, dat ick, neffens andere dienstknechten des Heeren, dit gedurighlick door Godts bevel uytroepe, tegen de verleydingen der valsche Propheten, die niet als van vrede spreken. Siet bov. 8.11, 15.
-
24
- Siet Iudic. 2. op vers 11.
-
25
- Hebr. ick sal haer spijsen, dit volck.
-
26
- D. hen bittere ende verderflicke elenden ende plagen toesenden. siet bov. 8.14. Deut. 29. op vers 18. en Ps. 69. op vers 22.
-
28
- Dit siet op de gewoonte van die tijden ende plaetsen, dat men in tijt van groote rouwe, sangers ende sangerssen ontboodt, die konstige klaeghliederen beweeghlick konden singen om de menschen tot weenen te verwecken. siet 2.Chron. 35.25. ende Iob 3.8. Ezech. 32.16. Amos 5.16. Matth. 9.23. Marc. 5.38. Godt wil hier door te verstaen geven, datter allesins oorsake van rouwe in den lande wesen sal, soo dat men de elenden van dien tijt niet genoegh sal konnen beweenen.
-
29
- Die in dese konst van klaeghliederen te singen wel ervaren zijn. Vergel. ond. 10.9.
-
30
- D. tranen in overvloet uyt onse oogen afloopen, afvallen, afvlieten, neder dalen: alsoo ond. 13.17. en 14.17.
-
31
- Of, om dat onse wooningen [ons] hebben uytgeworpen, of, vvechgevvorpen.
-
32
- Hebr. weeklage, klaeghliedt.
-
33
- Ofte, sekerlick: ende alsoo konden dese woorden een formulier zijn van een klaeghliedt.
-
34
- Van het Hebr. woort siet Psalm 8. op vers 3.
-
35
- Alsoo wort het Hebr. woort, dat gemeenlick vallen beteeckent, oock elders voor liggen genomen. Siet Deuter. 21.1. Iudic. 4.22. ende 19. op vers 26. 1.Sam. c. 31. vers 8. 2.Chro. c. 20. vers 24. ond. 51. vers 4. Ezec. 6.7, etc.
-
36
- Hebr. aengesichte des velts.
-
37
- Eenige koren-aren, die de maeijer over slaet ende vallen laet, daer men niet meer na om siet.
-
38
- Ofte, ende niemant sal ’t (T.w. het doode lichamen) insamelen, op nemen, vvech nemen, om te begraven. Vergel. bov. cap. 8. vers 2.
-
o
- 1.Cor. 1.31. 2.Cor. 10.17.
-
39
- Ofte, van, over, om. alsoo in het volgende.
-
41
- Hebr. met de voorhuyt, D. met den onbesnedenen (als Rom. c. 2. vers 26. siet wijders Iob 35. op vers 13.) over den eenen met den anderen, wil de Heere seggen; Mijn volck, dat besneden is, soo wel als de onbesnedene heydensche natien. Vergel. ond. 25.17, 18, 19, 20, etc. Sommige verstaen, met, of, in de voorhuyt, D. soodanige, die wel na den vleesche zijn besneden, maer onbesneden van herten, als in’t volgende van Israël geseyt wort.
-
42
- D. de Egyptenaers, ende soo voorts.
-
43
- Hebr. den hoeck, T.w. haers hoofts, D. die rontom aen de hoecken des hoofts zijn beschoren, gelijck de Arabiers, vergel. Levit. 19.27. alsoo ond. 25.23. ende 49.32. And. die in den uytersten hoeck gelegen zijn, D. de heydensche volcken die buyten, ende aen de uyterste hoecken van Canaan, in het Oosten, Zuyden, ofte, na het roode meyr toe, ofte aen sekeren uytersten hoeck van dien (als eenige meynen) woonachtigh waren.
-
44
- Hebr. als of men seyde: Zijn gevoorhuydet.
-
p
- Levit. 26.41. Rom. 2.28, 29.
-
45
- D. zijn onbesneden van herten, hoewelse na den lichame besneden zijn. siet bov. 4. op vers 4.
|