17
Ende ick sal groote wrake met 44 grimmige straffingen onder hen doen; ende sy sullen weten dat ick de HEERE ben, als ick mijne wrake aen hen 45 gedaen sal hebben.
|
-
1
- Siet bov. 6. op vers 2.
-
2
- Siet Ierem. 49. vers 1. etc. en bov. 21. vers 28. etc. Ammoniten, Moabiten, Edomiten, ende Philistijnen, waren alle vyanden van Godts volck: Ammon ende Moab, in het Oosten over de Iordane, Edom in het Zuyden, de Philistijnen in’t Westen langhs de middelantsche zee.
-
3
- D. uwen lust daer in geschept, ende daer over gejuycht hebt. Siet Iob 39. vers 28. Psal. 35.21. met de aenteeck. alsoo ond. 26.2.
-
5
- Hebr. de kinderen van ’t Oosten. Hier door verstaen sommige de Chaldeen ofte Babyloniers: maer om dat de H. Schrift doorgaens seyt, dat de Chaldeen van ’t Noorden souden komen, soo verstaen ’t andere van de de Oostersche natien, die oostwaert aen Ammon grensden, als de Arabiers, die haer in tenten onthielden, Kedarenen, etc. hebbende menighte van kemelen ende vee, genegen om goede weyden te soecken, ende in de Schrifture onder die van ’t Oosten gemeynlick begrepen. Dese (soo vele als’er van Nebucadnezar waren over gelaten of oversien) souden het lant der Ammoniten, van de Chaldeen verstoort, ende d’inwoonders wech gevoert zijnde, tot gerijf voor haer vee hebben ingenomen ende beseten. Siet Genes. 29.1. Iudic. 6.3. ende 8.11. Iob 1.3. Iesa. 60.6, 7. Ierem. 49.28, 29, 31, 32. met de aenteeck.
-
6
- Ofte, sloten, palleysen, statelicke gebouwen, magnifijcke huysen.
-
7
- De Konincklicke hooftstadt der Ammoniten. Siet 2.Sam. 11. op vers 1.
-
8
- Voor de kemelen van die van ’t Oosten.
-
10
- Voor de schapen van die van’t Oosten.
-
11
- Van groote vreughde, ende vermaeck over der Ioden elenden, als ofse seyden, Heah, soo, soo, dat is doch te goet, dat gaet wel. Vergel. vers 3. ende boven 6. op vers 11.
-
12
- Ofte, met lust. Siet Psalm 27. op vers 12. Alsoo vers 15. Of aldus: Ende verblijdt zijt gevveest in alle uvve gretige plunderinge. Hebr. in, ofte, met de ziele. Vergel. ond. 36.5.
-
13
- Of, spijt, item, versmadinge. Als boven 16.57. ende onder vers 15.
-
14
- Siet boven 14. op vers 9. Alsoo ond. versen 13, 16.
-
15
- Dat ghy voor geen volck noch lant meer sult gereeckent worden.
-
16
- Siet Ier. 48. vers 1. etc.
-
17
- Dat is, ’t lant Edom, ende voorts d’Edomiten, Esaus nakomelingen, op dewelcke dit lant vervallen was van Seïrs nakomelingen. Siet Genes. 36. op vers 20. alsoo ond. 35. vers 2. etc. ende wijders van Edom, Ierem. c. 49. vers 7. Obad. vers 1, etc.
-
18
- D. sy hebben haer ingebeelt, datse een bysonder eygendom ende volck Godts waren, ende eene voortocht by hem hadden boven andere natien, maer ’t blijckt nu wel anders, om datse niet meer van de Babyloniers verschoont en worden, als andere: spottende alsoo met Godts verbont ende sijne Kercke, ja met den Godt Israëls selfs.
-
19
- D. ick sal die van ’t Oosten (als volght vers 10) in de beste ende sterckste plaetsen ende contreijen van het lant eenen openen intocht bereyden.
-
20
- Hebr. uyterste, ofte, eynde.
-
21
- Dit waren van de voornaemste steden der Moabiten, tusschen de beke Arnon ende de Iordane gelegen.
-
23
- Siet op vers 4. Godt wil seggen, gelijck hy Ammons lant aen die van het Oosten heeft over gegeven, alsoo sal hy oock der Moabiten lant voor haer openen.
-
25
- Voor die van het Oosten, als vers 4.
-
26
- Boven genaemt Seïr, vers 8.
-
27
- Hebr. gedaen, ofte, gehandelt heeft in, ofte, met wreken van wrake ofte, met wrake te wreken. Vergel. vers 15.
-
29
- Aen de Ioden, uyt den ouden haet, dien sy van haren voorvader Esau ge-erft hebben. Siet Genes. 27.41. 2.Chron. 18.17. Psalm 137.7. Amos 1.11. Obad vers 11. etc.
-
31
- Het lant van Edom, of Idumea.
-
32
- Siet Ier. 49. op vers 7.
-
33
- Hebr. geven, leggen, stellen tegen, of, aen, onder, op, etc. als vers 17.
-
34
- D. (als sommige dit verklaren) door deselve hant, met dewelcke ick mijn volck Iuda geslagen hebbe (namelick het heyr der Babyloniers) sal ick mijne wrake oock aen u uytvoeren. Siet Ierem. 49.19. met de aenteeckeninge. Doch andere nemen het geestelick, door de hant, Dat is, door het middel, den dienst, of, de macht mijner Kercke in haren hoofde Iesu Christo, die de vyanden sijns volcks sal dempen. Vergel. Ies. 11. vers 14. Ier. 49.2. Obad vers 19. met de aenteeck. Van eenige lichamelicke wraken die de Ioden ofte Israëliten aen Edom in volgende tijden souden hebben gedaen, en leestmen niets, als het gene in het tweede boeck der Machabeen, Cap. 10. versen 15, 16. ende volgens verhaelt wort.
-
36
- Siet 2.Chron. 28. vers 18. Ioel cap. 3. vers 4. Amos cap. 1. versen 6, 7, 8.
-
37
- Ofte, met lust, als vers 6.
-
39
- Ofte, spijt, versmadinge: als vers 6.
-
40
- Hebr. vyantschap der eeuvvigheyt, ofte, oudtheyt.
-
42
- Dit schijnt de naem geweest te zijn van eene contreije in der Philistijnen lant, doch daer door worden de Philistijnen in het gemeyn verstaen, als 1.Sam. 30. versen 14, 16. siet aldaer, Item Zephan. cap. 2. vers 5. Doch in het Hebreeusch passen de woorden Cherethim ende uytroeijen, aerdighlick op malkanderen, als of men seyde, Ick sal die uytroeijers uytroeijen.
-
43
- Siet Ierem. 47.7. Zephan. 2.5, 6.
-
44
- Hebr. straffingen der grimmigheyt.
-
45
- Hebr. gegeven, etc. als vers 14.
|