China heeft het Westen lange tijd geobsedeerd door zijn eeuwenoude beschaving. Over wat het vandaag realiseert, begint langzamerhand wat meer betrouwbare informatie door te sijpelen. In het eerste van de drie artikelen die wij u hier aanbieden, wordt aan de hand van publikaties en vooral van ter plaatse genoteerde indrukken en cijfers een beeld gegeven van de economische organisatie en de weerslag daarvan op het concrete leven van arbeiders en boeren in China.
De vrouw in China, p. 743
De emancipate van de vrouw is volgens de auteur in China verder gevorderd en fundamenteler gerealiseerd dan in welke westerse maatschappij ook. ‘De vrouw aan de macht’ heeft definitief de ‘slavernij’ afgelost waartoe zij in het oude keizerrijk veroordeeld was. Dat was alleen mogelijk in een socialistische maatschappij, in een beweging die de emancipatie van de vrouw niet apart, maar samen met de emancipatie uit alle vormen van onderdrukking tegelijk beoogde.
Kerk en godsdienst in China, p. 754
Zijn er tekenen die erop wijzen dat het maoistisch regime wel eens een ander beleid zou kunnen gaan voeren ten aanzien van kerk en godsdiensten? De auteur, die zich in Hongkong al jarenlang bezighoudt met het zorgvuldig analyseren van alle beschikbare officiële en clandestiene informatie uit China zelf, meent - aarzelend, voorzichtig - dat een zeker optimisme niet helemaal ongewettigd is.
Japan en de Sovjet-Unie, p. 762
In tegenstelling tot de betrekkingen tussen Japan en de Verenigde Staten (nov. 1972) en China (dec. 1972) zijn die met de Sovjet-Unie voor de Japanners psychologisch minder belangrijk. De Russen staan in het eilandenrijk erg slecht aangeschreven. Afgezien van het historisch diep gewortelde Japanse wantrouwen jegens de Russen, vergeeft Japan Moskou niet dat het de oorlog verklaard heeft op het moment dat het keizerrijk, na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, bereid was te capituleren. Ook de gedwongen overdracht van bepaalde delen van hun grondgebied na de oorlog zit de Japanners dwars.
[pagina 730]
[p. 730]
De taaiheid van de religie in de U.S.S.R., p. 772
Na vijftig jaar atheïstische opvoeding en propaganda leeft de religie in de Sovjet-Unie onder verschillende vormen nog altijd voort. Ook Russische gods-dienstsociologen houden zich de laatste tijd met dit probleem bezig. Drie thema's komen daarbij ter sprake: het taai vasthouden van ouderen aan de religie, de aantrekkingskracht die de godsdienst uitoefent op jongeren, de vernieuwing in de leiding van de religieuze instellingen.
‘My name is Asher Lev’, p. 779
Een nieuw boek van Chains Potok, auteur van ‘The Chosen’ en ‘The Promise’, gaat opnieuw in op het probleem van de jood in de niet-joodse samenleving. De zaak wordt nog toegespitst door het feit dat Asher Lev een groot schilder wordt en tegelijk een trouwe en observante jood, waardoor hij ook in zijn eigen gemeenschap niet aanvaard is.
Terzijde. Na het najaar II, p. 782
De auteur zet zijn mijmeringen over de literatuur voort en komt opnieuw tot de conclusie dat er eigenlijk weinig nieuws te vermelden valt. Men keert terug naar verschijnselen van vóór Vijftig, zoals romantisme en ik-verhalen. Als er werkelijk een nieuwe generatie zou komen, bv. de ‘tachtigers’ van deze eeuw, zou de klap wel eens hard aan kunnen komen.
Verraad uitgeboet, p. 787
Jevgeni Markin behoorde tot degenen die de uitstoting van Solsjenitzyn uit de Bond van Sovjet schrijvers heeft bewerkstelligd, in 1969. Blijkbaar heeft hij dat zelf niet kunnen verdragen en in een paar gedichten in ‘Novy Mir’, oktober 1971, klaagt hij zichzelf en zijn medeveroordeelaars aan, met als gevolg dat ook hij uitgestoten wordt.
Auteursrechtelijk beschermd