Streven. Jaargang 76
(2009)– [tijdschrift] Streven [1991-]–
Auteursrechtelijk beschermdStreven. Jaargang 76. Herman Simissen, Antwerpen 2009
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Jaargang 76 uit 2009.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel februari: 110, deel maart: 222, deel april: 307, 317, 326, 336, deel mei: 398, deel juni: 519, 553, deel september: 705, 717, 728, deel oktober: 816, 827, deel november: 890, 921, deel december: 988, 989, 990, 1014.
Aan het begin van elk nummer is een kop tussen vierkante haken toegevoegd.
p. 94, 190, 286, 382, 478, 574, 670, 766, 863, 957, 1055: op deze pagina's is een tekstgedeelte om privacyredenen afgedekt.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina's met advertenties (deel januari: 96, deel februari: 192, deel maart: 288, deel april: 384, deel mei: 480, deel juni: 576, deel juli-augustus: 672, deel september: 768, deel november: 959, 960) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel januari, voorplat]
STREVEN
JANUARI 2009
[Deel januari, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie Michael Van Wassenhove
[Deel januari, pagina 1]
StrevenJANUARI 2009
| 3 | Geachte lezers |
| Herman Simissen | |
| 4 | XI van XII |
| Bij de kaften van Ada Van Hoorebeke | |
| Herman Simissen | |
| 7 | ‘You'll never walk alone’: uitslag essaywedstrijd |
| Herman Simissen | |
| 8 | Een echte held loopt alleen |
| Waar moeten we in vredesnaam met onze moraal naartoe? | |
| Bouke Vlierhuis | |
| 17 | De wond en het weefsel |
| Wytske Versteeg | |
| 26 | Zalm gezocht |
| Over Titaantjes, de puntkomma en postmoderne martelarij | |
| Silke Vanhoof | |
| In het kader van de viering van het vijfenzeventigjarig bestaan schreef Streven een essaywedstrijd uit over het thema ‘You'll never walk alone’. Deelname stond open voor auteurs geboren op of na 1 januari 1975. Uit tweeëntwintig inzendingen koos de jury drie prijswinnaars wier essay hier wordt afgedrukt. De tegendraadse winnende beschouwing wijst - in een tijd waarin veel nadruk wordt gelegd op de collectieve, bijvoorbeeld nationale identiteit - op het belang van het individuele oordeel. | |
| 34 | Rusland onder Poetin: de geschiedenis herhaalt zich |
| Erik Faucompret | |
| Vladimir Poetin heeft het aanzien van Rusland sterk veranderd. Hij heeft de macht gecentraliseerd en duldt weinig tegenspraak. De enorme energierijkdom van zijn land gebruikte hij om het prestige van Rusland te herstellen als grootmacht. Zowel in Europa als in Azië zijn Rusland en de Verenigde Staten geëvolueerd van samenwerking naar rivaliteit. Vraag is echter of Rusland deze strijd economisch kan winnen. Het tsaristische en communistische verleden leert alleszins dat men Rusland niet mag onderschatten. | |
[Deel januari, pagina 2]
| 46 | FORUM |
| 46 | Aan Moskou's genade overgeleverd |
| Paul van Velthoven | |
| 50 | Stavrogin, Kirilov en Ivan Karamazov |
| Dostojevski over het atheïsme | |
| Jeroen Vanheste | |
| 55 | Het verlangen naar een gemeenschap |
| Harold Polis | |
| 61 | Indianen, Goten en Germanen |
| Over antieke etnografie en moderne taalwetenschap | |
| Toon Van Houdt | |
| 66 | PODIUM |
| 66 | Beeld van verdwenen beeld |
| Gesprek over de dagdoeken van Paul Combrink | |
| Rutger H. Cornets de Groot | |
| 72 | Dagelijks beschrijft hij zijn leven |
| Het dagboek als authentieke vorm van zelfonderzoek | |
| Paul van der Grijp | |
| 77 | Twee goed geplaatste komma's als bewijs van dichterschap |
| De aangrijpende poëzie van Hester Knibbe | |
| Wam de Moor | |
| 81 | BOEKEN |
| A. den Hollander, E. Kwakkel, W. Scheepsma & M. Meuwese (red.), Middelnederlandse Bijbelvertalingen * A. van de Beek, God doet recht * A. DeConick, De dertiende apostel * W. Weyns, Het geval Canetti * A. de Swaan, Het signaal is ruis geworden * E. van Duyn (red.), Michaël Borremans * M. Borremans, Whistling a Happy Time * I. Bachmann & P. Celan, Herzzeit * J.L. Gaddis, De Koude Oorlog * L. Joris, De hoogvlaktes * J. van der Ven, Roze is een kleur. | |
[Deel januari, pagina 95]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens, Marc Kregting
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactie - secretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 64,00
Nederland: eur 67,00
Europa: eur 81,12
Buiten Europa: eur 86,42
Studenten België: eur 43,00
Studenten Nederland: eur 46,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: EUR 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’(www.detijdschriften.be)
[Deel januari, binnenkant achterplat]
[Deel januari, achterplat]
Jaargang 76, nr. 1 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00
[Deel februari, voorplat]
STREVEN
FEBRUARI 2009
[Deel februari, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie: Michael Van Wassenhove
[Deel februari, pagina 97]
StrevenFEBRUARI 2009
| 99 | Oorzaken en uitwegen voor de wereldwijde voedselcrisis |
| Peter Tom Jones & Erwin Van Uffel | |
| Na jarenlange dalingen van de voedselprijzen zijn sinds 2005 de prijzen van verschillende basisvoedingsmiddelen scherp de hoogte ingegaan. Dit richt in het Zuiden een catastrofe aan: minder mogelijkheden op het vlak van scholing, gezondheidszorg en andere basisgoederen. Hoewel de prijzen door de kredietcrisis tijdelijk dalen, behandelt dit artikel de langetermijntrends die zich aftekenen. Er wordt gezocht naar diverse oorzaken van de prijsstijgingen en enkele aanzetten tot structurele oplossingen passeren de revue. | |
| 111 | De bevreemdende logica van Colombia |
| Bij enkele clichés over geweld en drugs | |
| An Vranckx | |
| Ingrid Betancourt was een charismatische presidentskandidate, ontvoerd door een plaatselijke guerrillaorganisatie. Europese media schiepen ruim zes jaar een beeld van haar. Maar zij was niet de enige gijzelaar in Colombia, noch de eerste. Oorspronkelijk grepen guerrillatroepen naar het middel van de ontvoering vanwege hun strijddoelen, later vanwege een ingewikkeld economisch verband met de cocaïneproductie die zich afhankelijk van de politieke omstandigheden uitstrekte over meer of minder grote delen van Zuid-Amerika. | |
| 123 | Camilo Torres, de rode priester van Colombia |
| Peter Daerden | |
| Camilo Torres, de Colombiaanse priester-guerrillero, zou deze maand tachtig jaar zijn geworden. Net als Che Guevara moest hij zijn idealen met de dood bekopen. Dat gebeurde een jaar vóór de Argentijnse revolutionair. Toch heeft Torres’ naam nooit diens grote weerklank gekregen. Veeleer dan als een martelaar wordt Torres als een slachtoffer van zijn tijd gezien. Velen is overigens onbekend dat hij een bijzondere band met België had. | |
| 131 | Borat is een Pool |
| Euro-orientalisme in de Vlaamse media | |
| Kris Van Heuckelom | |
| In academische kringen is heel wat gediscussieerd over wat men, naar een term van Edward Said, ‘euro-oriëntalisme’ is gaan noemen. De notie ‘Oost-Europa’ wordt daarbij gezien als een mentale constructie die ontsproten is aan het beschavingsdiscours van West-Europese elites. Dat die imaginaire tweedeling van Europa in een ontwikkeld Westen en semibarbaars Oosten nog niet op haar einde loopt, blijkt uit de manier waarop de voorbije jaren in onze beeldmedia met het onderwerp ‘Oost-Europa’ werd omgesprongen. | |
[Deel februari, pagina 98]
| 140 | ‘Der Baum, so ein wunderschöner Baum’ |
| Over bomen, troost, jaloezie en schuld | |
| Léonne van der Weegen | |
| De boom waar Anne Frank in de Tweede Wereldoorlog vanuit het Achterhuis op uitkeek is ziek, maar werd gered van kap omdat hij haar eens tot troost was. Het antwoord op de vraag naar de betekenis van deze troost vond de auteur in het werk van Jorge Semprun, Robert Antelme en Armando. Daaruit blijkt dat de troostrijke werking van bomen per definitie paradoxaal van aard is, nauw verweven met jaloezie en misschien zelfs met schuld. | |
| 149 | FORUM |
| 149 | Een onbezorgde oude dag |
| Pieter Anton van Gennip | |
| 154 | Vlijmscherpe woorden |
| Over islam en vrije meningsuiting | |
| Chams Eddine Zaougui & Patrick Loobuyck | |
| 159 | De definitieve doorbraak van de vierde macht |
| Marc Kregting | |
| 165 | ‘Eigenlijk willen we iets beters’ |
| Dietlinde Willockx | |
| 170 | PODIUM |
| 170 | Op een spiegel van code |
| Het avontuur van Nederlandstalige poëzie op internet | |
| Dirk Vekemans | |
| 176 | Jong repertoire |
| Klaas Tindemans | |
| 181 | Weg |
| Daniel Rovers | |
| 185 | BOEKEN |
| B. Weusten m.m.v. A.E.M. Janssen, Ontsloten stilte * K. Demuynck & M. Vandepitte, De Factor Fidel * J. Lopez, The Man Who Made Vermeers * Lucretius, Leerdicht over de natuur * Lucretius, De natuur van de dingen. | |
[Deel februari, pagina 191]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens, Marc Kregting
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 64,00
Nederland: eur 67,00
Europa: eur 81,12
Buiten Europa: eur 86,42
Studenten België: eur 43,00
Studenten Nederland: eur 46,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel februari, binnenkant achterplat]
[Deel februari, achterplat]
Jaargang 76, nr. 2 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00
[Deel maart, voorplat]
STREVEN
MAART 2009
[Deel maart, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie Michael Van Wassenhove
[Deel maart, pagina 193]
StrevenMAART 2009
| 195 | Ain't No Mountain High Enough |
| Essaywedstrijd 2009 van Streven | |
| 197 | Kleine literaire geschiedenis van de paraplu |
| Christophe Van Gerrewey | |
| 205 | Hoe meer zielen, hoe minder vreugd |
| Wat de grote grazers in de Oostvaardersplassen ons leren | |
| Inge Kielen | |
| In het kader van de viering van het vijfenzeventigjarig bestaan schreef Streven vorig jaar een essaywedstrijd uit over het thema ‘You'll never walk alone’. Deelname stond open voor auteurs geboren op of na 1 januari 1975. Werden in het januarinummer van de huidige jaargang de essays van de drie prijswinnaars afgedrukt, de jury hechtte eraan ook twee eervolle vermeldingen toe te kennen. Die essays verschijnen bij dezen. | |
| 213 | De darwiniaanse sprookjeswereld van Charles Kingsley |
| Robert Pijnenborg | |
| Charles Kingsleys The water-babies, gepubliceerd in 1863, werd in het Victoriaanse Engeland gretig gelezen door kinderen van alle leeftijden. Binnen een sprookjesachtig kader worden in dit verhaal darwiniaanse evolutiemechanismen op ludieke wijze geëvoceerd. Daarbij speelde de auteur in op een heftig dispuut rond de evolutie van de hersenen bij hogere primaten. In het tweehonderdste geboortejaar van Charles Darwin lijkt een recapitulatie van dit verhaal gepast. | |
| 223 | Eugène Dubois: Een levenslange zoektocht naar het gelijk |
| Patrick Vanden Berghe | |
| In On the Origin of Species ontwikkelde Darwin het idee dat levende wezens evolueren en er aldus sprake is van een continue lijn waarop zich primaten en mensen bevinden. Op enig wetenschappelijk bewijs was het wachten tot de Nederlandse legerarts Eugène Dubois op het Indonesische eiland Java enkele fossielen vond, waarvan hij beweerde dat ze de missing link tussen de primaten en de mens vormden. Ging de naam van de ontdekker verloren in de plooien van de geschiedenis, met zijn vondsten bewees Eugène Dubois Darwins gelijk. Wie was hij? | |
[Deel maart, pagina 194]
| 233 | Evolutie en zingeving |
| Herman Paulussen | |
| Waar ligt de oorsprong van de kosmos? Tussen de extreme antwoorden van creationisten en atheïsten staan ‘Intelligent Ontwerp’ en ‘Antropisch Principe’. Veelal vanuit een religieuze achtergrond verdedigen zij dat de natuur doelgericht is. Maar Christian de Duve houdt zich bij een analyse van de overgangsmomenten in de evolutie die anderen als bewuste ingrepen willen duiden. Al dienen wetenschap en geloofsleer elkaars domein te ontzien, toch wil een gelovige wetenschapper geen tegenspraak tussen beide. | |
| 241 | Good Bye Mao? |
| Actuele beeldvorming van maoïstisch China | |
| Eric Hulsens | |
| Is Mao Zedong definitief bijgezet in de annalen van de geschiedenis? Die indruk wordt gewekt, maar schijn bedriegt. In China wordt wel degelijk nog gediscussieerd over Mao en geargumenteerd met zijn ideeën - niet alleen door de machthebbers. Zowel tegen de westerse verkettering als afwijkend van de officiële Chinese visie worden Mao's verdiensten en de pluspunten van de Maotijd verdedigd. Ernaar luisteren is nodig om een beeld te krijgen van het krachtenveld binnen China en van onze visie op de recente Chinese geschiedenis. | |
| 251 | FORUM |
| 251 | Voorbij de mens? |
| Erwin Jans | |
| 257 | De aandeelhouder wint |
| Harold Polis | |
| 262 | Een vergeten fenomeen |
| Een cultuurhistorische studie naar wielrenner Marshall ‘Major’ Taylor | |
| Herman Simissen | |
| 266 | PODIUM |
| 266 | Twee handen om mijn kop gevouwen |
| Keuze uit de gedichten van Victor Vroomkoning | |
| Wam de Moor | |
| 271 | De wolf in de mens |
| Psychologische terreur in El método en Das Experiment | |
| Elianne Keulemans | |
| 276 | De kruiswegstaties van Jan Toorop |
| Bij gelegenheid van zijn 150ste geboortedag | |
| Paul Begheyn | |
| 281 | BOEKEN |
| H. Ausloos en I. Bossuy (red.), Hooglied * Petronius, Klein geluk * P. Nissen, Eene zachte aanraking van zijn zieleleven * L. Abicht, Het lunapark en andere plekken. | |
[Deel maart, pagina 287]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens, Marc Kregting
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 64,00
Nederland: eur 67,00
Europa: eur 81,12
Buiten Europa: eur 86,42
Studenten België: eur 43,00
Studenten Nederland: eur 46,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel maart, binnenkant achterplat]
[Deel maart, achterplat]
Jaargang 76, nr. 3 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00
[Deel april, voorplat]
STREVEN
APRIL 2009
[Deel april, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie Michael Van Wassenhove
[Deel april, pagina 289]
StrevenAPRIL 2009
| 291 | ‘We gaan door, want het leven gaat door’ |
| Julia Salpec | |
| Onlangs werden in een verlaten wapenopslagplaats in Guatemala-Stad stapels verstofte en beschinmelde politiedossiers gevonden. Het betreft 80 miljoen pagina's materiaal over slachtoffers van de ‘vuile oorlog’ die tussen 1960 en 1996 woedde en naar schatting 200.000 slachtoffers maakte. Nabestaanden hopen in de dossiers aanwijzingen te vinden over de wijze waarop hun geliefden werden ontvoerd en vermoord. Intussen vertellen ze voor het eerst openhartig over de verschrikkingen die zij doormaakten in de periode van geweld. | |
| 299 | Kan de secularisering postseculier worden ingevuld? |
| Patrick Loobuyck | |
| De seculariseringsgedachte veronderstelt een verschil tussen het wereldlijke en het geestelijke, waarbij het laatste haar eigen terrein krijgt toegewezen en de autonomie van het eerste moet erkennen. Dit resulteert op politiek vlak in een scheiding tussen Kerk en Staat. Secularisering betekent echter niet noodzakelijk dat religies verdwijnen of geen politieke betekenis meer kunnen hebben. De vraag is ook of een vijandige houding ten aanzien van religies wenselijk is. Als alternatief wordt het postseculiere perspectief gepresenteerd, zoals recent ontwikkeld door Jürgen Habermas. | |
| 308 | Naar een postseculiere samenleving? |
| Girard en Vattimo over christendom en secularisering | |
| Guido Vanheeswijck | |
| Traditioneel staan religie en secularisering diametraal tegenover elkaar. Niet alleen vanuit een historisch perspectief, vooral vanuit een ideologische invalshoek golden de twee als antipoden. De laatste jaren zien we een opmerkelijke verandering: in plaats van de tegenstelling te accentueren leggen onderzoekers de klemtoon op de onlosmakelijke band tussen religie en secularisering. De recente discussie tussen de Italiaanse filosoof Gianni Vattimo en de Frans-Amerikaanse antropoloog René Girard is daarvan een sprekend voorbeeld. | |
| 318 | 9/11 en haar gevolgen |
| Bij het hedendaagse discours over terreur en terrorisme | |
| Bruno Segers | |
| Het diffuus gevoel van angst voor terroristische aanslagen lijkt in het Westen (gelukkig) niet in verhouding te staan met de effectieve schade. In dit artikel wordt niet beweerd dat de dreiging van aanslagen geen reëel gevaar zou zijn, maar wordt de vraag onderzocht of de overgevoeligheid voor terroristische dreigingen haar wortels heeft in problemen van de westerse samenleving zelf. | |
[Deel april, pagina 290]
| 327 | ‘Met spreken kom je tot je recht’ |
| Bij het Verdrag inzake de Rechten van het Kind | |
| Elianne Muller | |
| Veertig jaar na de proclamatie van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens stelden de Verenigde Naties in 1989 een specifieke Kinderrechtenverklaring op. Deze benadrukte dat kinderen sprekend tot hun recht moeten kunnen komen, in rationele, emotionele en spirituele uitingen. Hier wordt betoogd dat mensen daar op gebouwd zijn en de mogelijkheden tot ontplooiing van de capaciteiten voor Nederlandse kinderen veelal voldoende aanwezig zijn, maar dat dat voor de grote groep ‘illegaal’ in Nederland verblijvende (asielzoekers)kinderen vaak allerminst het geval is. | |
| 337 | FORUM |
| 337 | De omgekeerde richting |
| Pieter Anton van Gennip | |
| 342 | Berichten uit het koffiehuis (3) |
| Marc Kregting | |
| 348 | Normaal heet het ‘overlast’ |
| Het actionisme van Benjamin Verdonck en de valstrik van de institutionele cocon | |
| Johan Sanctorum | |
| 354 | PODIUM |
| 354 | De bloem van Vlaanderen |
| Leven en mythe van Alice Nahon | |
| Matthijs de Ridder | |
| 359 | Politieke musical |
| Klaas Tindemans | |
| 364 | ‘Wij willen liever droevig zijn, dat is makkelijker’ |
| Interview met Calliope Tsoupaki | |
| Mischa Andriessen | |
| 369 | ‘Merci, muy valiente amigo!’ |
| Twee brieven van Victor Hugo teruggevonden in Antwerpen | |
| Steven Van Impe en Bart Van Loo | |
| 375 | BOEKEN |
| P. della Mirandola, Rede over de menselijke waardigheid * P. Oussoren en R. Dekker, Buiten de vesting * H. De Dijn, Grensovergangen * F. Checa, Velazquez: The Complete Paintings * L. Van Gasse, Hetzelfde gedicht steeds weer. | |
[Deel april, pagina 383]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens, Marc Kregting
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
Belgie: eur 64,00
Nederland: eur 67,00
Europa: eur 81,12
Buiten Europa: eur 86,42
Studenten Belgie: eur 43,00
Studenten Nederland: eur 46,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel april, binnenkant achterplat]
[Deel april, achterplat]
Jaargang 76, nr. 4 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00
[Deel mei, voorplat]
STREVEN
MEI 2009
[Deel mei, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie Michael Van Wassenhove
[Deel mei, pagina 385]
StrevenMEI 2009
| 387 | Wald |
| Een onleesbaar boek van schilder Gerhard Richter | |
| Jan Koenot | |
| Gerhard Richter heeft een boek gemaakt, Wald, waarin hij tientallen foto's van een bos combineert met teksten die hij zodanig bewerkt heeft dat ze onleesbaar geworden zijn. Wat op het eerste gezicht een gratuit spelletje lijkt, ligt in het verlengde van een lange worsteling van westerse dichters en kunstenaars met de traditionele woordcultuur. Wald draagt alle spanningen en paradoxen in zich die Richters veelzijdige oeuvre kenmerken. Het boek voert je binnen in het hart van de zoektocht naar het ‘onvoorstelbare’. | |
| 399 | Free Tibet? |
| Eric Hulsens | |
| Afgaand op de publieke opinie is China de Tibetaanse cultuur aan het vernielen. Er woedt in Tibet zo ongeveer een Holocaust, terwijl de Tibetaanse cultuur een unicum van pacifisme is, een lichtend voorbeeld voor de wereld. Waarom is er echter zo'n krachtige pro-Tibetlobby, maar zijn er geen staten die de zogeheten Tibetaanse regering in ballingschap erkennen? Is een gesprek tussen de Dalai Lama en China ergens goed voor? Is meedoen met de pro-Tibetlobby een gênante vorm van naïviteit? Een kritische kijk op het Tibetdiscours. | |
| 411 | Holle frasen zijn een ramp |
| Karl Kraus en zijn strijd tegen manipulatie door de media | |
| Magda Heeffer | |
| Rond 1900 richtte Karl Kraus in Wenen, officieel het centrum van de moderniteit, het onafhankelijke tijdschrift Die Fackel op. Daarin fulmineerde hij tegen alles wat hem aan de maatschappij, politiek en cultuur irriteerde en tegen zaken die hij onrechtvaardig vond. Hij zwom tegen de stroom van de gangbare mening in. Hij wilde de lezers tot nadenken stemmen. Uit de berichtgeving in Die Fackel over de Dreyfus-affaire blijkt dat Kraus kritiek leverde op de wijze waarop de media de beeldvorming over deze kwestie naar hun hand zetten. | |
| 421 | ‘Allemaal domme affectatie’ |
| Over Fonvizins Brieven uit Frankiuik (1777-1778) | |
| Kris Peeters | |
| In 1777 ondernam Denis Fonvizin (1745-1792), een Russische diplomaat en toneelschrijver, de verre reis van Sint-Petersburg naar Frankrijk. Vanuit Frankrijk verstuurde hij het relaas van zijn avonturen en bevindingen naar het thuisfront. Achttien brieven zijn nu in het Nederlands te lezen. Ze vormen een op zijn minst eigenaardig te noemen verzameling, die een ongewone en bovendien amusante blik werpt op de Franse zeden ten tijde van de Verlichtingsfilosofen. | |
[Deel mei, pagina 386]
| 430 | Welke democratisering van het onderwijs? |
| Raf Debaene | |
| Een hedendaagse onderwijskritiek pleit voor gelijke kansen en appelleert zo aan onze democratische gevoeligheid. Het rapport Accent op talent wil echter vooral alle talenten mobiliseren in functie van de economische ratrace. Uitgangspunt én doel van dat onderwijs is de homo economicus op zijn smalst. Het boek De school van de ongelijkheid focust op het feit dat onderwijs de sociaaleconomische classificatie reproduceert. Ook hier dreigt onderwijs in de eerste plaats een ticket voor de arbeidsmarkt te verschaffen met bijhorende sociale status. | |
| 440 | FORUM |
| 440 | Wie moet een universiteit leiden? |
| Wil Derkse | |
| 445 | Draadloos RSA (4): Het verzoeningsdiscours in Zuid-Afrika |
| Gerrit Brand | |
| 450 | De toekomst van de vooruitgang |
| Harold Polis | |
| 456 | PODIUM |
| 456 | Verslaafd aan Grote Verhalen |
| Een muziekgeschiedenis van de twintigste eeuw | |
| Samuel Vriezen | |
| 462 | Droomversnelling |
| De Fenomenologie van de Soap | |
| Christophe Van Eecke | |
| 466 | Avant-garde, documentaire, propaganda |
| Belgische film tijdens het Interbellum | |
| Stijn Geudens | |
| 470 | BOEKEN |
| H. Hamersma, Voorbij alle woorden * H. Jagersma, 2 Koningen deel 1* A. Jobsen, Numeri deel 1 * H. Küng, Het begin van alle dingen * Hieronymus, Brieven * D. Kehlmann, Ruhm * A. Enquist, Contrapunt. | |
[Deel mei, pagina 479]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens, Marc Kregting
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactie-secretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 64,00
Nederland: eur 67,00
Europa: eur 81,12
Buiten Europa: eur 86,42
Studenten België: eur 43,00
Studenten Nederland: eur 46,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel mei, binnenkant achterplat]
[Deel mei, achterplat]
Jaargang 76, nr. 5 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00
[Deel juni, voorplat]
STREVEN
JUNI 2009
[Deel juni, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie Michael Van Wassenhove
[Deel juni, pagina 481]
StrevenJUNI 2009
Megacities
| 483 | Ten geleide |
| Georges De Schrijver en Walter Weyns | |
| 485 | Over steden en mensen |
| Han Verschure | |
| 495 | Leven in rusteloosheid |
| Michiel Hulshof | |
| 501 | Een vloeiend panorama |
| Arie Graafland | |
| 509 | Wat drijft China's megasteden? |
| Jan Jonckheere | |
| 520 | China Blue |
| Een spijkerbroek voor $4,10 | |
| Elianne Keulemans | |
| 526 | Hongkong |
| Lara Tabac | |
| 532 | Herinneringen aan Aziatische wereldsteden |
| John A. Coleman | |
| 542 | Megacity Manilla |
| Georges De Schrijver | |
| 555 | Payatas, de megavuilnisbelt van Manilla |
| Daniel Franklin Pilario | |
| 560 | De snelkookpan: het leven in Mumbai |
| Lodewijk Brunt | |
| 570 | Leven als Australische Vlamingen in Dubai |
| Koen Ruymaekers | |
[Deel juni, pagina 575]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens, Marc Kregting
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactie-secretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 64,00
Nederland: eur 67,00
Europa: eur 81,12
Buiten Europa: eur 86,42
Studenten België: eur 43,00
Studenten Nederland: eur 46,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel juni, binnenkant achterplat]
[Deel juni, achterplat]
Jaargang 76, nr. 6 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00
[Deel juli-augustus, voorplat]
STREVEN
JULI-AUGUSTUS 2009
[Deel juli-augustus, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie. Michael Van Wassenhove
[Deel juli-augustus, pagina 577]
StrevenJULI-AUGUSTUS 2009
| 579 | Geachte lezers |
| Herman Simissen | |
| 581 | Af en toe klepperen de zonneblinden |
| Over de excuuscultuur | |
| Johan Sanctorum | |
| Het christelijk motief van de vergeving en de verzoening schijnt vervangen door het postmoderne ritueel van de ontkenning en de relativering: ‘sorry’. Onze relatie met het verleden is sinds de moderniteit geblokkeerd: we zijn de doden geen verantwoording meer verschuldigd, zij worden gezien als bouwstenen van onze vooruitgang. Als een verbloemde getuigenis van deze roofdierdoctrine wordt het darwinisme opgevoerd, gekoppeld aan het negentiende-eeuwse paradigma van het wetenschappelijk positivisme en kolonialisme. | |
| 592 | Demon of democraat |
| Joris Note | |
| Leverde Lenins Wat te doen?, zoals velen denken, een blauwdruk voor een autoritair georganiseerde partij die haar wil dictatoriaal zou opleggen aan de arbeiders en later aan de hele maatschappij? Was het een voorbode van het stalinisme? De historicus Lars Lih betoogt dat de Lenin van 1902 geloofde in het model van de Duitse sociaaldemocratie en allereerst de verovering van burgerlijke vrijheden beoogde. Hij toont ook dat het polemische Wat te doen? geen programmatische basistekst was. | |
| 603 | Verhuld protest |
| Schrijfsters uit de jaren veertig in het naoorlogse Spanje | |
| Jenny Fraai | |
| Toen de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) was geëindigd in een overwinning van de nationalisten onder leiding van generaal Francisco Franco op de republikeinen, brak er voor Spanje een lange periode van dictatuur aan. Het artikel behandelt drie Spaanse vrouwenromans uit dit zogeheten Francotijdperk (1939-1975), en wel uit het eerste decennium ervan, waarin de repressie op zijn hevigst was en verzet nauwelijks mogelijk. Door nauwkeurige lezing wordt een verborgen rebellie zichtbaar in deze drie boeken. | |
| 613 | ‘De Britten tonen zich aan zichzelf - en aan de wereld’ |
| The Festival of Britain, 1951 | |
| Herman Simissen | |
| Exact een eeuw na de roemruchte Wereldtentoonstelling van 1851 in Londen vond het Festival of Britain plaats. De wederopbouw was echter een tijdperk van schaarste, waarin ook afscheid moest worden genomen van het Britse Rijk. Op en rond het Festival lag het accent op het specifiek Britse. Daarmee lijkt de tentoonstelling een nationalistische en chauvinistische invulling te hebben gekregen. Maar getuigde deze nadruk niet veeleer van onzekerheid over de rol in de toekomst? | |
[Deel juli-augustus, pagina 578]
| 625 | FORUM |
| 625 | Sacrum Triduum |
| Pieter Anton van Gennip | |
| 630 | Darwin en het sociaaldarwinisme |
| Moderniteit als rem op natuurlijke selectie | |
| Wim Couwenberg | |
| 635 | Hoeveel islam verdraagt links? |
| Erwin Jans | |
| 640 | ‘Het laatste restje kwaliteitsjournalistiek’? |
| Marc Kregting | |
| 646 | PODIUM |
| 646 | Tragische helden |
| Klaas Tindemans | |
| 651 | Opbouw van een moderne wereld |
| Religie en kunst in Vlaanderen tijdens het Interbellum | |
| Laurens Ham | |
| 655 | De oecumene van de poezie |
| Wam de Moor | |
| 659 | BOEKEN |
| J. Peeters, De worsteling met de moderniteit * S. Bar-Efrat, De Bijbel vertelt * F.G.M. Broeyer en G.J. van Klinken (red.), Reizen naar het Heilige Land * E. Eskens, Democratie voor dieren * S. Kemperdick en J. Sander (red.), Der Meister von Flémalle und Rogier van der Weyden * G. Komrij, Vila Pouca * T. Trachet, Het drama van Abbeville * C. Korr en M. Close, Meer dan een spel. | |
[Deel juli-augustus, pagina 671]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens, Marc Kregting
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 64,00
Nederland: eur 67,00
Europa: eur 81,12
Buiten Europa: eur 86,42
Studenten België: eur 43,00
Studenten Nederland: eur 46,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel juli-augustus, binnenkant achterplat]
[Deel juli-augustus, achterplat]
Jaargang 76, nr. 7 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00
[Deel september, voorplat]
STREVEN
SEPTEMBER 2009
[Deel september, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie. Michael Van Wassenhove
[Deel september, pagina 673]
StrevenSEPTEMBER 2009
| 675 | Barack Obama en het buitenland |
| Erik Faucompret | |
| De vierenveertigste president van de Verenigde Staten, Barack Obama, is in tegenstelling tot zijn voorganger erg geliefd in het buitenland. Maar wat heeft Obama's buitenlands beleid opgeleverd tijdens de eerste honderd dagen van zijn presidentschap? Is de houding fundamenteel veranderd in een aantal conflictdossiers? Obama heeft het buitenlands beleid niet radicaal herzien maar zijn toon is, in vergelijking met de retoriek uit de Bushjaren, veel zachter. Amerika moet voor hem een grootmacht blijven en daartoe ook gebruikmaken van de buitenwereld. | |
| 687 | De ‘vreemdeling’ in het oude Israël |
| Hans Ausloos | |
| In het maatschappelijk debat neemt de vreemdelingenproblematiek weer een prominente plaats in. Verschillende universiteiten en organisaties openden bovendien hun deuren voor sans-papiers. Met die actie kwam een traditie in zicht waarin de zorg voor mensen aan de rand van de samenleving centraal staat. Deze traditie heeft eeuwenoude wortels. De auteur wil een licht werpen op de wijze waarop Israël ooit antwoorden gaf op het vraagstuk van de vreemdeling. | |
| 696 | De schoonheid en de dood |
| Thomas Manns Der Tod in Venedig als novelle over kunst | |
| Camille Creyghton | |
| Der Tod in Venedig van Thomas Mann vertelt het verhaal van de gelauwerde schrijver Aschenbach die op vakantie in Venetië verliefd wordt op een Poolse jongen en sterft aan de cholera. Behalve over allerlei andere themata gaat het boekje ook over de bronnen van kunst. Daardoor heeft Der Tod in Venedig diverse kunstenaars, zoals Luchino Visconti en Benjamin Britten, geïnspireerd tot een reflectie op het eigen kunstenaarschap. | |
| 706 | ‘Met de rug naar het oosten’ |
| De Gouden Eeuw in nationaalsocialistische ogen | |
| Herman Simissen | |
| De wijze waarop nationaalsocialisten over het verleden schreven, geeft een bijzonder inkijkje in hun opvattingen. Een interessant voorbeeld is de nationaalsocialistische visie op de Gouden Eeuw. Op het eerste gezicht wijkt deze niet af van wat anderen over dit tijdperk schreven, maar bij nader inzien zijn er toch opmerkelijke verschillen. | |
[Deel september, pagina 674]
| 718 | De mopperaars |
| Van zelfkwelling naar diagnose | |
| Grahame Lock | |
| Aan de universiteit wordt eindeloos gemopperd over de hervormingen, maar waarom zijn deze vernieuwingen gedwongen ingevoerd? Dit artikel zoekt de oorzaken in een bredere sociale context: niet in een verkeerd beleid op overheidsniveau maar in een consensusidee over de mens en over de samenleving, beschouwd als sociaal contract. Zo is de notie van de universiteit als een op een convenant gebaseerde gemeenschap (John Kardinaal Newman) in de vergetelheid geraakt. | |
| 729 | FORUM |
| 729 | De naakten en de doden |
| Harold Polis | |
| 735 | Draadloos RSA (5) |
| Hoe ‘nieuw’ is president Jacob Zuma? | |
| Willie J. Breytenbach | |
| 739 | Het trauma van keizer Augustus en de toekomst van Europa |
| Stijn Geudens | |
| 743 | PODIUM |
| 743 | Een middeleeuwse extremiste |
| Joris Note | |
| 748 | Ed Leeflang, van anekdote tot emblema |
| Wam de Moor | |
| 753 | Van happening tot petit histoire |
| Wereldvrede volgens John en Yoko | |
| Rutger H. Cornets de Groot | |
| 757 | BOEKEN |
| A. de Botton, Ode aan de arbeid * P.J. van Midden (red.), Jozua * W. Vogels, jozua * A. Provoost, De eerste christenen * M. Van de Voorde, Geloof en Politiek * W. van der Veen, Van Gogh: A Literary Mind * M. Klunder en H. Hofstra (red.), Aafje Heynis. | |
[Deel september, pagina 767]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 64, 00
Nederland: eur 67, 00
Europa: eur 81, 12
Buiten Europa: eur 86, 42
Studenten België: eur 43, 00
Studenten Nederland: eur 46, 00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8, 00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel september, binnenkant achterplat]
[Deel september, achterplat]
Jaargang 76, nr. 8 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8, 00
[Deel oktober, voorplat]
STREVEN
OKTOBER 2009
[Deel oktober, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie Michael Van Wassenhove
[Deel oktober, pagina 769]
StrevenOKTOBER 2009
| 771 | ‘Du Muβt dein Leben ändern’ |
| Sloterdijk over ommekeer | |
| Georges De Schrijver | |
| Wie had ooit gedacht dat Nietzsche zou kunnen inspireren tot ascese in de ecologische crisis? Over dit onderwerp gaat Peter Sloterdijks nieuwste boek Du muβt dein Leben ändern. Hij toont aan dat zowel Nietzsche als de Stoa en het monastieke milieu met hun overvraging erop uit waren energieën vrij te maken die hen op een hoger niveau mens deden zijn. Zulke gezondmakende energieën hebben we nu nodig, willen we werk maken van het verlichten van onze ecologische voetafdruk, zodat onze planeet kan overleven. | |
| 783 | De slechtbeste van alle mogelijke werelden |
| Sferen van Peter Sloterdijk | |
| Christophe Van Gerrewey | |
| De trilogie Sferen van Peter Sloterdijk is nu integraal in het Nederlands vertaald. De drie delen (Bellen, Globes en Schuim) zijn opgevat als een ruimtelijke geschiedschrijving van de mensheid. ‘Sferen’ zijn constructies die de mens tot stand brengt om te kunnen overleven. De moderniteit heeft het maken van sferen - als gemeenschappen tussen twee of meer mensen - alleen maar moeilijker gemaakt. Desondanks probeert Sloterdijk onze huidige tijd op een positieve manier te beschouwen. | |
| 794 | Schaduwen op een grotwand |
| Plato in de bioscoop | |
| Pieter d'Hoine | |
| In een interview omschreef de Italiaanse regisseur Bernardo Bertolucci de bekende grotallegorie van Plato eens als een oermetafoor voor cinema. Een vergelijking tussen de bioscoopzaal en Plato's grot ligt inderdaad voor de hand. Interessant wordt het wanneer filmmakers zich ook op Plato inspireren om hun werk filosofisch in te bedden. Bertolucci's Il conformista, Peter Weirs The Truman Show en Emir Kusturica's Underground bieden aldus verrassende perspectieven. | |
| 804 | Gure verbeelding |
| Kanttekeningen bij Ik ben een bijl van Erik Jan Harmens | |
| Arnoud van Adrichem | |
| In Ik ben een bijl. Nieuwe dichters uit de jaren nul bloemleest dichter en poëziecriticus Erik Jan Harmens (°1970) niet-vrijblijvende of geëngageerde poëzie van dichters die de afgelopen tien jaar debuteerden. De samensteller schreef een vlammende maar uiteindelijk weinig zeggende inleiding die zich bovendien moeizaam blijkt te verhouden tot de opgenomen gedichten. Harmens laat zo een uitgelezen kans liggen om écht stelling te nemen in het poëziedebat. | |
[Deel oktober, pagina 770]
| 817 | Lezers hebben schrijvers nodig |
| Diachronische beschouwingen over het lezen | |
| Paul van der Grijp | |
| Waarom al die boeken bewaren die je mogelijk nooit meer herleest? En waarom nu juist dat ene boek nodig hebben dat je wel hebt weggedaan? Wellicht vormen boekenkasten, welgevuld met vertrouwde titels en auteurs, een inventaris van een leven, met beloftes voor de toekomst. Wat is lezen dan? De auteur illustreert zijn antwoord met zowel persoonlijke als historische voorbeelden en gaat daarbij ook in op de verzameldrift van een der grootste boekencollectioneurs ter wereld. | |
| 828 | FORUM |
| 828 | Er is niets meer aan |
| Pieter Anton van Gennip | |
| 833 | Politiek judo en andere deconstructies van de Congolese Staat |
| Tom De Herdt en Inge Wagemakers | |
| 838 | Geloven in geloof |
| Jan-Hendrik Bakker | |
| 842 | PODIUM |
| 842 | Zielenmis |
| Klaas Tindemans | |
| 847 | De kleur blauw in de Duitse poëzie |
| Eric Bolle | |
| 852 | Niet angstig bezorgd om eigen zielenheil |
| Peter van Dael | |
| 857 | BOEKEN |
| T. van den Berk, Eigenzinnig kunstzinnig * J. Smit, Jeruzalem-Rome-Santiago * G. Fonteyn, Over de taalgrens * Anselm Kiefer: Maria durch ein Dornwald ging * O.S. Lankhorst en D. Timmerman (red.), Bibliografie van Katholieke Nederlandse Periodieken. | |
[Deel oktober, pagina 864]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactie-secretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 65, 00
Nederland: eur 68, 00
Europa: eur 82, 12
Buiten Europa: eur 87, 42
Studenten België: eur 44, 00
Studenten Nederland: eur 47, 00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8, 00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschriften.be)
[Deel oktober, binnenkant achterplat]
[Deel oktober, achterplat]
Jaargang 76, nr. 9 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8, 00
[Deel november, voorplat]
STREVEN
NOVEMBER 2009
[Deel november, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie Michael Van Wassenhove
[Deel november, pagina 865]
StrevenNOVEMBER 2009
| 867 | Het postmodernisme en de crisis van links |
| Dertig jaar na La condition postmoderne | |
| Sven Vitse | |
| In het nauwelijks honderd pagina's tellende La condition postmoderne wilde de Franse filosoof Jean-François Lyotard in 1979 de veranderde status van wetenschappelijke kennis bespreken: tegenover het Verlichtingsideaal van emancipatie en bevrijding ontwaarde hij er een rendementslogica in. Het traktaat bleek echter aan de wieg te staan van even sombere als persistente clichés over politiek, kunst en vooruitgang. Als containerbegrip daarvoor gold ‘het postmodernisme’, waarvan de vaak tegenstrijdige vooronderstellingen in deze bijdrage worden getoetst aan de werkelijkheid, toen en nu. | |
| 879 | Lyotards politieke ethiek |
| Georges De Schrijver | |
| Jean - François Lyotard kondigde het einde van de grote verhalen aan, omdat zij niet leefbaar waren: hun succes stoelde op de uitroeiing van tegenstanders. In zijn latere werken komt Lyotard op voor een universaliteit zonder uitsluiting. Hij doet dit door een nieuwe inhoud te geven aan Kants onuitbeeldbare Ideeën van totaliteit. Die worden nu gezien als de fascinerende geboorteplaats van veelheid. De categorische imperatief eist respect voor verscheidenheid en medeleven met de uitgerangeerden. | |
| 891 | Kunst als cement van menselijkheid: Alfredo Jaar |
| Jan Koenot | |
| De Chileense kunstenaar Alfredo Jaar waagt het met zijn foto's en installaties thema's aan te raken die haast niet in een beeld te vatten zijn, zoals het lot van bootvluchtelingen of de genocide in Rwanda. Omdat de ogen van de hedendaagse mediaconsument door oververzadiging verblind raken, werkt Jaar strategieën uit om de beelden hun slagkracht terug te geven. Hij ziet kunst als een noodzakelijk middel in de strijd tegen onverschilligheid en de opbouw van een menselijker samenleving. De kwaliteit van de esthetische vormgeving is een voorwaarde voor het welslagen van zijn onderneming. | |
| 903 | Geloofs- of gewetensvrijheid? (1) |
| Vormen van tolerantie in vroegmodern West-Europa | |
| Willem Frijhoff | |
| Met een beroep op de waarheid praktiseerden vrijwel alle kerken in het verleden een af en toe grove intolerantie. Maar er is ook een geschiedenis van religieuze tolerantie in vroegmodern Europa mogelijk. Achter het beeld van nationale religieuze eenheid dat veel landen koesteren blijkt soms een gedoogde, soms zelfs officieel erkende religieuze verscheidenheid schuil te gaan die de vraag oproept of men in het dagelijkse leven niet veel toleranter was dan in de leer. Bovendien werd in de godsdienstpolitiek onderscheid gemaakt tussen godsdienstvrijheid en gewetensvrijheid. | |
[Deel november, pagina 866]
| 913 | ‘Vernietig de mens!’ |
| Dieren en de Eerste Wereldoorlog | |
| Lue Rasson | |
| Niet minder dan veertien miljoen dieren zouden in de Eerste Wereldoorlog gemobiliseerd geweest zijn. Teksten brachten ze vervolgens graag in beeld omdat dieren een aantal essentiële vragen opwierpen met antropologische en psychologische implicaties. Is de drang tot oorlog voeren die eigen is aan de mens een uiting van zijn dierlijke natuur? Zijn eeuwen van beschaving een spreekwoordelijk laagje vernis en zijn onze diepste passies dierlijk? Of is het tegengestelde waar? Het thema van het dier blijkt in elk geval een uitstekende manier om iets te zeggen over de manier waarop de mens zich verhoudt tot het collectief geweld dat hij uitlokt. | |
| 922 | FORUM |
| 922 | Samenleven voor dummies |
| Harold Polis | |
| 928 | Dissident in eigen kring |
| Paul van Velthoven | |
| 932 | Eerherstel voor een sportbestuurder? |
| Over De Dordtse magiër van Frank van Kolfschooten | |
| Herman Simissen | |
| 936 | PODIUM |
| 936 | De grenzen van de humor |
| Elianne Keulemans | |
| 942 | Een ontembaar verlangen naar het verleden |
| Bij Joseph Roths zeventigste sterfjaar | |
| Stijn Vanclooster | |
| 947 | BOEKEN |
| K. van der Toorn, Wie schreef de Bijbel? * B. - U Bae, Sacred Wood * D. Willockx, Boom, roos, vis * G. Draye, Laboratoria van de natie * D. en M. Bauer (red.), Cum tanta sit in amicitia vera perfectio * H. Geybels, De Contrareformatie onderhuids * A. Kluge, Nachrichten aus der ideologischen Antike. | |
[Deel november, pagina 958]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324 BTW BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL - 1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 /
fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactiesecretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 65,00
Nederland: eur 68,00
Europa: eur 82,12
Buiten Europa: eur 87,42
Studenten België: eur 44,00 S
tudenten Nederland: eur 47,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tinschriften’ (wxuw.dehjdschriften.be)
[Deel november, binnenkant achterplat]
[Deel november, achterplat]
Jaargang 76, nr. 10 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00
[Deel december, voorplat]
STREVEN
DECEMBER 2009
[Deel december, binnenkant voorplat]
Kaftontwerp jaargang 76:
Ada Van Hoorebeke
http://adavanhoorebeke.blogspot.com/
XI van XII
Batik 190 × 250 cm
Met dank aan Mbaye Ceesay
Fotografie Michael Van Wassenhove
[Deel december, pagina 961]
StrevenDECEMBER 2009
| 963 | Geloofs - of gewetensvrijheid? (2) |
| Vormen van tolerantie in vroegmodern West - Europa | |
| Willem Frijhoff | |
| In het eerste deel van deze bijdrage is aangetoond dat de geschiedenis van de religieuze tolerantie in vroegmodern Europa begon als een vorm van praktisch gedoogbeleid. Dat kon vervolgens worden vertaald in een concrete politiek van godsdienst - of gewetensvrijheid. Het tweede deel van dit artikel gaat nader in op de dubbele intellectuele traditie die de politieke godsdienstvrijheid legitimeerde en steeds krachtiger ondersteunde: de intellectuele vrijheid van denken die de religie tussen haakjes zette, en het irenisme dat de religie juist serieus nam. | |
| 976 | De toekomst van het boek |
| De academische monografie opnieuw bezien | |
| Jean Kempf | |
| Boeken zijn onmisbaar voor de maatschappij. Dat geldt evengoed voor de academische monografie. Helaas wordt ze al geruime tijd bedreigd door productiviteitseisen, waardoor het bestaan van zo'n boek als voorwerp belangrijker is dan de inhoud ervan. Zo blijft achterwege dat een boek een proces behelst, dat door de digitale technologie nota bene kan worden ondersteund en zichtbaar gemaakt. Door een nieuwe ‘ecologie van het boek’ komt het niet alleen midden in de academische discussiegemeenschap zoals die is bedoeld, de scheppende kennis raakt ook terug in de samenleving. | |
| 991 | Iran onder Mahmoud Ahmadinejad |
| Erik Faucompret | |
| De Iraanse president Ahmadinejad voerde een economisch wanbeleid. Met de situatie van de mensenrechten in Iran ging het onder zijn bewind steil bergaf en Iran isoleerde zich steeds meer van de buitenwereld. Maar men kan de Iraanse president geen gebrek aan ideologische consistentie verwijten. Meer dan zijn voorgangers sluit hij aan bij de essentie van de revolutie. Alleen is het de vraag hoelang hij de steun van de geestelijke leider zal behouden, nu blijkt dat een groot deel van de bevolking ontevreden is. | |
| 1003 | Leszek Kolakowski (1927-2009) |
| Jacques De Visscher | |
| Afgelopen zomer overleed in Oxford de Poolse filosoof Leszek Kolakowski die in de wijsbegeerte van de tweede helft van de twintigste eeuw een uitzonderlijke plaats heeft ingenomen door zijn scherpe kritiek op de totalitarismen (onder meer het communisme dat hij van binnenuit heeft gekend), op het atheïstische secularisme dat de Europese identiteit uitholt en op de ontkenning van het kwaad en van de grote metafysische vragen. Kolakowski behoorde tot het steeds maar kleiner wordende college der ‘omnipractici’ in de filosofie. | |
[Deel december, pagina 962]
| 1015 | FORUM |
| 1015 | De kop is er wel af |
| Pieter Anton van Gennip | |
| 1020 | Schaakmat voor Ströbeck |
| Anja Fricke | |
| 1025 | PODIUM |
| 1025 | Nachoem M. Wijnberg dicht verhalen als archetypen |
| Wam de Moor | |
| 1031 | Kunst als alternatieve religie |
| Avant-garde en spiritualiteit in de twintigste eeuw | |
| Laurens Ham | |
| 1036 | BOEKEN |
| H. Todts (red.), Goya Redon Ensor * A. van Dijk, ‘Welk een ketter is die vrouw geweest!’ * R. Kapuscinski, De ander. | |
| 1041 | INHOUDSOPGAVE STREVEN JAARGANG 76 |
| JANUARI 2009 - DECEMBER 2009) | |
[Deel december, pagina 1056]
COLOFON
redactie
Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Paul Begheyn, Wil Derkse, Georges De Schrijver, Joris Gerits, Stijn Geudens, Vincent Hunink, Elianne Muller, Barbara Segaert, Chris Timmerman, Frans Van Bladel, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
verantwoordelijke uitgever
Herman Simissen, Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
redactiesecretariaat
Stijn Geudens
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20 / fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
bankrekening kbc 409-8515871-91 (B)
(iban BE23 4098 5158 7191)
(bic KREDBEBB)
postbankrekening 4344657 (NL)
contactadres nederland
Beulingstraat 11, NL-1017 BA Amsterdam
tel 020/679.82.07 / fax 020/670.20.15
e-mail ignatiushuis@ignatiushuis.nl
nadruk van artikelen
Verboden zonder verlof van de redactie
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze richtlijnen. Onze ‘Wenken voor auteurs’ zijn aan te vragen op het redactie-secretariaat of te raadplegen op onze website.
kaftontwerp jaargang 76
Ada Van Hoorebeke
abonnementen
Januari-december (11 nrs.) incl.
BTW:
België: eur 65,00
Nederland: eur 68,00
Europa: eur 82,12
Buiten Europa: eur 87,42
Studenten België: eur 44,00
Studenten Nederland: eur 47,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
nabestellen losse nummers
Vanaf januari 1999: eur 8,00 (indien voorradig)
Lid van de vzw ‘Culturele en Literaire Tijdschriften’ (www.detijdschrften.be)
[Deel december, binnenkant achterplat]
[Deel december, achterplat]
Jaargang 76, nr. 11 - afgiftekantoor 3000 Leuven Mail - verschijnt niet in augustus - € 8,00