Streven. Jaargang 82
(2015)– [tijdschrift] Streven [1991-]–
Auteursrechtelijk beschermdStreven. Jaargang 82. Herman Simissen, Antwerpen 2015
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
scan aangeleverd door de redactie
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Jaargang 82 uit 2015.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel januari: 28, 29, 41, 62, 77, deel februari: 129, 138, deel maart: 221, 234, 246, deel april: 308, 381, deel mei: 398, 441, 454, deel juni: 522, 535, deel juli-augustus: 617, 628, 629, deel september: 711, 712, deel oktober: 795, 812, 840, 854, 855, deel november: 894, 895, 917, deel december: 975.
In de gebruikte scan zijn geen pagina's 2, 102, 148, 192, 590-604 en 631-646.
De rubriek ‘Personalia’ is om privacyredenen afgedekt.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina met advertenties (deel juni: 576) is niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel januari, pagina 1]
| 3 | Geachte lezers |
| 5 | DRIFT
Amerikaanse toestanden? Herman Simissen |
| 7 | Bij de dood van Simon Leys
Het werk van de sinoloog Sus Van Elzen |
| De Belgische sinoloog Simon Leys - zijn eigenlijke naam was Pierre Ryckmans - overleed op 11 augustus 2014 in Sydney, Australië. Hij had wereldfaam verworven door zijn boeken Les Habits neufs du Président Mao en Ombres Chinoises, en een tot zijn dood voortdurende reeks intelligente en kritische essays over Chinese politiek, cultuur en beschaving. Zijn visie op China viel echter niet bij iedereen in de smaak... | |
| 16 | De tijd van de Reformatie en de secularisatie van kennis
Brad S. Gregory |
| Aan middeleeuwse universiteiten gold theologie als het belangrijkste vak, maar tegenwoordig heeft het nog slechts een marginale positie. Dit is tekenend voor het proces van secularisatie van kennis. Doorgaans wordt de secularisatie van kennis verklaard uit de opkomst van de natuurwetenschappen, het toenemende historisch besef en de invloed van de Verlichting. Brad Gregory betoogt dat de oorsprong van dit proces eerder ligt, namelijk in de tijd van de Reformatie. | |
| 30 | Ode aan de stad
Edward Glaeser over de verstedelijking van de wereld Herman Simissen |
| Tussen 2005 en 2010 heeft zich een opmerkelijke, maar niet alom opgemerkte omslag in de wereldgeschiedenis voorgedaan: woonde een meerderheid van de wereldbevolking van oudsher op het platteland, inmiddels woont een meerderheid in een stad. Of dit moet worden gezien als een positieve ontwikkeling is voor velen de vraag. De Amerikaanse econoom Edward Glaeser is er een uitgesproken voorstander van dat mensen zich in steden vestigen. Zijn argumentatie om dit standpunt te onderbouwen is verrassend. | |
[Deel januari, pagina 96]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
Lid van de vzw FOLIO
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 71,00
Nederland: eur 74,00
Europa: eur 89,96
Buiten Europa: eur 95,26
Studenten België: eur 50,00
Studenten Nederland: eur 53,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
MECENAAT
U mag altijd meer geven dan de prijs van een abonnement. Wenst u meer dan 100 euro te doneren en mecenas van Streven te worden, neemt u dan contact op met het secretariaat.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
[Deel februari, pagina 97]
| 99 | Uitnodiging |
| 100 | DRIFT
Escapisme Annemarie Estor |
| 103 | ESSAYWEDSTRIJD |
| 103 | ‘Als virtueel geen deugd meer is’
Frans Van Bladel Essayprijs 2014 Maarten Van Alstein |
| 104 | Als virtueel geen deugd meer is
Mathias Balcaen |
| 111 | Het zusje van Anima
Benjamin De Mesel |
| 120 | Kierkegaard en de mogelijkheid van een ethiek van het virtuele
Margot Kuylen |
| 130 | Facebook en prosopopeia: een virtueel zelfportret
Tijl Nuyts |
| 139 | De smokkel met Cerberus
Pieter Jan Buyle |
[Deel februari, pagina 98]
| 148 | FORUM |
| 148 | Onderwijs maken met robots en twitter
Aleid Truijens |
| 153 | Pluraliteit en meerstemmigheid tussen en binnen religies
Annemarie Estor |
| 160 | Een kind, drie ouders
Een verhaal van buik, hoofd en hart Margo de Groot Coenen |
| 163 | PODIUM |
| 163 | Architectuur als overlevingskans
Geert Bekaert Christophe Van Gerrewey |
| 170 | In deze keer bestaan
Bram Vermeulen Gert Van Langendonck |
| 175 | Macht en onmacht aan de Barentszzee
Over Leviathan van Andrej Zvjagintsev Stijn Geudens |
| 179 | BOEKEN |
| Svetlana Alexijevitsj, Het einde van de rode mens. Leven op de puinhopen van de Sovjet- Unie * Ludo Abicht, Patriottisme zonder grenzen. Naar een nieuwe progressieve agenda voor Vlaanderen * Lode Lauwaert, Markies de Sade. Essays over ethiek en kliniek, literatuur en natuur * Jan Lensen, De foute oorlog. Schuld en nederlaag in het Vlaamse proza over de Tweede Wereldoorlog * Angela Mengoni (red.), Berlinde De Bruyckere * Luc Rasson, De kracht van het beeld. De Groote Oorlog op het witte doek * Ludo Simons, Te Boek! Over boeken en boekenmensen. | |
[Deel februari, pagina 190]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 71,00
Nederland: eur 74,00
Europa: eur 89,96
Buiten Europa: eur 95,26
Studenten België: eur 50,00
Studenten Nederland: eur 53,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel februari, pagina 191]
Sinds kort is Streven lid van FOLIO, het nieuwe samenwerkingsverband tussen Vlaamse culturele, literaire en erfgoedtijdschriften.
FOLIO is de opvolger van CeLT en bundelt bijna dertig Vlaamse culturele, literaire en erfgoedtijdschriften.
Als koepelvereniging streeft FOLIO vier grote missies na:
| • | de gezamenlijke stem en gedeelde belangen van de tijdschriften vertolken bij het beleid en bij andere partners; |
| • | mogelijkheden bedenken voor meer onderlinge kennisdeling en samenwerking tussen de betrokken bladen; |
| • | de gezamenlijke zichtbaarheid en impact van tijdschriften in de samenleving verhogen; |
| • | meer inzicht creëren rond toekomstige uitdagingen die op het tijdschriftenveld afkomen. |
Meer informatie vindt u op
www.foliotijdschriften.be
[Deel maart, pagina 193]
| 195 | DRIFT
Een halve eeuw later: op naar mei '18? Ludo Abicht |
| 197 | L'Italia balla!
(van Il Gattopardo tot La Grande Bellezza) Maarten Van Alstein |
| Italië danst. Van het grote bal in Il Gattopardo van Giuseppe Tomasi di Lampedusa en Luchino Visconti tot de nachtelijke feesten in La Grande Bellezza van Paolo Sorrentino, van het ontstaan van de Italiaanse eenheidsstaat in 1861 tot de hedendaagse crisis waarin het land zich bevindt, van Don Fabrizio, prins van Salina, tot Jep Gambardella: de grote schoonheid van Italië blijft, terwijl een blik achter de façaden een getroebleerde politieke en sociale geschiedenis toont. | |
| 210 | De geest van Mussolini
Een bezoek aan Predappio Luc Rasson |
| Hoe gaat Italië om met de erfenis van het fascisme? In Predappio kun je Mussolini's geboortehuis bezoeken en de villa waar hij in het Interbellum woonde met zijn familie. Op het kerkhof brengen neofascisten ongestoord een groet aan hun leider voor zijn verjaardag. Dit is verbazend wanneer je het vergelijkt met de manier waarop Duitsland omgaat met Hitler. Maar misschien is het nog zo dom niet om het fascisme te onttrekken aan de taboesfeer. Want de neofascisten leven in het verleden en de meeste Italianen liggen niet wakker van de herinnering aan Mussolini. | |
| 222 | Heeft het postmodernisme de waarheid in pacht?
Bruno Segers |
| De Verlichting en de Moderniteit hadden als doel de mens te ontvoogden en zijn materiële situatie te verbeteren. De resultaten van het rationele denken en van de exacte wetenschap zijn spectaculair. Zozeer zelfs dat zij in hun streven naar een absolute en universele kennis op hun beurt dogmatisch en reductionistisch dreigen te worden. Het postmodernisme is een reactie tegen die absolutistische visie op de werkelijkheid. Maar dan duikt het spook van het relativisme op. In dit artikel staat de visie van de hedendaagse Amerikaanse filosoof John D. Caputo op deze problemen centraal. | |
[Deel maart, pagina 194]
| 235 | ‘In de loopgraven geschreven’
Ivor Gurney: componist in de Eerste Wereldoorlog Herman Simissen |
| Volgens gangbare opvattingen was de Eerste Wereldoorlog aanleiding voor tal van belangrijke literaire werken, maar niet voor belangrijke muziek. Een korte inventarisatie lijkt deze opvattingen te weerspreken. Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar de Engelse componist Ivor Gurney. Hij componeerde letterlijk in de loopgraven enkele prachtige liederen. | |
| 247 | FORUM |
| 247 | Rustige dagen op de Place de Clichy
Harold Polis |
| 254 | Hoe temmen we het beest in ons?
Frederik Polfliet |
| 260 | Nieuw: een arbeidsduurindex als oplossing voor werkloosheid
Harry Hauman |
| 265 | PODIUM |
| 265 | Dagboekaantekeningen van de jonkvrouw met de spade
Joris Gerits |
| 270 | Theatres of War
Klaas Tindemans |
| 275 | BOEKEN |
| Chris Buskes en Herman Simissen (red.), Analytische filosofie. Een inleiding * Hilde Keteleer, Omheind * Guido van Heulendonk, En dan, als ik weg ben * Herta Müller, Mijn Vaterland war ein Apfelkern. Ein Gespräch mit Angelika Klammer * Wim Coudenys, Het geheugen van Rusland. Een geschiedenis * Sandra Langereis, De Woordenaar. Christoffel Plantijn, 's werelds grootste drukker en uitgever, 1520-1589 * Erik Martens (red.), Brussel. Gefilmde stad. | |
[Deel maart, pagina 287]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 71,00
Nederland: eur 74,00
Europa: eur 89,96
Buiten Europa: eur 95,26
Studenten België: eur 50,00
Studenten Nederland: eur 53,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel maart, pagina 288]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be
* Op de website vindt u ook het archief (1970-nu).
* Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook en blijf op de hoogte van onze evenementen.
* Een deel van onze artikelen is online verkrijgbaar via http://www.elinea.nl/collecties/streven-cultureel-maatschappelijk-maandblad
[Deel april, pagina 289]
| 291 | FRANS VAN BLADEL-ESSAYPRIJS 2015
Getuigen zijn zelden helden |
| 293 | DRIFT
Big Data Walter Weyns |
| 294 | DOSSIER: Religieuze pluraliteit op school |
| Op dinsdag 18 november 2014 hield UCSIA een studiedag voor leerkrachten islam en roomskatholieke godsdienst, over pluraliteit en meerstemmigheid tussen en binnen de beide religies. Vragen die aan bod kwamen waren onder meer: Wat is interne pluraliteit binnen het rooms-katholicisme en de islam? Welke religieuze pluraliteit ervaren jongeren in Vlaanderen vandaag? En wat betekent deze interne levensbeschouwelijke pluraliteit voor de interlevensbeschouwelijke dialoog? Streven vroeg de sprekers om een artikel naar aanleiding van deze dag en publiceert tevens een beschouwing van Aleid Truijens, die zich na de aanslag op Charlie Hebdo afvraagt of de school de taak heeft om radicalisering tegen te gaan. | |
| 294 | Pluralisme en de islam
Omgaan met interne en externe meerstemmigheid en ambiguïteit Arnold Yasin Mol |
| 300 | Speuren naar de spiritualiteit van interreligieus leren
Een opdracht voor de lerarenopleiding? Bert Roebben |
| 309 | Vertrouwen cultiveren en angst overwinnen
Hans Van Crombrugge en Naïma Lafrarchi |
| 315 | Charlie en de gedachtenpolitie
Goed of fout in een plotselinge oorlog Aleid Truijens |
[Deel april, pagina 290]
| 323 | Antwerpen en zijn Joden
Een korte filosofische en politieke archeologie Ludo Abicht |
| De Joodse aanwezigheid in Antwerpen gaat terug tot de twaalfde eeuw. Ook tijdens de Renaissance was de internationale haven een forum voor de uitwisseling van diverse culturen. Plantin en Moretus drukten hier de eerste polyglotte Bijbel. De legendarische ontmoeting tussen Thomas Morus en een zeeman in het huis van Pieter Gillis vormde de aanleiding tot zijn essay over Utopia en in het park Den Brandt staat een fontein van Walter Schott, waarvan één kopie in New York staat en een derde kopie door de nazi's gestolen werd uit de tuin van het huis van de filosoof Ivan Illich in Wenen. | |
| 334 | Humanitas in een wereld van Titanen
Wim Verbaal |
| Welke taak is er nog weggelegd voor de klassieke Europese opleiding (de humaniora) in de technocratische vorm die de huidige wereld aanneemt? Als onze tijd een ‘nageschiedenis’ is, een ‘nieuwe prehistorie’ (Pier Paolo Pasolini) die beheerst wordt ‘door Titanen’ (Ernst Jünger), wat kan dan nog de rol en de betekenis zijn van de laatste restanten van de klassieke vorming? | |
| 345 | De verboden kruiswegen van Albert Servaes en Aad de Haas
Jos H. Pouls |
| Rond 1920 vond een van de grootste kunstdebatten van de twintigste eeuw plaats. Het onderwerp daarvan waren de gruwelijke tekeningen die Albert Servaes als kruisweg had gemaakt voor het kerkje van Luithagen. De kerkelijke overheid was erg kritisch. Want hoe konden eenvoudige gelovigen een menselijk wrak als hun goddelijke verlosser zien? Direct na de Tweede Wereldoorlog herhaalde de geschiedenis zich rond de kruisweg van Aad de Haas in het Nederlandse Wahlwiller. | |
| 356 | FORUM |
| 356 | In het land waar niets is wat het lijkt
Annemarie Estor |
| 361 | De barbaren komen!
Over laatantieke en moderne migranten Toon Van Houdt |
| 366 | Marcus Gabriel en de wederopstanding van het realisme in de filosofie
Frederik Polfliet |
| 370 | PODIUM |
| 370 | Smart and famous
Beroemde Britse breinen in de bioscoop Erik Martens |
| 376 | Jozef en zijn broers
Meesterwerk van Thomas Mann eindelijk vertaald Panc Beentjes |
[Deel april, pagina 384]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 71,00
Nederland: eur 74,00
Europa: eur 89,96
Buiten Europa: eur 95,26
Studenten België: eur 50,00
Studenten Nederland: eur 53,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel mei, pagina 385]
| 387 | DRIFT
De kracht van verandering Stijn Geudens |
| 389 | De zelfmoord van Europa?
Over Soumission van Michel Houellebecq Luc Rasson |
| Deze maand verschijnt de Nederlandse vertaling van Michel Houellebecqs Soumission (Onderworpen). De publicatie van het oorspronkelijke werk, op 7 januari, viel samen met de aanslag op Charlie Hebdo. Een merkwaardige samenloop, want het thema ‘islam’ staat centraal in de roman. Volgens een aantal commentatoren speelt hij in de kaart van extreemrechts. Maar wie de roman aandachtig leest, merkt dat de nonchalance en de ironie van de verteller een eenduidige ideologische interpretatie onmogelijk maken. In Soumission worden vragen gesteld die geen kant-en-klaar antwoord krijgen. | |
| 399 | Chrislam en Quadragesimo Anno
Chestertons scheerlicht op Houellebecqs wereld Jean-Pierre Rondas |
| Michel Houellebecq is niet de eerste auteur die een moslim president van een Europese mogendheid laat worden. G.K. Chesterton ging hem voor met de roman The Flying Inn (1914). Chesterton kreeg een cameo in Houellebecqs vorige roman, De kaart en het gebied. Maar ook in Soumission krijgt hij een rol. Zijn theorie van het distributisme (in feite de roomse sociale leer) krijgt er een plaats in de nieuwe staatsleer. Zo bekritiseert Houellebecq zowel de islam als het christendom. | |
| 406 | De Islamitische Staat en sociale media als strijdwapen
Sarah Geers |
| Iedereen kent de gruwelvideo's van executies die Islamitische Staat (IS) het voorbije jaar op het internet publiceerde. Dat dit maar één element is van een bredere en heel gesofisticeerde mediastrategie is minder geweten. In dit artikel wordt die strategie verder verduidelijkt: de verschillende tactieken, doelen en doelgroepen, en ook het verschil met Al-Qaida. Bijzondere aandacht is er verder voor de berichten op de sociale media aan het adres van de Verenigde Staten, en tot slot wordt er uitleg gegeven bij de ‘counterstrategieën’ van het Westen. | |
[Deel mei, pagina 386]
| 419 | De rol van kunst en literatuur in het conflict
Tussen Israëli en Palestijnen Elana Libbrecht |
| Nu het conflict tussen Israëli en Palestijnen verder van een oplossing lijkt dan ooit tevoren, wordt het misschien tijd om naar alternatieve oplossingen te zoeken. Kunst kan functioneren als een vorm van escapisme, als een vorm van protest, maar vooral als een manier om elkaar tegemoet te komen. Kunst en literatuur mogen dan geen blijvende, structurele oplossing bieden, een culturele dialoog kan wel een platform creëren voor wederzijds begrip en misschien zelfs respect. | |
| 431 | André P. Brink (1935-2015)
Engagement en Skrywerskap Annemarié van Niekerk |
| Hierdie artikel neem die in Februarie oorlede Suid-Afrikaanse skrywer André P. Brink se nalatenskap as geëngageerde skrywer in beskouïng. Dit word gedoen in die lig van Maarten Asscher se onlangse Kellendonk-lesing, ‘Engagement, taal en verbeelding’, gelewer skaars 3 weke na Brink se dood. Hierdie artikel gaan, na aanleiding van Brink, in gesprek met Asscher se uiteensetting van die verskillende verskyningsvorme van literêre engagement. | |
| 442 | Politieke strijd op het schoolplein
Hannah Arendt over de rassenrellen in Little Rock Anke Veenis |
| De Duits-Amerikaanse filosofe Hannah Arendt schreef in 1957 een essay over de rassenrellen in Little Rock, Arkansas. Haar stellingname tegen het overheidsingrijpen bij de integratie van zwarte leerlingen veroorzaakte onenigheid op de redactie van het blad Commentary. Toen het artikel in 1959 in Dissent verscheen, ontstond er beroering bij blanke én zwarte Amerikanen. De raciale spanningen in Ferguson, Missouri, die zich sinds vorige zomer hebben ontladen in frequent straatgeweld, maken haar werk weer actueel. | |
| 455 | FORUM |
| 455 | Als de satire godsdienst wordt
Michiel van Kempen |
| 460 | PODIUM |
| 460 | De dichter schrijft om de taal te eren
Anneke Brassinga, P.C. Hooft-prijs 2015 Joris Gerits |
| 467 | Socialistisch drieluik
Ludo Abicht |
| 470 | BOEKEN |
| Dirk De Schutter, Het catastrofale. Essay over de eindigheid * Johan Leman, Van totem tot verrezen Heer. Een historisch-antropologisch verhaal * Roger Lenaers, Jezus van Nazareth, een mens als wij? * Anne van Buul e.a. (red.), Onnoemelijke dingen. Over taboe en verbod in het fin de siècle (Rythmus. Jaarboek voor de studie van het fin de siècle 3) * Alfred Pfoser en Andreas Weigl (red.), Im Epizentrum des Zusammenbruchs. Wien im Ersten Weltkrieg. | |
[Deel mei, pagina 479]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be
* Op de website vindt u ook het archief (1970-nu).
* Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook en blijf op de hoogte van onze evenementen.
* Een deel van onze artikelen is online verkrijgbaar via http://www.elinea.nl/collecties/streven-cultureel-maatschappelijk-maandblad
[Deel mei, pagina 480]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 71,00
Nederland: eur 74,00
Europa: eur 89,96
Buiten Europa: eur 95,26
Studenten België: eur 50,00
Studenten Nederland: eur 53,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel juni, pagina 481]
| 483 | DRIFT
Van attritie en contritie Jean-Pierre Rondas |
| 485 | Herijken op zijn Russisch
Katlijn Malfliet |
| De gebeurtenissen in Oekraïne van het voorbije anderhalf jaar vormen slechts één episode in een breder - sinds de Val van de Berlijnse Muur ingezet - geopolitiek proces dat zijn precedenten heeft gekend, en dat zijn verdere ontwikkelingen zal kennen. Rusland heeft meerdere keren laten blijken dat het een nieuwe positie in de wereld opeist maar die signalen werden door het Westen onvoldoende beantwoord. Met name de Europese Unie schiet tekort in zijn buitenlands beleid. | |
| 501 | Moraliserende buren
Karamzins missie (1789-1790) naar Europa Cees Willemsen |
| Het cliché van het barbaarse Rusland versus zijn humane westerse buren is van alle tijden. Ruim tweehonderd jaar geleden ergerde de Russische schrijver Nikolaj Karamzin (1766-1826) zich al aan het wederzijdse onbegrip. Als 23-jarige besloot hij via reisbrieven zijn volk voor te lichten over het moderne Europese leven en denken. Tegelijkertijd wilde hij het barbaarse Ruslandbeeld corrigeren, dat ondanks manhaftige moderniseringspogingen van westers georiënteerde despoten als Peter de Grote en Catharina II in Europa was blijven bestaan. | |
| 513 | Kolakowski's ongeschreven boek over het modernisme
Jacques De Visscher |
| 517 | Aantekening over het modernisme
Leszek Kolakowski |
| In de intellectuele nalatenschap van Leszek Kolakowski bevindt zich het essay ‘Uwaga o modernizmie’, dat totnogtoe enkel in het Pools en het Servisch verscheen. Streven heeft het voorrecht de eerste Nederlandse vertaling te mogen publiceren, een vertaling van de hand van Alicja Gescinska en Steven Lepez, met een inleiding en annotaties van Jacques De Visscher. | |
[Deel juni, pagina 482]
| 523 | Giorgio Agambens ontwerp van een verloste mensheid
Georges De Schrijver |
| Wie de naam ‘Giorgio Agamben’ hoort, denkt spontaan aan diens analyse van de link tussen soevereine macht en meedogenloze onderwerping. Minder bekend is zijn reflectie op de ‘Messiaanse buitenkrachtstelling’ van het machtsapparaat waarover Paulus het had in zijn Brief aan de Romeinen en waarbij het franciscanisme aansluit. In de Messiaanse tijd valt alle nadruk op het gebruikmaken van de dingen als bezat men ze niet, en op de basishouding van ‘onwerkzaamheid’. | |
| 536 | FORUM |
| 536 | Het omstandereffect
Aleid Truijens |
| 541 | Het pistool van Tsjechov
Harold Polis |
| 548 | PODIUM |
| 548 | Een opgezet spel
Over Eco's Het nulnummer Jean-Pierre Rondas |
| 554 | Hoe het godlijk wezen te bewaren
De gestolde tijd van Antoine Wiertz Clara Bolle |
| 559 | Biografie van een levenwekker
Stijn Vanclooster |
| 563 | BOEKEN |
| Ronald Tinnevelt en Yvonne Denier (red.), Martha Nussbaum. Filosofie als activisme * Marc Kregting, Onze Nietzsche. Catechismen * Anna Enquist, Kwartet * Leo van Bergen, Onder Stervenden * Jeanne Boden, Contemporary Chinese Art. Post-socialist, Post-traditional, Post-colonial * Marcel Barnard en Wessel Stoker (red.), Apocalyps in de kunst. Ondergang als loutering? * Bert Koetsier, Beeldend Bijbellezen. Over geloof als verbeelding. | |
[Deel juni, pagina 574]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 71,00
Nederland: eur 74,00
Europa: eur 89,96
Buiten Europa: eur 95,26
Studenten België: eur 50,00
Studenten Nederland: eur 53,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel juni, pagina 575]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be
* Op de website vindt u ook het archief (1970-nu).
* Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook en blijf op de hoogte van onze evenementen.
* Een deel van onze artikelen is online verkrijgbaar via http://www.elinea.nl/collecties/streven-cultureel-maatschappelijk-maandblad
[Deel juli-augustus, pagina 577]
| 579 | DRIFT
Onbespreekbaar Elianne Muller |
| 581 | Sacraliteit van de leegte?
De veldkapel van Peter Zumthor in de Eifel Jos Pouls |
| In 2007 bouwde de Zwitserse architect Peter Zumthor in het glooiende landschap bij Mechernich in de Eifel een kapel, die uitwendig noch inwendig lijkt op de knusse kapelletjes die je alom in de regio tegenkomt. Het gebouw lijkt nog het meest op een graansilo en illustreert de moderne architectuuropvatting van Zumthor: uiterst minimalistische maar tot in de perfectie doordachte architectuur in beton en staal. | |
| 590 | ‘Genieten van het onbereikbare’
Berlinde De Bruyckeres antwoord op ontzieling Jan Koenot |
| Waar komt de kracht vandaan van Berlinde De Bruyckeres oeuvre, waarvan het SMAK onlangs een indrukwekkend ensemble bijeenbracht? Haar tekeningen en beelden accentueren die lichaamsdelen die sinds de oertijd geassocieerd worden met vitaliteit, gedrevenheid, vruchtbaarheid. Tegelijk legt de kunstenares de binnenkant van het lichaam open, op zoek naar de geheimen die het bewoont en met het oog om te redden wat het bezielt. Want de wonden die zij omzwachtelt zitten vooral vanbinnen en hebben te maken met de dreigende ontzieling. | |
| 605 | ‘Et si omnes ego non’
Theodor Lessing over de Eerste Wereldoorlog en de westerse beschaving Herman Simissen |
| Door veel intellectuelen in Europa werd het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog met enthousiasme begroet. Zo niet door de Duitse filosoof Theodor Lessing, die zich onmiddellijk uitsprak tegen de oorlog. Terugkijkend op de verschrikkingen van 1914-1918, zagen velen de Eerste Wereldoorlog als een diepe crisis in de westerse beschaving. Ook in dit opzicht was Lessing een andere opvatting toegedaan: de oorlog was geen crisis in de beschaving, maar toonde naar zijn mening juist wat het wezen van de westerse beschaving was. | |
[Deel juli-augustus, pagina 578]
| 618 | Ivan Illich en het bederf van het beste
Paul Pelckmans |
| Het laatste werk van Ivan Illich, dat vorige herfst in Nederlandse vertaling verscheen, brengt een globale samenvatting van een magnum opus over het ontstaan van de moderniteit, dat de auteur (†2002) niet meer heeft kunnen afronden. Illich beschrijft in dit boek hoe de Bijbelse oproep tot onbegrensde caritas in onze moderne wereld vooral uitliep op een wildgroei van contraproductieve verzorgingsinstituten. | |
| 630 | FORUM |
| 630 | Het oog is de lamp van het lichaam
Harold Polis |
| 636 | De grondwet van Lampedusa
Joost Vormeer |
| 641 | Ver van huis een zicht op thuis
Bruno Segers |
| 646 | PODIUM |
| 646 | Politiek van de halfopen deur
Filmmaken volgens Pedro Costa Bjorn Gabriels |
| 652 | De winter komt, de nacht is aangezegd
Idyllen. Nieuwe poëzie van Ilja Leonard Pfeijffer Joris Gerits |
| 657 | Politiek theater, laatburgerlijk netjes
Klaas Tindemans |
| 662 | BOEKEN |
| Karen Armstrong, In naam van God: religie en geweld * André Truyman, Paus Franciscus, erfenis en toekomst. Van verdoken misbruik tot uitgesproken nederigheid * Jimmy Koppen, De paradox van vrijmetselarij. Heden en toekomst van de loge in België * Ewoud Kieft, Oorlogsenthousiasme. Europa 1900-1914 * Katinka Polderman, De onfortuinlijke dood van Krijn Kip en andere verhalen die best wel eens echt gebeurd zouden kunnen zijn (maar misschien ook niet). | |
[Deel juli-augustus, pagina 671]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 71,00
Nederland: eur 74,00
Europa: eur 89,96
Buiten Europa: eur 95,26
Studenten België: eur 50,00
Studenten Nederland: eur 53,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel juli-augustus, pagina 672]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be
* Op de website vindt u ook het archief (1970-nu).
* Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook en blijf op de hoogte van onze evenementen.
* Een deel van onze artikelen is online verkrijgbaar via http://www.elinea.nl/collecties/streven-cultureel-maatschappelijk-maandblad
[Deel september, pagina 673]
| 675 | Uitnodiging |
| 676 | DRIFT
Radicaliseren: hoe doe je dat? Herbert De Vriese |
| 678 | Giorgio Agambens afrekening met het kerkelijke denken
Een archeologische studie Georges De Schrijver |
| In de wetenschap is het momenteel ‘hot’ om aan ‘archeologie’ te doen: de kunst om aan te tonen welke historische formaties beslissend zijn geweest voor het heden. Zo voerde Foucault het huidige management terug tot de gezondheidszorg waarmee de staat zich vanaf de zestiende eeuw belastte. Voor Agamben echter moet men veel verder teruggaan in de tijd. Voor hem heeft de christelijke reflectie op Gods bestuur van de wereld al het grondpatroon geleverd voor een doorgedreven management, en voor een glorificatie hiervan door de onderdanen. Agamben bedankt voor een dergelijke reductie van de mens tot figurant in een schouwspel van verheerlijking. | |
| 691 | Als Een Hond?
Literatuur en de vergelijking tussen mens en dier in debatten over euthanasie Wouter Schrover |
| In debatten over euthanasie en hulp bij zelfdoding wordt ter rechtvaardiging van deze praktijken soms gebruikgemaakt van een vergelijking tussen mens en dier. Literaire fictie problematiseert deze vergelijking op twee manieren: door er op te wijzen dat het leven van een mens doorgaans hoger wordt gewaardeerd dan dat van een dier, en door het gebrek aan barmhartigheid te tonen waarmee soms wordt overgegaan tot het beëindigen van een dierenleven. Zodoende mengt literatuur zich op kritische wijze in debatten over levensbeëindiging. | |
| 699 | Het recht op stilte
De strijd tegen geluidsoverlast aan het begin van de twintigste eeuw Herman Simissen |
| Wordt er tegenwoordig nog al eens geklaagd over de herrie die het moderne stadsleven met zich meebrengt, een eeuw geleden was dat niet anders. Met de klachten over lawaai ging een strijd tegen geluidsoverlast gepaard. In de Verenigde Staten werd deze strijd met flink wat succes gevoerd door Julia Rice, in Duitsland had Theodor Lessing beduidend minder succes. Waarom wist Rice meer resultaat te bereiken? | |
[Deel september, pagina 674]
| 713 | De Bijbel in Gewone Taal
Zo kan het toch niet! Piet Warmenhoven |
| 722 | Staat er wel wat er staat?
Panc Beentjes |
| In januari van dit jaar schreef Panc Beentjes een recensie van de Bijbel in Gewone Taal. Piet Warmenhoven reageert op de positieve toon die Beentjes voor de publicatie over heeft: in de vertaling hebben wel heel grote betekenisverschuivingen plaatsgevonden - Warmenhoven geeft concrete voorbeelden - en bovendien lijkt de vertaling ideologisch gekleurd... Beentjes geeft Warmenhoven deels gelijk en stelt ten slotte de vraag of vertalen zonder verraad überhaupt wel mogelijk is. | |
| 725 | FORUM |
| 725 | Fundamentalisme van Amerikaanse makelij
John A. Dick |
| 732 | De wereld heeft alle soorten mensen nodig Of
De wreedheid van het Nederlandse onderwijs Aleid Truijens |
| 739 | ‘De vijand trotseren’
Jacoba van Tongeren en Groep 2000 Herman Simissen |
| 744 | De erfenis van Proudhon
Frederik Polfliet |
| 748 | PODIUM |
| 748 | Honderd jaar Orson Welles
Een valse neus en een lint van dromen Ivo De Kock |
| 754 | Een vos onder de pruimenboom
Over landschappen van heimwee Clara Bolle |
| 759 | BOEKEN |
| Jan-Hendrik Bakker, In stilte. Een filosofie van de afzondering * René ten Bos, Water. Een geofilosofische geschiedenis * Henry Kissinger, Wereldorde * Jef Lambrecht, IS, het nieuwe terrorisme van Daesh en de ondergang van de Moslimbroederschap * George Prochnik, The Impossible Exile. Stefan Zweig at the End of the World. | |
[Deel september, pagina 768]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
fax 03/212.10.22
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 71,00
Nederland: eur 74,00
Europa: eur 89,96
Buiten Europa: eur 95,26
Studenten België: eur 50,00
Studenten Nederland: eur 53,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel oktober, pagina 769]
Strijders voor een ideaal
| 770 | Ter inleiding
Ludo Abicht, Georges De Schrijver, Jeroen Vanheste en Herbert De Vriese |
| 773 | Vreedzaam vechten is de weg
Hans Achterhuis |
| 785 | De aantrekkingskracht van het kalifaat: de Islamitische Staat
Gino Schallenbergh |
| 796 | Bikkelen om macht in het Midden-Oosten
Dirk Rochtus |
| 804 | Twee of drie dingen die ik weet over radicalisering
Jorg Kustermans |
| 813 | ‘Ik ben radicaal, dus geen extremist’
Gesprek met Montasser AlDe'emeh Ludo Abicht |
| 821 | De hemel verdienen
Over de niet-economische oorzaken van moslimfundamentalisme Tinneke Beeckman |
| 828 | Strijders zonder ideaal
Een reflectie over het Russische nihilisme Herbert De Vriese |
| 841 | Jan Patocka en de zorg voor de ziel als Europees ideaal
Jeroen Vanheste |
| 848 | Waren de Vlaamse oostfrontstrijders idealisten?
Frans-jos Verdoodt |
| 856 | Martelaren in El Salvador
Uit naam van welk geloof? Georges De Schrijver |
[Deel oktober, pagina 864]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 72,00
Nederland: eur 75,00
Europa: eur 90,93
Buiten Europa: eur 96,23
Studenten België: eur 51,00
Studenten Nederland: eur 54,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel november, pagina 865]
| 867 | DRIFT
Het sublieme Joris Gerits |
| 869 | ‘You make me live’
Over euthanasie en samen leven Ariane Bazan |
| De oorspronkelijke euthanasiewet van 2002 was bedoeld om een uitzondering mogelijk te maken, maar sindsdien wordt de wet door de voordragers als onderdeel van een beleid verdedigd, en wordt openlijk een zekere tolerantie voor misbruik en een laksheid bij controle toegegeven. Euthanasie omwille van ondraaglijk psychisch lijden kan niet, omdat uitzichtloosheid niet geobjectiveerd kan worden en er geen systeem bestaat om te voorkomen dat het bespreken van het onderwerp niet op zich een suggestief effect heeft. | |
| 881 | Soft utopisme in de zorgsector
Herman De Dijn |
| Ziekenfondsen die veranderen in gezondheidsorganisaties die voor niets minder gaan dan voor het geluk van hun leden, een verpleegkunde in dienst van de empowerment van cliënten, een geneeskunde gericht op enhancement. Organisatorische en technologische ontwikkelingen zijn nauw verbonden met ideologische mantra's; ze grijpen meer en meer in elkaar en versterken elkaar onderling. De kern is een bepaalde soort utopische mentaliteit. De heersende utopie is niet langer totalitair, ze is soft, ze valt samen met het collectieve geloof van vrije, zelfbeschikkende individuen in de beheersbaarheid van het leven. | |
| 896 | In die ban van geweld
Annemarié van Niekerk |
| Crimineel geweld is een van de majeure problemen waarmee Zuid-Afrika te kampen heeft. J.M. Coetzee heeft er in zijn roman Disgrace (1999) al op gereflecteerd. Zijn boek is nu opnieuw in de actualiteit gekomen dankzij Alles verandert, een roman waarin Kristien Hemmerechts Disgrace herschrijft. Evenals Coetzee legt zij de nadruk op het thema van onderwerping aan omstandigheden die dankzij wereldwijde politieke en sociale verschuivingen ingrijpend zijn gewijzigd. Naar aanleiding van persoonlijke ervaringen vraagt Annemarié van Niekerk zich af in hoeverre onderwerping altijd gerechtvaardigd is. | |
| 905 | Paus Franciscus' encycliek over het milieu
De argentijnse achtergrond Georges De Schrijver |
| In zijn encycliek Laudato si (‘Geprezen zijt gij’) neemt paus Franciscus een thema op dat Franciscus van Assisi dierbaar was: eerbied voor de schepping en zorg voor de armen. Voor hem is duidelijk dat de armsten in de ontwikkelingslanden het felst worden getroffen door de milieuafbraak en dat deze teruggaat op de ongebreidelde consumptiedrang en technocratie van de rijke landen. Het artikel belicht de specifiek Argentijnse achtergrond van deze provocerende, ‘bevrijdingstheologische’ stellingname. | |
[Deel november, pagina 866]
| 918 | Hervorming aan hoofd en ledematen
Hubert Wolf |
| Om de vijftien ‘ziektes van de curie’ te genezen, zou dokter Franciscus enkel naar de geschiedenis van de kerk hoeven te kijken. Tegen de zucht naar macht en kille bureaucratie helpen beproefde voorbeelden van het zoeken naar collegiale besluitvorming als het consistorie en de Congregatie voor buitengewone kerkelijke aangelegenheden. | |
| 927 | FORUM |
| 927 | Een toegewijd maar omstreden kerkleider
Adrianus Johannes Simonis A.E.M. Janssen |
| 932 | Een visie op de menselijke waardigheid
Over Geloof in de publieke ruimte van Rowan Williams Herman Simissen |
| 937 | PODIUM |
| 937 | Wij zijn evenwijdig_
Prozagedichten van Maud Vanhauwaert Joris Gerits |
| 942 | Verontrustende beelden?
Klaas Tindemans |
| 947 | BOEKEN |
| Philip C. Almond, De duivel. Een biografie * Ignatius in zijn brieven, vertaald en toegelicht door Mark Rotsaert * Remieg Aerts en Gita Deneckere (red.), Het (on)Verenigd Koninkrijk. 1815 - 1830 - 2015. Een politiek experiment in de Lage Landen * Adam Zamoyski, De Fantoomterreur. Revolutiedreiging en de onderdrukking van de vrijheid 1789 - 1848 * Hub van Wersch, Heil uit de diepte. Kolen, kerk en ketterij * Marcel Beyer, XX. Lichtenberg-Poetikvorlesungen * Joost de Wal (red.), Hedendaagse kunst in Nederlandse kerken 1990-2015. Van Jan Dibbets tot Tinkebell * Wannes Van de Velde, Over zingen. | |
[Deel november, pagina 960]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 72,00
Nederland: eur 75,00
Europa: eur 90,93
Buiten Europa: eur 96,23
Studenten België: eur 51,00
Studenten Nederland: eur 54,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.
[Deel december, pagina 961]
| 963 | DRIFT
Etalage Wil Derkse |
| 965 | De nieuwe plundering in Congo
Stefaan Marysse |
| Het politiek kluwen in Congo en de aanhoudende onrust en geweld in het oosten van het land halen regelmatig de pers, waardoor de misvatting leeft dat er weinig verandert. Minder gekend zijn de transformatie en de heropbouw van Congo. Sinds 2009 is Congo opnieuw nummer 1 op het gebied van de koperproductie in Afrika én de grootste wereldexporteur van kobalt. Dit wordt vooral veroorzaakt door nieuwe wereldspelers en een ommekeer in de Congolese economische politiek. Maar komt die heropbouw van de economie ook de verpauperde bevolking ten goede? | |
| 976 | Oordeel en onvermogen
Benjamin De Mesel |
| Het gaat niet goed met het oordeel. Steeds vaker hoor je dat we beter niet oordelen over personen of praktijken, bijvoorbeeld omdat we tolerant moeten zijn en de vrijheid van anderen dienen te respecteren. Tegelijkertijd wordt op sociale media aan de lopende band met oordelen gegooid. In beide tendensen schuilt een onvermogen om de moeilijkheid van het passend oordeel te denken en de eigen verantwoordelijkheid voor de kwaliteit ervan te erkennen. | |
| 986 | De bloem van de wetenschap
Het belang van de geesteswetenschappen in de samenleving André Lardinois |
| Uit het wetenschapsbeleid van de Nederlandse overheid blijkt dat zij denkt dat vanuit de techniek en de toegepaste bètawetenschappen alle heil voor de samenleving te verwachten is. Dit is kortzichtig en op termijn zelfs desastreus voor de samenleving. De samenleving heeft de geesteswetenschappen nodig voor reflectie en voor een beter begrip van de menselijke maat, zowel in beleid als in nieuwe economische producten. | |
| 996 | Roger Lenaers en de mythen van het christendom
Louis Dupré |
| Het werk van Roger Lenaers, dat de boodschap van het evangelie opnieuw toegankelijk maakt voor de moderne mens, is bewonderenswaardig. Er dienen echter ernstige vragen gesteld te worden bij Lenaers' vooroordeel jegens de voorwetenschappelijke, mythische, symbolische taal waarin de evangelisten de boodschap voorstellen. Alsof de waarheid van de boodschap zou bestaan in de historische accuraatheid van de mededeling. In feite gaat het in het religieuze om een realiteit die slechts symbolisch benaderd kan worden. | |
[Deel december, pagina 962]
| 1004 | Zwarte Piet, sociopolitiek scheurmaker
Marc Kregting |
| Sinds 2011 wordt er in de Lage Landen gebakkeleid over het racistisch gehalte van Zwarte Piet. Het debat drenkt menigeen in vermoeienis en een grote meerderheid houdt zich afzijdig. Toch komen er opvattingen naar boven die het klassieke links-rechtsonderscheid opladen, inclusief hun maatschappelijk onderscheiden doelgroepen. Soms lijkt het wel alsof een nieuwe klassenstrijd is ontbrand. Welke sociale modellen botsen, en welke rol is daarin weggelegd voor wat ooit onproblematisch ‘allochtoon’ heette? | |
| 1016 | FORUM
Wat is er in Brazilië aan de hand? Johan Konings |
| 1020 | Hebe Kohlbrugge vertelt
25 jaar na de Duitse hereniging Anja Fricke |
| 1025 | PODIUM |
| 1025 | Visueel dichter Terrence Malick
Hemel en hel op aarde Ivo De Kock |
| 1032 | Joost Zwagerman, hartstochtelijk pleitbezorger van het leven
Aleid Truijens |
| 1037 | BOEKEN |
| Casper Thomas e.a., De twintig boeken die ons denken veranderden * George Harinck, Aan het roer staat het hart. Reis om de oude wereldzee in het voetspoor van Abraham Kuyper * Desiderius Erasmus, Drie brieven * Mark Delrue, Vincent. Kunstschilder, briefschrijver, Godzoeker. | |
| 1042 | INHOUDSOPGAVE STREVEN JAARGANG 82
(JANUARI 2015 - DECEMBER 2015) |
[Deel december, pagina 1055]
Streven is verkrijgbaar bij de onderstaande verkooppunten:
Antwerpen: De 3 leliën, De Groene Waterman, Dierckxsens-Avermaete, IMS Meir, Standaard Boekhandel, Secretariaat Streven * Brugge: De Brugse Boekhandel, De Reyghere * Brussel: Passa Porta Bookshop, Wiels Bookshop * Gent: Cafeeboek, International Press Store, Limerick, Poëziecentrum, Walry Nieuwscentrum * Hasselt: IMS * Leuven: IMS Diestsestraat, Plato * Mechelen: Salvator, De Zondvloed * Oostende: New Corman Oostende * Overijse: Standaard Boekhandel * Roeselare: De Zondvloed * Schilde: 't Klavervier * Tienen: Plato * Vilvoorde: Standaard Boekhandel * Breda: IMS * Kaapstad: Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland en Vlaanderen * Stellenbosch: Protea Boekhandel
* Elke maand vindt u de inhoudsopgave van het nieuwe nummer op www.streventijdschrift.be
* Op de website vindt u ook het archief (1970-nu).
* Word vriend van Tijdschrift Streven op Facebook en blijf op de hoogte van onze evenementen.
* Een deel van onze artikelen is online verkrijgbaar via http://www.elinea.nl/collecties/streven-cultureel-maatschappelijk-maandblad
[Deel december, pagina 1056]
COLOFON
REDACTIE
Herman Simissen (hoofdred.), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Georges De Schrijver, Annemarie Estor, Joris Gerits, Stijn Geudens, Jean-Pierre Rondas, Maarten Van Alstein
REDACTIERAAD
Hans Achterhuis, Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
REDACTIESECRETARIAAT
Annemarie Estor, Stijn Geudens
VERANTWOORDELIJK UITGEVER
Herman Simissen
Prinsstraat 15, B-2000 Antwerpen
tel 03/212.10.20
e-mail streven@skynet.be
url www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw BE 406.745.249
iban BE23 4098 5158 7191
bic KREDBEBB
Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
KAFTONTWERP
Frederik Hulstaert
DRUK
Drukkerij Van der Poorten, Leuven
ABONNEMENTEN
Januari-december (11 nrs.) incl. BTW:
België: eur 72,00
Nederland: eur 75,00
Europa: eur 90,93
Buiten Europa: eur 96,23
Studenten België: eur 51,00
Studenten Nederland: eur 54,00
Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij u vóór 1 november opzegt.
LOSSE NUMMERS
Per stuk: eur 9,00
MECENAAT
Wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze ‘Wenken voor auteurs’, te raadplegen op onze website.