Streven. Jaargang 85
(2018)– [tijdschrift] Streven [1991-]–
Auteursrechtelijk beschermdStreven. Jaargang 85. Herman Simissen, Antwerpen 2018
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
scans aangeleverd door redactie Streven
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Streven. Jaargang 85 uit 2018.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: deel januari-februari: 41, 49, 59, 60, deel maart-april: 128, 157, 199, 205, deel mei-juni: 261, 296, 310, deel juli-augustus: 389, deel september-oktober: 500, 523, 524, deel november-december: 574, 591, 629, 655.
p. 33, noot 6: in het origineel is het nootnummer in de regel geplaats, in plaats van erboven. Dat is hier verbeterd.
p. 43, noot 1: in het origineel is het nootnummer in de regel geplaats, in plaats van erboven. Dat is hier verbeterd.
p. 127, 156: in de originele scan ontbreken de nootnummers in het artikel. De noten zijn in deze digitale editie aan het eind van het artikel geplaatst.
p. 163, noot 7: het onjuiste nootnummer 8 is verbeterd.
p. 164, noot 8: het onjuiste nootnummer 9 is verbeterd.
p. 175, noot 1: in het origineel ontbreekt het nootnummer in de tekst. De noot is in deze digitale editie door de redactie geplaatst.
p. 179, noot 2: in het origineel ontbreekt het nootnummer in de tekst. De noot is in deze digitale editie door de redactie geplaatst.
p. 198, noot 17-26: in de originele scan ontbreken deze nootnummers in het artikel. De noten zijn in deze digitale editie aan het eind van het artikel geplaatst.
p. 204: poezie → poëzie: ‘Lees: poëzie die haar plek opeist in de wereld’.
p. 331: Dieu,, → Dieu,: ‘Thierry De Cordier, Dieu, MER’.
p. 460, noot 1: in het origineel ontbreekt het nootnummer in de tekst. De noot is in deze digitale editie door de redactie geplaatst.
p. 541, noot 2: in het origineel ontbreekt het nootnummer in de tekst. De noot is in deze digitale editie door de redactie geplaatst.
p. 557, 558: poezie → poëzie: ‘dan over de aard van zijn poëzie’.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de pagina's met advertenties (deel januari-februari: 109, deel mei-juni: 334) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel januari-februari, pagina 1]
| 3 | Geachte lezers |
| 5 | DRIFT
Wij zijn een zachte machine Jeroen Vanheste |
| 8 | Relicten van het verleden
Spanje en de herinnering aan de dictatuur (3) luc rasson Waar je ook komt in Spanje, je wordt geconfronteerd met relicten van burgeroorlog en dictatuur. In deze bijdrage bezoekt de auteur twee verkommerde monumenten die hulde brengen aan een franquistische generaal en aan Italianen die in de bergen van Cantabrië sneuvelden. In León en Oviedo gaat hij op zoek naar straatnamen die verwijzen naar ‘helden’ of gebeurtenissen uit de Franco-tijd. Volgens een wet uit 2007 zouden die namen moeten zijn vervangen. Maar dat is duidelijk niet gebeurd, of toch niet volledig. Het hedendaagse, democratische Spanje blijkt nog niet in staat het verleden van de dictatuur sereen te integreren. |
| 21 | Paus Franciscus, moreel baken voor kerk en mensdom
André Truyman Binnenkort is er bijna vijf jaar een paus in het Vaticaan die niet optreedt als een ontegensprekelijke dogmaticus, maar als een ‘goede herder’. Het gaat Franciscus inderdaad niet allereerst om de leer, maar om het raken van de harten der mensen. Vanwege het benadrukken van de verworvenheden van het concilie van een halve eeuw geleden, is er echter in de hoogste regionen van de kerkelijke hiërarchie en in de Vaticaanse curie een hardnekkige oppositie ontstaan tegen hem. |
| 31 | Kan diervriendelijkheid de wereld redden?
Paul Pelckmans In Onder dieren toont Ton Lemaire zich eens te meer een gedreven groene denker, Hij pleit deze keer voor een nieuwe diervriendelijkheid, die misschien te elfder ure een nakende ecologische ramp zou kunnen voorkomen. Of zijn oproep veel kans heeft gehoor te vinden blijft ook voor hemzelf de vraag: de ongeremde exploitatie van de natuur die onze moderniteit nu al sinds enkele generaties domineert, heeft kennelijk erg diepe wortels... |
| 42 | Der Wanderer: de sleutel tot Nietzsches filosofie
Stefan Voeten Gedwongen door ziekte werd Nietzsche een fervent reiziger. Ook in zijn filosofie is dit een belangrijk begrip. Zo komt in zijn werk regelmatig de figuur ‘der Wanderer’ terug. Stefan Voeten gaat in dit artikel dieper in op de vraag wat de precieze betekenis is van dit concept bij de filosoof, waarbij gaandeweg duidelijk wordt dat het de sleutel is tot Nietzsches middenperiode. |
[Deel januari-februari, pagina 2]
| 50 | Who's afraid of Elena Ferrante?
Eva Van de Wiele Hebt u de Napolitaanse romans al gelezen? Wist u dat Elena Ferrante eigenlijk een pseudoniem hanteert dat door de Italiaanse pers tot ontsteltenis van de schrijfster onthuld werd? Of meent u dat het de zoveelste boekenhype is die u maar beter aan u laat voorbijgaan? In dit artikel ontdekt u de gelaagdheid van de vier bestsellers. |
| 61 | Onbekend talent
Over literair werk van Raymond Van den Brandt, Sep Broes en Raymond Noë Andreas Van Rompaey Tijdens de ontsluiting van het Uitgeverij Sonneville-archief stuitte Andreas Van Rompaey op publicaties van drie vergeten auteurs: Jan Crabbe van Raymond Van den Brandt, Monke van Raymond Noë en Janus Adams Appel van Jozef ‘Sep’ Broes. In dit korte artikel biedt hij een contextualisering aan van deze literaire werken en probeert hij belangstelling voor de drie uitgaven te wekken. |
| 73 | FORUM |
| 73 | De imamopleiding in Vlaanderen
Falen door verzuim? Johan Leman |
| 79 | PODIUM |
| 79 | Grensoverschrijdend
Klaas Tindemans |
| 84 | De jacht naar betekenis
Over Stalker van Joost Decorte Lies Van Gasse |
| 90 | Grote literatuur voor kleintjes
Russische kinderpoëzie tijdens het Interbellum Stijn Geudens |
| 95 | BOEKEN
Bob Becking e.a. (red.), Ga en verken het land * Holger Gzella, De eerste wereldtaal * Friso Schotanus, Toen was geweld heel gewoon * Thomas Biebricher, Onvermoed en onvermijdelijk * Craig Harline, Jacobs vlucht * Ivan Tsjistjakov, Dagboek van een Goelag-kampbewaker * Rolf Falter, De geboorte van Europa * Tom Sauer, De strijd voor vrede * Koen Rymenants e.a. (red.), Willem Elsschot, dichter * George Orwell, Saluut aan Catalonië, Viktor Frölke, Het dispuut. |
[Deel januari-februari, pagina 110]
VERKOOPPUNTEN
STREVEN IS VERKRIJGBAAR BIJ:
| Antwerpen | Acco • De 3 Leliën • De Groene Waterman Dierckxsens-Avermaete • ims Meir Standaard Boekhandel • Secretariaat Streven |
| Brugge | De Brugse Boekhandel • De Reyghere |
| Brussel | Passa Porta Bookshop • Wiels Bookshop |
| Gent | Cafeeboek • International Press Store • Limerick Poëziecentrum vzw • Walry Nieuwscentrum |
| Hasselt | ims |
| Leuven | ims Diestsestraat • Plato |
| Mechelen | Salvator • De Zondvloed |
| Oostende | New Corman Oostende |
| Overijse | Standaard Boekhandel |
| Roeselare | De Zondvloed |
| Schilde | 't Klavervier |
| Tienen | Plato |
| Vilvoorde | Standaard Boekhandel |
| Breda | ims |
| Kaapstad | Zuid-Afrikaans Centrum voor nederland en vlaanderen |
| Stellenbosch | Protea Boekhandel |
Omdat Streven meer mensen wil bereiken, verschijnt vanaf nu op www.streventijdschrift.be wekelijks een gratis essay!
Dit neemt niet weg dat wij uw steun heel hard nodig hebben.
Wij beschouwen elke abonnee als een bescheiden mecenas en elk abonnement als een teken van uw intellectuele engagement.
Elk nieuwe abonnement kan ons helpen in deze ijstijd in de cultuursector.
| tip: | Geeft u eens een abonnement cadeau!
En word vooral ook vriend van Streven op Facebook! |
[Deel januari-februari, pagina 112]
COLOFON
redactie Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Frank Saenen, Maarten Van Alstein
redactieraad Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Dirk Rochtus, Jean-Pierre Rondas, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat Annemarie Estor, Stijn Geudens
typografie naar een ontwerp van Frederik Hulstaert gezet uit de Minion Pro en de Gandhi Sans
druk Drukkerij Van der Poorten, Leuven
verantwoordelijk uitgever Herman Simissen
postadres Prinsstraat 15 • be-2000 Antwerpen
bezoekadres Grote Kauwenberg 30 • 2000 Antwerpen
telefoon 03 201 60 94
e-mail streventijdschrift@gmail.com
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw be 406 745 249
iban be23 4098 5158 7191
bic kredbebb
abonnementen januari-december (6 nummers) inclusief btw:
België 60,00 euro • Nederland 63,00 euro
Studenten België 45,00 euro • Studenten Nederland 48,00 euro
Europa 80,14 euro • Buiten Europa 85,44 euro
losse nummers per stuk 12,00 euro
mecenaat wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze Wenken voor auteurs, te raadplegen op onze website. Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
[Deel maart-april, pagina 113]
| 115 | DRIFT
Woorden en daden Benjamin de Mesel |
| 118 | Algemene vorming in en door beroepsopleiding
Hans Van Crombrugge In ons onderwijs wordt beroepsopleidend onderwijs eerder niet dan wel als vorming begrepen. De wereld van vorming lijkt juist beschouwd te worden als tegengesteld aan de wereld van arbeid en beroep. In deze bijdrage verkent de auteur twee sporen om deze twee werelden toch met elkaar te verbinden of toch minstens dichter bij elkaar te brengen. Hij gaat dieper in op de idee van ambachtelijkheid om de kern van beroepsvorming te vatten. Een tweede piste kan gevonden worden in de Bildungstheorie zelf. |
| 129 | De spanning levend houden
Naar een nieuw vormingsbegrip in een veranderende samenleving Elias Hemelsoet Onze veranderende samenleving maakt het vormingsbegrip niet overbodig maar juist brandend actueel. Vanuit dat uitgangspunt onderzoekt deze bijdrage de vraag wat vorming in het huidige tijdsgewricht nog kan betekenen, of opnieuw moet gaan betekenen. Zij stelt vragen bij een voortdurende zoektocht naar pasklare antwoorden en betoogt dat vorming erin kan bestaan, spanningen levend te houden en misschien zelfs te koesteren. |
| 140 | De gouden munt
Ruth Lasters Zouden leerkrachten hun taalgebruik aan hun doelgroep moeten aanpassen, of zijn dure woorden welkome bling in de adolescentenomgeving, waar statusijver en imponeergedrag niet van de lucht is? |
| 143 | Aanzet tot hervorming van het onderwijswezen
Othman El Hammouchi In de loop van de geschiedenis is het onderwijs ingrijpend veranderd. Het is niet langer gericht op vorming en ontplooiing, maar gericht op disciplinering en inschakeling in productielijnen en procedures. De belangrijkste ommekeer die moet gebeuren in ons denken over onderwijs is de groei van de leerling opnieuw te begrijpen als de ontwikkeling van zijn autonomie en vrijheid. |
[Deel maart-april, pagina 114]
| 147 | De speelse Rousseau
Maarten Colette In de Brief aan d'Alembert over het theater (1758) openbaart Jean-Jacques Rousseau zich eens te meer als de luis in de pels van de Verlichting: het theater deugt niet. Rousseaus Brief leidde tot een breuk met de Parijse filosofen. Bij nader toezien blijkt dat niet het theater, maar de burger als handelend individu de centrale verhaallijn van de Brief is. Rousseaus diagnose van het theater als spektakel en representatie heeft vergaande consequenties voor onze tijd. |
| 158 | De eerste wolven van La Fontaine
Paul Pelckmans De Fabels van La Fontaine spelen zich af in een harde wereld, waar je voor ongeveer alles heel weinig of helemaal geen keuze hebt en waar je je beter zonder overmatig gesputter bij een onvermijdelijke gang van zaken neerlegt. Ze waren prettige lectuur voor een publiek dat de vertelde anekdotes doorgaans sinds de schoolbanken kende en ze nu in een minder moraliserende en vaak uitgesproken cynische versie kon herlezen. |
| 166 | FORUM | |
| 166 | Achterwaarts de toekomst in |  Harold Polis |
| 173 | De staat van de delta | Toon Bosch |
| 180 | Communisme in de Lage Landen 1917-2017 | Vincent Scheltiens |
| 186 | PODIUM | |
| 186 | Sean Bakers The Florida Project | Ivo De Kock
Dromen in de schaduw van de Amerikaanse droom |
| 193 | Damien Hirst, the Merchant of Venice | Eva Van de Wiele |
| 200 | Dichter-burger | Lies Van Gasse |
| 206 | Voetbal lezen met Pol Jacquemyns | Stijn Geudens |
| 212 | BOEKEN
Oscar Mandel en Ludo Abicht, jood zijn of niet, * Christian Lange, Mohammed. Perspectieven op de Profeet, * Craig Harline, Wereld in wanorde. Maarten Luther en de geboorte van de Reformatie, * Hendrik Opdebeeck, Zingeving in technologie. Een fobie?, * Christophe Van Gerrewey, Werk werk werk * Svetlana Alexijevitsj, De laatste getuigen. Kinderen in de Tweede Wereldoorlog. |
|
[Deel maart-april, pagina 224]
COLOFON
redactie Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Frank Saenen, Maarten Van Alstein
redactieraad Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Dirk Rochtus, Jean-Pierre Rondas, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat Annemarie Estor, Stijn Geudens
typografie naar een ontwerp van Frederik Hulstaert gezet uit de Minion Pro en de Gandhi Sans
druk Drukkerij Van der Poorten, Leuven
verantwoordelijk uitgever Herman Simissen
postadres Prinsstraat 15 • be-2000 Antwerpen
bezoekadres Grote Kauwenberg 30 • 2000 Antwerpen
telefoon 03 201 60 94
e-mail streventijdschrift@gmail.com
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw be 406 745 249
iban be23 4098 5158 7191
bic kredbebb
abonnementen januari-december (6 nummers) inclusief btw:
België 60,00 euro • Nederland 63,00 euro
Studenten België 45,00 euro • Studenten Nederland 48,00 euro
Europa 80,14 euro • Buiten Europa 85,44 euro
losse nummers per stuk 12,00 euro
mecenaat wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze Wenken voor auteurs, te raadplegen op onze website. Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
[Deel mei-juni, pagina 225]
| 229 | DRIFT
Tussen het tuig Stijn Geudens |
| 229 | Ontgroeien: delen om te bloeien
Van kritiek op economische groei naar nieuwe praktijken Jef Peeters Degrowth of ontgroeien is in tijden dat beleidsmakers roepen om voldoende groei op zijn minst een controversieel begrip. Het staat echter voor een groeiende sociale beweging. Deze bijdrage probeert die beweging te plaatsen binnen de discussies over economische groei en de kritiek op het gangbare ontwikkelingsdenken. In de kern gaat het om een culturele verandering die vorm krijgt in nieuwe economische initiatieven gericht op de zorg voor een gedeelde wereld. |
| 241 | Over het antisemitisme, oud en nieuw
Ludo Abicht Een overzichtsartikel over het antisemitisme: wat is de geschiedenis van het begrip? Welke ideeën zijn als antisemitisch aan te duiden? Wat valt er wel onder, en wat niet? En wat is het verschil tussen antizionisme, antisemitisme en negationisme? Een inleiding voor eenieder die er meer over wil weten, mét een beknopte leeslijst. |
| 251 | Twijfel als inspiratiebron
Henk Haenen Twijfel kan een inspiratiebron zijn voor geloven en denken. In perioden van historische veranderingen, die diep in het leven van mensen insnijden, geldt dat eens te meer. Mensen worden in turbulente tijden vaak teruggeworpen op kernvragen van hun identiteit. Hoe de vaart van het menselijk leven op een rechtvaardige koers te brengen? Hoe de waarden van recht en liefde religieus te verstaan? Slecht zicht. Een hommage aan de twijfel van Herman van Praag gaat op een boeiende manier op zulke kernvragen in. |
| 262 | Kerkbouw en theologie in de Middeleeuwen
Drie metabletische momenten Stijn Geudens Vijftig jaar geleden publiceerde de Nederlandse psychiater en fenomenoloog Jan Hendrik van den Berg (1914-2012) zijn imposante Metabletica van de materie. Deze bijdrage focust, vertrekkend van de methode en het interpretatieschema van dat boek, op drie ‘metabletische momenten’ die de kerkbouw en de theologie tijdens de Middeleeuwen betreffen, en die niet door Van den Berg worden besproken. Dit artikel is zo een aanvulling bij en tevens een poging tot herwaardering van het genoemde werk uit 1968. |
[Deel mei-juni, pagina 226]
| 274 | Joost van den Vondel revisited
Guido Vanheeswijck In 2017 verscheen de roman Ik, Vondel van Hans Croiset. Daarin wekt de bekende Nederlandse acteur en regisseur de teksten en de figuur van Vondel opnieuw tot leven. De twijfels die hij Vondel toedicht over zijn werk en zijn geloof mogen dan al eerder die van Croiset zelf zijn dan van de historische Vondel, de meeslepende evocatie ervan maakt zijn boek tot een meer dan lezenswaardig werk dat de lezer aansteekt om Vondels vaak verguisde teksten weer ter hand te nemen. |
| 281 | FORUM |
| 281 | Echo's van de theocratie
John A. Dick |
| 287 | Jordan Peterson. Een nieuwe vader voor de westerse cultuur
Gert Van Langendonck en Cisse Meert |
| 292 | Vorming door onderwijs. Belofte voorbij berekening
Geert Van Coillie |
| 297 | PODIUM |
| 297 | Paul Thomas Andersons Phantom Thread
Een elegante spookfilm over liefde en kunst Ivo De Kock |
| 305 | Affiniteit en afkeur
Over een fototentoonstelling van David Goldblatt Annemarie van Niekerk |
| 311 | 't Zal wel gaan
Klaas Tindemans |
| 316 | ‘Den visionair van 's levens diepere fantastiek’
Een biografie van Paul-Gustave van Hecke Stijn Vanclooster |
| 323 | BOEKEN
Thomas Quartier, Anders leven. Onderweg naar hedendaagse monastieke spiritualiteit * Toon Horsten, De pater en de filosoof. De redding van het Husserl-archief * Bruno Latour, Oog in oog met Gaia. Acht lezingen over het Nieuwe Klimaatregime * Jan Terlouw, Natuurlijk * Paco Roca, Sporen van het toeval. De Spaanse bevrijders van Parijs * Thierry De Cordier, Dieu, . |
[Deel mei-juni, pagina 335]
VERKOOPPUNTEN
streven is verkrijgbaar bij:
| Antwerpen | Acco • De 3 Leliën • De Groene Waterman Dierckxsens-Avermaete • ims Meir Standaard Boekhandel • Secretariaat Streven |
| Brugge | De Brugse Boekhandel • De Reyghere |
| Brussel | Passa Porta Bookshop • Wiels Bookshop |
| Gent | Cafeeboek • International Press Store • Limerick Poëziecentrum vzw • Walry Nieuwscentrum |
| Hasselt | ims |
| Leuven | ims Diestsestraat • Plato |
| Mechelen | Salvator • De Zondvloed |
| Oostende | New Corman Oostende |
| Overijse | Standaard Boekhandel |
| Roeselare | De Zondvloed |
| Schilde | 't Klavervier |
| Tuinen | Plato |
| Vilvoorde | Standaard Boekhandel |
| Breda | ims |
| Kaapstad | Zuid-Afrikaans Centrum voor nederland en vlaanderen |
| Stellenbosch | Protea Boekhandel |
Omdat Streven meer mensen wil bereiken, verschijnt vanaf nu op www.streventijdschrift.be wekelijks een gratis artikel!
Dit neemt niet weg dat wij uw steun heel hard nodig hebben.
Wij beschouwen elke abonnee als een bescheiden mecenas en elk abonnement als een teken van uw intellectuele engagement.
Elk nieuw abonnement kan ons helpen in deze ijstijd in de cultuursector.
| tip: | Geeft u eens een abonnement cadeau
En word vooral ook vriend van Streven op Facebook |
[Deel mei-juni, pagina 336]
COLOFON
redactie Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Frank Saenen, Maarten Van Alstein
redactieraad Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Dirk Rochtus, Jean-Pierre Rondas, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat Annemarie Estor, Stijn Geudens
typografie naar een ontwerp van Frederik Hulstaert gezet uit de Minion Pro en de Gandhi Sans
druk Drukkerij Van der Poorten, Leuven
verantwoordelijk uitgever Herman Simissen
postadres Prinsstraat 15 • be-2000 Antwerpen
bezoekadres Grote Kauwenberg 30 • 2000 Antwerpen
telefoon 03 201 60 94
e-mail streventijdschrift@gmail.com
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw be 406 745 249
iban be23 4098 5158 7191
bic kredbebb
abonnementen januari-december (6 nummers) inclusief btw:
België 60,00 euro • Nederland 63,00 euro
Studenten België 45,00 euro • Studenten Nederland 48,00 euro
Europa 80,14 euro • Buiten Europa 85,44 euro
losse nummers per stuk 12,00 euro
mecenaat wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze Wenken voor auteurs, te raadplegen op onze website. Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
[Deel juli-augustus, pagina 337]
| 339 | DRIFT
Onbeminde gelovigen guido vanheeswijck |
| 342 | Vluchtigheid
Antoon Vandevelde Hannah Arendt verwondert zich erover dat mensen in de tweede helft van de twintigste eeuw het verlangen naar onsterfelijkheid niet langer thematiseren en misschien zelfs hebben opgegeven. Is dit geen markant teken van onze vervreemding van de menselijke bestaansconditie? En inderdaad, we vermeien ons vaak in de vluchtigheid van plezierige ervaringen, maar dit belet niet dat de hang naar een permanentie die ons beperkte bestaan overstijgt onze nachten blijft beheksen, en in de meest onverwachte configuraties terug opduikt. |
| 354 | Jezus' verrijzenis: wat is ervan waar? En wat hebben we eraan?
Roger Lenaers Iedere zondag belijdt de kerkganger zijn geloof in Jezus Christus, ‘de derde dag verrezen uit de doden’. Maar hij is zich in de regel niet bewust in welke tegenspraak met het hele moderne denken dat hem brengt. Aan die tegenspraak ontkomt hij alleen, als hij het overgeleverde beeld van God als de buitenkosmische ‘Heer van hemel en aarde’ opgeeft voor een godsbeeld waarmee ook de moderniteit zich kan verzoenen. Ook pas dan wordt de centrale plaats van de zogenaamde ‘verrijzenis’ voor ons leven inzichtelijk. |
| 367 | Mazdafilie en filosofie
judith wambacq In het recent verschenen Ainsi pensait Zarathoustra. Une philosophie avant la lettre onderzoekt Ann Van Sevenant de filosofische vooronderstellingen van het gedachtegoed van de Perzische Zarathoestra. Judith Wambacq zocht de auteur op voor een gesprek over dit boek. |
| 379 | De terugkeer van de grote vragen
Guido Vanheeswijck ‘Wie wilde er nu een absoluut werkelijke wereld?’ Anders geformuleerd: wie wil leven in een wereld verstoken van zin en betekenis? En wie ervaart niet de precaire kwetsbaarheid van zin die we zelf geven en die nooit blijvend is? De twee in dit artikel besproken romans - Wormen en engelen van Maarten van der Graaff en Hoor nu mijn stem van Franca Treur - worstelen met deze vragen, de grote vragen die maar niet willen verdwijnen, ook niet in een tijd die zich post-religieus noemt. |
[Deel juli-augustus, pagina 338]
| 390 | Theater als oerritueel, ritueel als oertheater
Verhalen, rituelen, theater Tuur Devens Spel, theater en rituelen geven de mens structuur in de chaos van het leven en de wereld. Theater is ontstaan uit religieuze en andere rituelen en heeft zich in de loop der tijd ontwikkeld tot en vertakt in mime, bewegingstheater, episch theater, muziektheater, musical, spel met poppen en objecten, theater met computeranimaties, theater met videoprojecties, enzovoort. Wat opvalt, is dat in deze tijden van onttovering menige voorstelling een queeste is: we lijken weer op zoek naar de vorm van het oerritueel. |
| 400 | FORUM |
| 400 | Jezus was oké
Harold Polis |
| 400 | Averroës en Goethe
Over transcendentie en gemeenschap Hilde Keteleer |
| 413 | Zelfloos
Mystiek en het moderne ik Veerle Fraeters en Walter Vanherck |
| 417 | PODIUM |
| 417 | Ryan Cooglers Black Panther
Zwelgkijken met zwarte superhelden Ivo De Kock |
| 425 | Tijdreizen
Over Onze kinderjaren van Xavier Roelens Lies Van Gasse |
| 432 | BOEKEN
Ali Rizvi, De atheïstische moslim, Een weg van geloof naar rede * Zineb El Rhazoui, Vernietig het islamitisch fascisme * Patrick Lens, De leeuw en het lam. Spiritualiteit en psychotherapie, * Joop Smit, Wat Paulus bezielde. Een staalkaart van zijn brieven * Cees den Heyer, Jezus, een mensenleven. Een geschiedenis van een mens onder de mensen * Walter Benjamin, Denkbeelden * Richard David Precht, Denken over dieren. Waar ligt de grens van de mens? * Simone Weil, Onderdrukking en vrijheid. Filosofische en politieke geschriften * Ward Biemans SJ, The Heart and the Abyss. Preventing Abortion * Robert D. Kaplan, De terugkeer van de wereld van Marco Polo. Oorlog, strategie en de westerse belangen in de 21e eeuw * Joseph Roth, Spoken in Moskou. Reportages en brieven uit Rusland * Hetty Peterse e.a. (red.), De Stevenskerk - 750 jaar spiegel van Nijmegen. |
[Deel juli-augustus, pagina 448]
COLOFON
redactie Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Frank Saenen, Maarten Van Alstein
redactieraad Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Dirk Rochtus, Jean-Pierre Rondas, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat Annemarie Estor, Stijn Geudens
typografie naar een ontwerp van Frederik Hulstaert gezet uit de Minion Pro en de Gandhi Sans
druk Drukkerij Van der Poorten, Leuven
verantwoordelijk uitgever Herman Simissen
postadres Prinsstraat 15 • be-2000 Antwerpen
bezoekadres Grote Kauwenberg 30 • 2000 Antwerpen
telefoon 03 201 60 94
e-mail streventijdschrift@gmail.com
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw be 406 745 249
iban be23 4098 5158 7191
bic kredbebb
abonnementen januari-december (6 nummers) inclusief btw:
België 60,00 euro • Nederland 63,00 euro
Studenten België 45,00 euro • Studenten Nederland 48,00 euro
Europa 80,14 euro • Buiten Europa 85,44 euro
losse nummers per stuk 12,00 euro
mecenaat wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze Wenken voor auteurs, te raadplegen op onze website. Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
[Deel september-oktober, pagina 449]
| 451 | DRIFT
Denken heeft geen huidskleur Annemarie Estor |
| 456 | De verborgen genocide
Stefaan Marysse Judi Revers boek In Praise of Blood is het meest systematische en duidelijke verslag dat ooit over de genocide in Rwanda is gepubliceerd. Het doet de officiële versie over de verantwoordelijkheid voor de genocide op haar grondvesten daveren. Het boek werd geschreven op basis van strikt vertrouwelijke rapporten opgesteld door het Internationaal Strafhof en op basis van talloze getuigenissen, ook van fpr-verantwoordelijken, over de oorlogsmisdaden begaan door het fpr, het Rwandees Patriottisch Front. |
| 464 | Tussen Lenin en Diogenes
De ontkenning van het communisme in Sofia Luc Rasson Hoe gaat Bulgarije, het armste land van de Europese Unie, om met de herinnering aan het communistische regime dat tussen 1944 en 1989 het land in zijn greep hield? Tijdens een bezoek aan Sofia stelt de auteur vast dat de stad is getekend door de architectuur van het stalinisme. Maar in het nationale verhaal dat de musea vertellen wordt amper gerept over de periode 1944-1989. Eén museum brengt een aantal standbeelden samen uit de socialistische periode, maar zonder contextuele duiding. Bevindt Bulgarije zich in een stadium van ontkenning ten opzichte van zijn communistische verleden? |
| 478 | ‘Sorry’ - Een moeilijke waarheid
Anja Fricke De leiders van de ddr leefden als vorsten, terwijl de boeren of arbeiders in deze boeren- en arbeidersrepubliek niet eens de inheemse producten konden kopen. Duizenden burgers werden vanwege hun afwijkende politieke opvattingen in gevangenissen opgesloten, gemarteld of zelfs ter dood veroordeeld, vaak middels een showproces. Graag had de auteur iets gehoord van de voormalige ddr-staatsleiding over wat ze haar eigen volk heeft aangedaan en dat ze er de verantwoordelijkheid voor nemen. Maar nee, ‘sorry’ is een westers begrip. |
| 489 | De onvermoede terugkeer van Oswald Spengler
Herman Simissen Een eeuw nadat hij plotseling beroemd werd, staat Oswald Spengler opnieuw in de belangstelling. De vraag is: waarom? Zijn politieke opvattingen waren verwerpelijk, zijn veelgeprezen inzichten in het verloop van de geschiedenis berustten op drijfzand. |
[Deel september-oktober, pagina 450]
| 501 | Een revolutionair museum in Quedlinburg
Jan Koenot Blockbusters, ludieke evenementen, merchandising, tegenwoordig worden alle middelen ingezet om musea te vermarkten. In Quedlinburg wordt regelrecht tegen die trend ingegaan. De architectuur, inrichting en huisregels van het museum zijn er helemaal op gericht opnieuw de ervaring van kunst als kunst te begunstigen. Kunstwerken worden er gerespecteerd als de belichaming van wat er zich aan de binnenkant van mens en samenleving afspeelt. Er heerst een sfeer waarin de bezoekers zich kunnen concentreren en met open ogen en oren naar kunst kunnen kijken én luisteren. |
| 512 | Bekentenissen van een niet-echte-katholiek
Bruno Segers Tegenwoordig dreigt een gedachtewisseling tussen spiritueel betrokken personen en atheïsten haast onmogelijk te worden, omdat het debat vaak wordt opgeëist door dogmatici van beide kampen. Nochtans bevinden de meeste mensen zich tussen beide uitersten, en blijken ze meer geïnteresseerd door inspiratie en open zoeken dan door gebetonneerde uitspraken. Dit artikel wil een aantal hedendaagse denkpistes belichten, ver van alle extremisme, aan de hand van God, iets of niets? Depostseculiere maatschappij tussen ‘geloof’ en ‘ongeloof’ van Taede A. Smedes. |
| 525 | LEESGROEPEN |
| 526 | FORUM |
| 526 | De economische crisis voorbij?
Waarom de euro niet te redden valt Lawrence Urbain |
| 532 | Verder nadenken over verrijzenis
Herman Paulussen |
| 535 | PODIUM |
| 535 | Een naakte Venus die haar natte lokken droogt
Over de bundel Venus' Vonken van Inge Braeckman Lies Van Gasse |
| 540 | Stanley Kubricks 2001: A Space Odyssey
Terug naar de toekomst van '68 Ivo De Kock |
| 548 | Paradise Now?
Klaas Tindemans |
| 553 | BOEKEN
Paul De Hert, Andreas Kinneging en Gerard Versluis (red.), De Federalist Papers. Bakermat van het moderne constitutionalisme * Fons Strijbosch, Terug naar Lombok. Verhaal van een nooit gedroomde reis * Ludo Stynen, Pol de Mont. Een tragisch schrijversleven * Janus Lernutius, Kussen uit Brugge. |
[Deel september-oktober, pagina 525]
Welkom bij een van de streven-leesgroepen!
Woont u in de omgeving gent?
Wij starten met een nieuwe leesgroep in de Oude Abdij Drongen, Drongenplein 26-27 te Drongen.
| Dinsdag 16 oktober, 19.30 uur tot 21.30 uur, over het thema ‘Genociden in Rwanda en elders’ (september-oktobernummer) |
| Dinsdag 18 december, 19.30 uur tot 21.30 uur, over het thema ‘Thomas Merton en de interreligieuze dialoog’ (november-decembernummer) |
Met introductie door de auteur van het betreffende essay
Gespreksleider: Frederik De Vylder
Aanmelden via: activiteiten@oudeabdij.be
(deelname 7 euro, drankje inbegrepen * aanschaf los nummer 5 euro)
Woont u in de omgeving antwerpen?
Dan bent u welkom bij Elcker-Ik, Breughelstraat 31, 2018 Antwerpen Hier wordt het artikel en dus het gespreksonderwerp telkens door de groep gekozen.
Vaak is de auteur aanwezig voor een introductie.
| Woensdag 26 september van 10.00 uur tot 12.00 uur |
| Woensdag 24 oktober van 10.00 uur tot 12.00 uur |
| Woensdag 28 november van 10.00 uur tot 12.00 uur |
| Woensdag 19 december van 10.00 uur tot 12.00 uur |
Gespreksleider: Jozef J. Schiltz
Aanmelden via info@elcker-ik.be / www.elcker-ik.be
(deelname gratis * aanschaf los nummer 5 euro)
[Deel september-oktober, pagina 560]
COLOFON
redactie Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Frank Saenen, Maarten Van Alstein
redactieraad Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Elianne Muller, Dirk Rochtus, Jean-Pierre Rondas, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Jeroen Vanheste, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat Annemarie Estor, Stijn Geudens
typografie naar een ontwerp van Frederik Hulstaert gezet uit de Minion Pro en de Gandhi Sans
druk Drukkerij Van der Poorten, Leuven
verantwoordelijk uitgever Herman Simissen
postadres Prinsstraat 15 • be-2000 Antwerpen
bezoekadres Grote Kauwenberg 30 • 2000 Antwerpen
telefoon 03 201 60 94
e-mail streventijdschrift@gmail.com
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw be 406 745 249
iban be23 4098 5158 7191
bic kredbebb
abonnementen januari-december (6 nummers) inclusief btw:
België 60,00 euro • Nederland 63,00 euro
Studenten België 45,00 euro • Studenten Nederland 48,00 euro
Europa 80,14 euro • Buiten Europa 85,44 euro
losse nummers per stuk 12,00 euro
mecenaat wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze Wenken voor auteurs, te raadplegen op onze website. Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Adressen van abonnees worden uitsluitend gebruikt voor toezending van Streven
[Deel november-december, pagina 561]
THEMANUMMER
DE UITDAGING VAN EEN INTERLEVENSBESCHOUWELIJKE DIALOOG MET THOMAS MERTON ALS GIDS
Samengesteld door Dominiek Lootens, Frank Saenen, Guido Vanheeswijck en Johan Vanhoutte
Met medewerking van ucsia en Stichting Thomas Mertonvrienden van de Lage Landen
| 563 | Uitnodiging voorstelling themanummer • 26 november 2018 |
| 565 | Uitnodiging studie- en bezinningsdag • 27 november 2018 |
| 567 | Ter inleiding
Dominiek Lootens |
| 575 | Leren leven
Thomas Merton |
| 584 | Persoonswording in de presentie van de ander
Thomas Merton over interlevensbeschouwelijk leren Bert Roebben |
| 592 | De interlevensbeschouwelijke dialoog en de school
als laboratorium Frank Saenen |
[Deel november-december, pagina 562]
| 602 | Verontschuldigingen aan een ongelovige
Thomas Merton |
| 610 | Het evangelie van verandering
Franca Treur |
| 618 | Op de breuklijnen tussen geloof en ongeloof
Over denkers, dichters en onszelf Guido Vanheeswijck |
| 630 | Het contemplatieve leven in de moderne wereld
Thomas Merton |
| 638 | ‘Strangers no more’
De monastieke interreligieuze dialoog Wil Derkse |
| 648 | Thomas Merton over interreligie en contemplatie
Johannes Schiettecatte |
| 656 | De Nacht van de Beslissing |
| 659 | Stichting Thomas Mertonvrienden van de Lage Landen |
| 660 | INHOUDSTAFEL JAARGANG 85 • 2018 |
[Deel november-december, pagina 563]
Uitnodiging voor de voorstelling van dit themanummer
Georganiseerd door UCSIA en Streven
Thomas Merton: vreugde ontdekken in dialoog met de islam
A few years ago someone posed a question to the great theologian David Tracy. What is the future of theology? He answered without missing a beat: ‘For the next two hundred years, we'll be trying to catch up with Merton’. (John Dear, in een speech over Hiroshima, juni 2005)
In de secundaire literatuur wordt de Amerikaanse trappist Thomas Merton omschreven als een contemplatieve activist. In de jaren zestig van de vorige eeuw dacht Merton na over de relatie tussen contemplatie en politieke actie. Hij voelde zich sterk maatschappelijk betrokken en had (in)directe invloed op de ontwikkelingen binnen de vredesbeweging, de bevrijdingstheologie, de feministische theologie, de interreligieuze dialoog en het Tweede Vaticaans Concilie. Hij voerde een intensieve briefwisseling met figuren uit het maatschappelijk leven.
Thomas Merton benadrukt in zijn werk dat iedere mens een contemplatief leven kan leiden. Contemplatie beoefenen helpt ons te leven naar het beeld van God. De Godsontmoeting en de liefde tot de naasten horen onafscheidelijk bij elkaar en zijn een bron van vreugde. Voor christenen is dit de kern van de Blijde Boodschap. Deze kern is ook in andere geloofstradities terug te vinden.
[Deel november-december, pagina 564]
Via Louis Massignon kwam Thomas Merton in contact met de Pakistaanse sufi Abdul Aziz. De brieven die zij met elkaar uitwisselden, zijn uniek en bijzonder relevant voor vandaag. Zij helpen ons een antwoord te vinden op de vraag die ucsia sinds haar ontstaan bezighoudt: welke aspecten kunnen bijdragen tot een vruchtbare en constructieve interreligieuze dialoog?
| ‘Thomas Merton: Created for Joy’
Een lezing (in het Engels) door Christine Bochen |
| ‘Thomas Merton and Islam’
Een lezing (in het Engels) door Bonnie Thurston |
| Presentatie themanummer Streven
Door Dominiek Lootens |
Maandag 26 november 2018, 19.00-21.00 uur
Aula R.007
Universiteit Antwerpen | Stadscampus
Rodestraat 14
2000 Antwerpen
U neemt gratis deel, maar aanmelding is vereist.
Dit kan via www.ucsia.org
[Deel november-december, pagina 565]
Studie- en bezinningsdag
in het Engels en Nederlands
Thomas Merton over onderwijs,
niet-geloof en contemplatie
Een interactieve kennismaking
met drie centrale teksten
Op deze studiedag kunt u interactief kennismaken met drie centrale teksten van Thomas Merton. De thema's die daarin centraal staan, zijn onderwijs en vorming, agnosticisme, ongeloof en contemplatie in een geglobaliseerde wereld. De dag wordt begeleid door twee eminente Merton-onderzoekers en retraitebegeleiders.
Christine Bochen is professor emeritus Religieuze Studies aan het Nazareth College in Rochester. Ze is ex-voorzitter van de International Thomas Merton Society, redacteur van Thomas Merton: Essential Writings (2000), co-redacteur van The Thomas Merton Encyclopedia (2002) en Thomas Merton: A Life in Letters (2008).
Bonnie Thurston is professor emeritus Nieuw Testament aan het Pittsburg Theological Seminary. Ze is ex-voorzitter van de International Thomas Merton Society, redacteur van Thomas Merton and Buddhism (2007) en Hidden in the Same Mystery: Thomas Merton and Loretto (2010). Ze is bekend als dichteres en retraitebegeleidster, en leeft in stilte in de buurt van Wheeling, West Virginia.
Dinsdag 27 november 2018, 09:30-16:00 uur
Elzenveld • Lange Gasthuisstraat 45
2000 Antwerpen
Omwille van het bezinningskarakter van deze studiedag is het aantal plaatsen beperkt tot 30 personen. U neemt gratis deel met inbegrip van koffiepauzes en een broodjesmaaltijd. Aanmelding is vereist. Dit kan via www.ucsia.org. Wie zich eerst inschrijft, geniet voorrang.
[Deel november-december, pagina 566]
[Deel november-december, pagina 668]
COLOFON
redactie Herman Simissen (hoofdredacteur), Ludo Abicht, Benjamin De Mesel, Annemarie Estor, Stijn Geudens, Frank Saenen, Maarten Van Alstein
redactieraad Tinneke Beeckman, Dirk De Bièvre, Wil Derkse, Herbert De Vriese, Stefaan Marysse, Dirk Rochtus, Jean-Pierre Rondas, Willie van der Merwe, Guido Vanheeswijck, Johan Vanhoutte, Walter Weyns
redactiesecretariaat Annemarie Estor, Stijn Geudens
typografie naar een ontwerp van Frederik Hulstaert gezet uit de Minion Pro en de Gandhi Sans
druk Drukkerij Van der Poorten, Leuven
verantwoordelijk uitgever Herman Simissen
postadres Prinsstraat 15 • be-2000 Antwerpen
bezoekadres Grote Kauwenberg 30 • 2000 Antwerpen
telefoon 03 201 60 94
e-mail streventijdschrift@gmail.com
website www.streventijdschrift.be
issn 0039-2324
btw be 406 745 249
iban be23 4098 5158 7191
bic kredbebb
abonnementen januari-december (6 nummers) inclusief btw:
België 60,00 euro • Nederland 63,00 euro
Studenten België 45,00 euro • Studenten Nederland 48,00 euro
Europa 80,14 euro • Buiten Europa 85,44 euro
losse nummers per stuk 12,00 euro
mecenaat wenst u Streven te ondersteunen met een gift van 100 euro of meer en vermeld te worden als mecenas, neemt u dan contact op met het redactiesecretariaat.
Ingezonden stukken moeten beantwoorden aan onze Wenken voor auteurs, te raadplegen op onze website. Nadruk van artikelen verboden zonder verlof van de redactie.
Adressen van abonnees worden uitsluitend gebruikt voor toezending van Streven