Onze Taal. Jaargang 36

Opzeggen?

De volgende zin lieten we u beoordelen. Iemand had geleend en zich verbonden:

‘Om gemelde hoofdsom of haar restant aan de schuldeiseres terug te betalen in één termijn op de eerste juni 1966 of daarna te allen tijde, mits steeds drie maanden vooraf opzeg-

[p. 39]

ging of opeising heeft plaats gehad, onverminderd de bevoegdheid van de schuldenaar om gemelde hoofdsom of haar restant vóór die datum af te lossen mits steeds drie maanden vooraf opzegging doende...’.

De schuldenaar betaalde alles terug op 1 juni 1966, zonder drie maanden van te voren opgezegd te hebben. De schuldeiseres nam dit niet. Onze vraag was: staat in het contract een taalkundige steun voor de schuldenaar of de schuldeiseres?

Nu heeft een overgrote meerderheid de schuldenaar gelijk gegeven en dat heus niet omdat de mens van nature mededogen heeft met een beschuldigde. De ruimte laat helaas niet toe dat we alle commentaren laten drukken. Hieronder slechts een paar snippers, waarmee we allen willen danken die zich met zoveel ijver en scherpzinnigheid op het vraagstuk hebben gestort.

G.T. Als er gestaan had ‘1 juni 1966 of daarna, te allen tijde mits enz.’, zou de schuldeiseres gelijk hebben. Maar de komma staat er nu eenmaal niet.

J.D.P. De parallellie die het herhalen van ‘mits steeds drie maanden vooraf opzegging doende’ aanbrengt, maakt dat dit de eerste keer slechts op het onbepaalde tijdstip ‘te allen tijde’ slaat.

J.W. Ik vraag mij overigens af hoe, ingeval de schuldenaar niet reeds het voornemen had gehad zijn schuld op 1 juni 1966 af te lossen, zijn houding geweest zou zijn wanneer het geleende bedrag op deze datum zonder voorafgaande kennisgeving van hem was opgeëist.

P.H. Het woordje ‘mits’ wordt als een beperking gebezigd na het noemen van een gunstiger mogelijkheid t.o.v. een minder gunstige mogelijkheid. ‘In één termijn op de eerste juni 1966...’ is één mogelijkheid van betaling. ‘Of daarna te allen tijde...’ moet worden beschouwd als een zekere tegemoetkomende houding van de schuldeiseres, waarbij dus de schuldenaar voor een gunstiger mogelijkheid wordt geplaatst; het past hier dus wel, dat achter ‘te allen tijde’ de beperking ‘mits’ enz. wordt gebezigd.

F.C.D. Voor mij is de zaak zo helder als glas: de schuldenaar heeft zich aan de voorwaarde van terugbetaling gehouden. Indien ‘vóór die datum’ moet slaan op de eerste juni 1966, heeft de schuldenaar nog gelijk, want hij hééft niet vóór de eerste juni 1966 terugbetaald.