Onze Taal. Jaargang 71

[p. 32]

Tamtam
Redactie Onze Taal
Taalberichten

Bezorgdheid over schoolvak Nederlands

Begin november vorig jaar luidde de Landelijke Vereniging van Neerlandici (LVVN) de noodklok: het gaat niet goed met het vak Nederlands op de middelbare school. Volgens dr. Jan Stroop van de LVVN is de leerstof sinds enkele jaren ‘verschraald tot het aanleren van inhoudsloze vaardigheden: werkstukken maken, teksten analyseren, spreekbeurten houden, samenvattingen maken en ga zo maar door’. Door deze nadruk op vaardigheidstraining zou de aandacht voor Nederlandse taal- en letterkunde ernstig in het gedrang zijn gekomen. Stroop: ‘Russische studenten die aan de universiteit van Moskou Nederlands studeren, weten straks meer van Slauerhoff dan Nederlandse leeftijdsgenoten. Dat is toch idioot.’

Is de LVVN dan tegen het aanleren van taalvaardigheid? Nee, alleen zouden ook andere vakken ervoor op moeten draaien. Stroop: ‘Leren argumenteren kun je ook bij Engels of Duits. En een presentatie houden kun je net zo goed bij aardrijkskunde of geschiedenis. Waarom moet dat ten koste gaan van het vak Nederlands? Nederlands behoort te bestaan uit het bestuderen van de Nederlandse taal en de Nederlandse literatuur. Daar is nu amper tijd voor.’

Eind november stelde de LVVN de kwestie centraal op haar congres ‘Zorg om het schoolvak Nederlands’. Ook werd besloten via de website van de LVVN (www.lvvn.nl) handtekeningen te verzamelen voor een petitie aan de minister van Onderwijs. Daarin wordt gevraagd een ‘brede commissie’ in te stellen die tot taak krijgt ‘het inhoudelijk evalueren van het schoolvak Nederlands in basis- en voortgezet onderwijs’. De LVVN verwijst hierbij naar ‘de vele positieve reacties op het rapport-De Rooy, dat een rehabilitatie bepleit van kennis van en inzicht in de eigen geschiedenis’.

Lang niet alle betrokkenen staan achter de LVVN-actie. De VON (Vereniging voor het onderwijs in het Nederlands) zal de petitie niet tekenen, evenmin als de sectie Nederlands van de Vereniging van Leraren in Levende Talen. Sectievoorzitter René van de Kraats vindt de tijd niet rijp om het vak Nederlands onder de loep te nemen. ‘We zijn nu net bezig met de invulling van de onlangs in gang gezette Tweede Fase. Ik vind het ook jammer dat een havist geen literatuurgeschiedenis meer krijgt. Maar je moet nu eenmaal kiezen. En op veel scholen is die aandacht voor praktische vaardigheden broodnodig. Zeker als er veel allochtone leerlingen rondlopen.’

En ook overigens was er kritiek. Leraar Nederlands (‘en literatuurliefhebber’) Hans Frank in NRC Handelsblad: ‘Ik zal de laatste zijn om te ontkennen dat het onderdeel literatuur door de Tweede Fase in het nauw is gekomen, maar er is gelukkig ook een hoop waardevols bijgekomen. Zo leren de leerlingen nu veel beter schrijven en is er meer aandacht voor belangrijke mondelinge taalvaardigheden zoals discussiëren en debatteren.’ Hij erkent dat je argumenteren ook bij Duits en Engels kunt leren, maar ‘hetzelfde valt natuurlijk ook (en misschien wel met veel betere argumenten) te zeggen over het literatuur- en het grammaticaonderwijs’.

Bronnen: de Volkskrant, 1 en 2-11-2001; Het Parool, 5-11-2001; NRC Handelsblad, 17-11 en 1-12-2001; www.lvvn.nl

Eurobijnamen bekroond

Als het aan het Nationaal Forum voor de introductie van de euro ligt, betalen we met ingang van deze maand met ‘gouweringen’, ‘klebben’ en ‘hulken’. Het zijn een paar van de winnende voorstellen uit de eurobijnamenwedstrijd van het forum, die in november onder grote mediabelangstelling door staatssecretaris van Financiën Wouter Bos wereldkundig werden gemaakt.

In de prijzen vielen: fluitje (1 cent, naar de uitdrukking fluitje van een cent), duocent (2 cent), handje (5 cent, naar de vijf vingers aan een hand), deuppie (10 cent), dubbelduppie (20 cent - ‘dubbeldeuppie werd niet ontvangen’), halfom (50 cent), gouwering (1 euro, naar de goudkleurige rand), daalder (2 euro), kleb (5 euro, ‘kleinste eurobiljet’), eurojoet (10 euro), blauwtje (20 euro), brammetje (50 euro, naar ‘Abraham’), hulk (100 euro, vanwege de kleur), dubbeldekker (200 euro) en eurotop (500 euro).

Het viel op dat de jury voornamelijk naar originaliteit heeft gekeken. Namen die vaak werden ingestuurd en dus een redelijke kans zouden maken daadwerkelijk gebruikt te worden (bijvoorbeeld kwintje voor 20 eurocent), werden verworpen. En munten waarvoor eigenlijk al goede aanduidingen bestaan (onder meer de ‘eurostuiver’ en het ‘eurodubbeltje’), kregen met handje en deuppie een nogal gezochte naam. Ook brammetje wekt verbazing; ooit is die bijnaam voorgesteld voor het vijftigguldenbiljet, maar veel weerklank heeft die niet gevonden.

Ook elders werd gezocht naar eurobijnamen. Het programma OntbijtTV deed een oproep, net als De Telegraaf. Die laatste leverde onder meer vlo (voor de eurocent), Zalmmootje (biljet van 50 euro) en daalder (ditmaal voor 1 euro) op. Conclusie van de redactie: ‘De snel naderende invoering van de euro inspireert het publiek (nog) nauwelijks tot het bedenken van aansprekende bijnamen.’

Bron: persbericht Ministerie van Financiën; www.kro.nl; De Telegraaf, 10-11-2001