Een neutraal handtastelijk
Redactie Onze Taal
‘In het zuiden van Europa is men veel meer geneigd elkaar aan te raken dan in ons land.’ Dat is wel erg omslachtig geformuleerd, vond Alex Manassen in het aprilnummer van Onze Taal. Met een neutraal woord voor handtastelijk moest dat toch korter kunnen?
Woorden als tactiel, aanrakerig, aanraakgraag, innig, genaakbaar, tastig, tastzinnig, tastzindelijk of tastzinnelijk waren het allemaal net niet volgens Manassen. Daarom vroeg hij de lezers van Onze Taal om suggesties voor het opvullen van dit ‘gat in de taal’. We kregen negen reacties binnen. Een lezer vraagt zich af waarom Manassen aanrakerig eigenlijk verwierp: ‘Ik zou denken dat aanrakerig het gat helemaal vult.’ Ook op internet blijkt aanrakerig een paar keer voor te komen. Maar er zit toch wel een nadeel aan de aanduiding: woorden op -erig hebben vaak een wat negatieve betekenis, denk aan hangerig, zweverig en zoenerig. En Manassen zocht juist een term die volledig gevrijwaard was van zulke negatieve associaties.
Welke alternatieven werden er zoal genoemd? Er kwamen woorden binnen die qua vorm veel overeenkomsten vertoonden met handtastelijk of een van de door Manassen afgekeurde woorden: aanraakzaam, handtastbaar en tastaardig. Ook dachten mensen aan strelingen, gelet op bijdragen als aaierig, aaiig en aaigraag. En uit weer een andere hoek kwam de suggestie wederkozig.
Dit zijn allemaal aardige vondsten, maar het is de vraag of dit soort nieuwvormingen het in de praktijk zullen redden. Van één ingezonden woord kon daar iets meer zekerheid over worden gegeven: lichamelijk, een woord dat al in Van Dale staat, zij het niet in de gezochte betekenis. Twee lezers schreven ons dat zij dat woord daadwerkelijk gebruikten in de gezochte betekenis. Trudie Smak: ‘Omdat ik vrij veel in Aziatische landen kom, waar men bijvoorbeeld gezellig tegen je aanschuift als het naar onze maatstaven beter is om wat meer afstand te houden, bezig ik lichamelijk vrij regelmatig om dit tegenover vrienden duidelijk te maken. Het wordt altijd prima begrepen.’ En ook dit woord blijkt op internet enkele malen voor te komen in de gezochte, neutrale betekenis.
Ingeburgerd is dit lichamelijk daarmee nog bepaald niet, maar het zou zeker een geschikte kandidaat zijn om breedsprakige formuleringen als in de eerste zin te omzeilen. Alle inzenders hartelijk bedankt voor hun bijdrage.
Auteursrechtelijk beschermd