Onze Taal. Jaargang 78

Reacties

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren. Stuur uw reactie indien mogelijk per e-mail naar: [e-mail], of anders naar: Redactie Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam, adres en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur. Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

‘Het regent zonnestralen’
Marlous van der hoogte en inge verstege - bergen op zoom

Leuk, een artikel over ‘Het regent zonnestralen’, dachten wij als Acda en De Munnik-fans toen we de oktoberaflevering van Guus Middags rubriek ‘Zong’ lazen. Het was inderdaad een leuk artikel, maar toch misten wij iets belangrijks. ‘Het regent zonnestralen’ is namelijk een vervolg op een ander lied van de twee heren: ‘Als het vuur gedoofd is’. Ook hierin speelt Herman de hoofdrol, en wel op zijn eigen begrafenis. In ‘Het regent zonnestralen’ wordt hij eigenlijk weer ‘tot leven gewekt’. Het flmpje van dit nummer is te bekijken op YouTube.

Geen verrijking
Arnold Engelbert - Middelharnis

Graag wil ik een aantekening plaatsen bij de septemberaflevering van Ton den Boons rubriek ‘Net als in de film’, over de filmtitel An Inconvenient Truth, die ook wel als uitdrukking in het Nederlands wordt gesignaleerd. Wie het stuk leest, zou de indruk kunnen krijgen dat an inconvenient truth een verrijking zou zijn van onze mooie taal. Ik ben het daar absoluut niet mee eens, want wij hebben al het voor iedereen begrijpelijke ongemakkelijke waarheid, hetgeen precies hetzelfde betekent. Hetzelfde geldt voor woorden als award, grip, bodyguard en vooral het afschuwelijke woord relaxed, waarvoor we allang de woorden prijs, houvast, lijfwacht en ontspannen kenden. Iedereen die denkt dat je de eigen taal verrijkt door iets over te nemen uit een andere taal, die moet eerst maar eens goed nadenken of we niet al een woord hebben dat de lading dekt.

Eenhuizen
Harie Bronneberg - Sittard

In de oktoberaflevering van zijn rubriek ‘Namen op de kaart’ wijdt Riemer Reinsma een interessante beschouwing aan plaatsnamen die aangeven hoeveel huizen of boerderijen er staan of stonden, zoals Zevenhuizen. ‘Vanaf nul geteld begint het met het Groningse Tweehuizen’, aldus Reinsma. Dat hiaat wil ik graag opvullen. Er bestaat namelijk een dorp dat vroeger kennelijk slechts één huis telde: het bij Sittard gelegen Einighausen, dat ondanks de Duits klinkende naam een Nederlands dorp is. Mogelijk heeft er langgeleden slechts één huis gestaan, maar er is ook een theorie die zegt dat er na een grote brand in 1868 slechts één huis van het dorp overbleef.

Twintighuizen
Hans Noppen - Den Haag

Riemer Reinsma schrijft in zijn rubriek ‘Namen op de kaart’ (Onze Taal oktober) over plaatsnamen waaraan af te lezen valt hoeveel huizen er ooit in die plaats stonden. Hij stelt dat Dertienhuizen ‘het maximum’ is. Maar in Dordrecht wordt in 1656 al melding gemaakt van een buurtje dat ‘twintich huijsen’ werd genoemd, later ‘Twintighuizen’. Nu is dat nog steeds een straat in Dordrecht.

De straat Twintighuizen in Dordrecht, 1937.

[p. 21]

Verwijzende voornaamwoorden [1]: fouten
Fons Baede - Utrecht

Jenny Audring schreef een prikkelend artikel over het veranderende gebruik van verwijzende voornaamwoorden (‘Mijn hart, die klopte in mijn keel’, Onze Taal oktober). Het oordeel over haar analyse laat ik graag aan de neerlandici over, maar ik wil er wel graag een eigen waarneming aan toevoegen. Ik heb een paar jaar geleden gedurende enkele maanden dit soort verwijsfouten genoteerd als ik ze hoorde op radio en tv, en in gesprekken om me heen. Het viel me toen op dat fouten vooral werden gemaakt na het onbepaald lidwoord: ‘een meisje die’ wordt veel vaker gezegd dan ‘het meisje die’. En binnen deze categorie van fouten wordt die vooral gebruikt wanneer het zelfstandig naamwoord een persoon aanduidt. Ik hoorde veel vaker ‘een vriendje die’ dan ‘een programma die’.

Verwijzende voornaamwoorden [2]: individuatie-hiërarchie
Romke E. Egbers - Meppel

Een kleine ergernis naar aanleiding van Jenny Audrings artikel ‘Mijn hart, die klopte in mijn keel’, in het oktobernummer, over verwijzende voornaamwoorden. Wat is de toegevoegde waarde van het door haar gebezigde ‘individuatie-hiërarchie’ als vertaling van ‘individuation hierarchy’? Denkt mevrouw Audring werkelijk dat de lezers de Engelse term hierdoor beter begrijpen? Ik ben zeker niet helemaal groen op het gebied van taalkunde, maar ik kan me er nog steeds weinig bij voorstellen.

Taal van de conducteur
Martijn Lamme - De Bilt

Arjen van Veelen schrijft in het oktober-nummer van Onze Taal in zijn artikel ‘Wij gaan nog voor u stoppen in Blerick’ over de taal van de treinconducteur. In het daarbij opgenomen kader met treinjargon wordt het begrip tuin verklaard als ‘rangeerstation’. Dat klopt niet. Een trein die ‘naar de tuin’ gaat, wordt op de opstelsporen geplaatst. Het reizigersmaterieel is even niet nodig en wordt tijdelijk weggezet. Rangeerstation is sowieso een raar begrip, het is immers ook niet gebruikelijk dat we een kaartje kopen en op de trein stappen vanaf een ‘reizigersstation’. Als treinen rangeren, doen ze dat op een rangeerterrein of op een rangeeremplacement. Op dergelijke terreinen worden goederentreinen gerangeerd (‘opnieuw samengesteld’).