Tiecelijn. Jaarboek 11 (jaargang 31)

(2018)– [tijdschrift] Tiecelijn– rechtenstatus

Iconografie

Tricksters
Ronny Delrue

De uitnodiging van Stef van Bellingen om mee te werken aan de tentoonstelling Tricksters van 29 juni tot 6 augustus 2017 in WARP (Wase Artistieke Projecten, een platform voor beeldende kunst dat ontstond in 2006 in Sint-Niklaas) deed me opnieuw grasduinen in het verhaal van Van den vos Reynaerde. Ik nam er ook het doctorale onderzoek van Rik van Daele - Ruimte en naamgeving in ‘Van den vos Reynaerde’ (Gent, 1994) - bij en terwijl ik me onderdompelde in de wereld van de gewiekste vos, ontstonden en groeiden er nieuwe beelden.

Het verhaal, dat in het midden van de dertiende eeuw zijn voedingsbodem vond in Oost-Vlaanderen, blijft tot vandaag overeind, zo sterk is het. Het werd geschreven met de bedoeling het voor te dragen. Ritme en rijm hielpen de middeleeuwse verteller het verhaal te memoriseren. De luisteraars konden hun fantasie in volle vrijheid laten werken. In hun gedachten kregen de figuren, het landschap, de gebeurtenissen en bovenal de hoofdrolspeler extra vorm en kleur. Ook vandaag bevolken het hondje Courtois, Cuwaert de haas, Tibeert de kater, Pancer de bever, Canteclaer de haan en ook Reynaert de vos zelf het decor van onze leefwereld.

Toen ik het verhaal opnieuw las, staken enkele bedenkingen de kop op. Daaruit vloeide een installatie van tekeningen voort. Die tekeningen kun je beschouwen als een eigentijds beeldverhaal in twintig statiën.

Foto: © Laureline Soubry (WARP)

1.	Probeer je tegenstander te doorzien. [p. 205]
2.	Laat je handen, armen en voeten niet vastzetten. [p. 206]
3.	Doorzie het ingewikkelde net van maskers en vermommingen. [p. 207]
4.	Wandel in je dromen en gedachten. [p. 208]
5.	Snijd draden die flexibiliteit en mobiliteit verhinderen door. [p. 209]
6.	Ondermijn de perverse attitude van profitariaat onder de vlag van schuld en boete, dankbaarheid, nederigheid en geloof. [p. 210]
7.	Verdwaal in het hol en laat je niet blokkeren door angst. [p. 211]
8.	Geef geen voeding aan de cerebriraptor (hersenvreter), want hij ondermijnt de flexibiliteit en beweeglijkheid van je lichaam en denken. [p. 212]
9.	Laat je niet vangen in een spel van macht waar de lijnen al zijn getrokken. [p. 213]
10.	Laat je niet ringeloren. [p. 214]
11.	Laat je niet verleiden door het mooie en het masker dat je naar de mond praat. [p. 215]
12.	Laat je niet opeten door een machine die je opneemt in de anonimiteit. [p. 216]
13.	Lees Robert Pirsig: Zen en de kunst van het motoronderhoud. [p. 217]
14.	Wees alert. [p. 218]
15.	Let op voor een oude vos, die leer je geen streken. [p. 219]
16.	Zet je niet gevangen in je eigen denkpatroon. [p. 220]
17.	Gedraag je menswaardig. [p. 221]
18.	Snijd draden die je gevangen houden door. [p. 222]
19.	Besef dat de rechte weg tussen twee punten de kortste is, maar daarom niet de meest interessante. [p. 223]
20.	Wees vrij in je gedachten. [p. 224]