Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1782 (1782)

Informatie terzijde

Titelpagina van Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1782
Afbeelding van Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1782Toon afbeelding van titelpagina van Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1782

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.36 MB)

Scans (40.38 MB)

ebook (4.40 MB)

XML (3.44 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie
sec - letterkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1782

(1782)– [tijdschrift] Vaderlandsche Letteroefeningen–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Moran.
Eene vertelling voor het Gemeen.

Men verbeelde zig een persoon, van laage maar deugdzaame, Ouders herkomstig; die den ouderdom van omtrent 26 jaaren bereikt heeft, en nu sints een jaar, door den dood zyner Moeder, in het bezit van eene ryke goudkist, (de vrugt eens zo voorspoedigen als geringen koophandels,) is gesteld geworden; welke, wel aangelegd, hem jaarlyks een goed bestaan verschaffen kan. - Zulk een is Moran, die, buiten deeze erfenis zyner Ouders, niets dan verwaandheid en ondraagelyken hoogmoed bezit. - Daar nu Moran, met deeze gesteldheid, niets minder dan aanzien by de groote Waereld geniet; daar hy niets vuuriger wenscht dan dit; stelt hy alle poogingen in het werk, welke hem hiertoe dienstig schynen. - Hy draagt een vergulde vest, fraaien degen, en eene ryke snuifdoos. Hy waant, dusdoende, verdiensten, rang, verstand, opvoeding, enz. in zyn persoon te vereenigen. - dog, terwyl hy, uitgedoscht, daaglyks de aanzienelykste straaten zyner geboortestad doorwandelt; den ogtend in het Koffyhuis vernielt; Bals, Operas, Assemblees, Concerts en Kerken bezoekt; terwyl hy overal en altyd schitteren, en zig aanzienelyk maaken wil by het edelste deel der Maatschappy, vereeuwigt hy veel eer zyne Zotheid, door aan de boertende tongen der Grooten gestadig nieuwe stoffe te verleenen. - Word 'er elders van Moran gerept; monstert men zynen weidschen tooi, enz. het slot der zaake is dit; dat slegte Waar opsmukking nodig hebbe. - Ontmoet men hem in gezelschappen, de styfheid zyner houding, de ruwheid zyner zeden, de onbeleefdheid, die in alle zyne daaden doorstraalt, zyn zigtbaar genoeg om hem veragtelyk te maaken, zelfs in het oog der alleraandoenelykste schoonheid.

Moran heeft gevolgelyk tot dus verre nog niet bereikt, wat hy zocht; en, 't is meer dan waarschynelyk, dat hy zulks nooit bereiken zal. - De bewustheid hier van heeft zints eenigen tyd eene omwenteling in zyn plan veroorzaakt. Moran

[pagina 558]
[p. 558]

wil gezien zyn; en kan hy dit by de Grooten niet verwerven, hy heeft besloten om zig eenen naam te maaken, by dat deel der Maatschappy, 't welk men het Gemeen noemt; en hier in slaagt hy een weinig beter. Deeze lieden tog laaten zig betoveren door het uitwendig fraai, of bewonderen iemand, om dat hy hunne keelen balsemt, dog niet langer dan de Man in hun gezicht is. - Zo gaat het met Moran; want, terwyl zyn Kapper hem met pligtpleegingen in de oogen stuivt, terwyl de Keukenmeid van den Heer D. zyne beenen roemt, terwyl Schoen- en Kleermaker zyne schoone Lighaamsleest en persoonlyke verdiensten opvyzelen, verbeeldt zig Moran een kleine Vorst te zyn, en flonkert in zyne denkbeelden, van glorie. - Die arme Man! begreep hy dat deeze lofredenen de vrugt zyn van eenige vuile tongen, die, ten koste van zyne goudbeurs, hem verëdelen, en, na zyn vertrek, in steê van streelende pluimen, vaak de klemmendste geessels van zynen goeden naam worden; wist hy, dat zyne grootste bewonderaars agter zynen rug zyne bespotters zyn; hoe weinig zou dit soort van eerdienst by hem gelden!

Met dit alles, weet Moran zig eenig ontzag by deeze menschen te verwerven, door de blaffende grootspraaken, waarvan hy zig bedient, in het verhaalen van zyne dapperheid, en gemeenzaamen omgang met de kling. - Wanneer hy van zyne Tweegevegten, en herhaalde overwinningen spreekt, bekleedt hy een aantal logens met vloekende bevestigingen, en een grimmig gelaat. - Op het stuk van eer is hy, zo hy zegt, allertederst, en de eerste, die hem eeniger wyze beledigt, moet verwagten, dat Moran zyne ontglansde kling in zyne dye schuuren zal. - Wanneer hy diergelyke gesprekken voert by het domme Gemeen, dan staat eerbied en ontzag op aller gelaat te leezen, en hunne roemende tong word los gemaakt door de laavenis, die Moran's Goudbeurs aan dezelve op dit pas toebrengt. - Zie daar zyne grootheid! Onlangs bevond zig Moran in de Herberg van een nabuurig Dorp, werwaard eene Land-verpagting eene menigte Boeren had doen t'samenvloeiën. Deeze meenden in hem ten minsten eene halve Godheid, in het goud bedolven, te ontmoeten; en, wanneer hy hun zyne gewoone les voorprevelde, zeeg het diepst ontzag, de kennelykste eerbied, op elks gelaat neder. Men vroeg hem toevallig naar zynen naam; en hierop verhaalde Moran, dat hy nog onlangs aan zeker Heer de kloekheid van zynen degen getoond had. - Een der omstaande Boeren, sprak hem, by die gelegenheid, zonder eenig oogmerk om te beledigen, dus aan. ‘Ja myn Heer, ik merk, dat het voorouderlyk bloed u nog door de aders speelt, - dat gy nog niet ontaart zyt. - Uw Grootvader, ik heb hem byzonder wel gekend, dat was ook zulk een dapper en onverschrokken man, als gy zyt; - hoe menigen kop heeft hy voor het Raadhuis doen tuimelen!’

Moran betaalde zyn drinkgelag, en vertrok weder naar de Stad.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken