Vaderlandsch museum voor Nederduitsche letterkunde, oudheid en geschiedenis. Deel 5

[p. 251]

Nederlandsche graveerders der XVI^e eeuw.

Ashuerus van Londerseel. - Antonius van Leest.

Wie de eerste den eenen dezer plaetsnyders met den anderen verward heeft, weet ik niet. Het schijnt in Frankrijk gebeurd te zijn, en, wat van daer komt, volgt men dikwijls by ons blindelings na.

Brunet⁽¹⁾ sprekende van de platen, welke de antwerpsche fransche uitgave van: Les navigations, peregrinations et voyages faicts en la Tvrqvie, par Nicolas de Nicolay Daulphinois, seigneur d'Arfeville versieren, zegt: elles ont été faites en partie par Ahosverus von Landfeld ou Londersel. De heer P. vander Meersch, opsteller van den Catalogue des livres, manuscrits etc. de M. Borluut de Noortdonck⁽²⁾, schrijft Brunet onnauwkeurig af, en zegt maer in eens: Les figures, dont cet ouvrage est orné, ont été gravées par Ahosverus von Landfeld ou Londersel. De fransche bibliograef had ze niet alle, maer slechts en partie aen dezen toegeschreven, en dat om reden het monogram A.V.L op meer dan de

(1) Manuel du libraire. Paris, 1843, D. III, bl. 516.

(2) D. II, bl. 10, n^o 2707.

[p. 252]

helft der platen niet voorkomt. Eenige dragen andere merken, zooals C, CI, CE, A enz.; sommige ook zijn in 't geheel niet geteekend.

Wat de letters A.V.L. betreft, deze moeten niet Ashuerus van Landfeld of van Londerseel, maer wel Antonius van Leest gelezen worden. Deze plaetsnyder en drukker werd ten jare 1558 by Bernard vande Putte, te Antwerpen, als leerling aengenomen, en reeds vóór 1569 vindt men hem als meester aengeduid.

De reizen van Nicolas de Nicolay moeten by ons veel opgang gemaekt hebben, vermits daervan, in den tijd van twee jaren (1576 en 1577), vier uitgaven, in het fransch, in het nederlandsch, in het hoogduitsch en in het italjaensch, alle in-4^o, te Antwerpen, by Willem Silvius verschenen, en volgends Brunet kwam aldaer nog in 1586 by S' Conincx, onder den titel: Discours et histoire véritable des navigations, pérégrinations et voyages faits en Turquie, een herdruk der fransche uitgave van de pers.

Het boek van Nicolay, hetwelk insgelijks in het engelsch overging, en te Londen, in 1585, het licht zag, wordt tot heden toe, uit hoofde der platen zeer gezocht. Deze immers leveren eene zeer nauwkeurige voorstelling op van de kleederdracht der Turken en andere oostersche volkeren, omtrent het midden der zestiende eeuw.

Opmerking verdient, dat de naem van Van Leest in de meeste werken, waerin over onze graveerders gehandeld wordt, niet eens staet opgegeven.