Hes-mondiaal: Bondige historische informatie in kleine monografieën met een bijsmaak van subjectiviteit
De Nederlandse uitgeverij Hes is gestart met de publikatie van een reeks monografieën over allerlei themas uit de hedendaagse politieke geschiedenis.
De twee eerste delen van de reeks handelen over problemen die vooral het Nederlandse lezerspubliek zullen aanspreken: de geschiedenis van Suriname en Indonesië. Het derde deel zal in Vlaanderen ook slechts een beperkte groep aanspreken; dit boekje geeft een historisch overzicht van de Nederlandse vredesbeweging na 1945. Bij een aantal Vlamingen zal dit onderwerp toch wel enige nieuwsgienrigheid opwekken; vergelijkingen met pacifistische akties in Vlaanderen en een zoeken naar gemeenschappelijke kenmerken of naar verschillen tussen de beide vredesbewegingen zullen zich opdringen. Toen de latere provoleider Roel Van Duyn met zijn ludieke straatakties de vredesbeweging op sleeptouw nam, was de Vlaamse vredesbeweging nog in diepe slaap en droom gewikkeld. Anderzijds heeft het verzet tegen de kruisraketten in Vlaanderen grotere en scherpere vormen aangenomen dan in Nederland, Dergelijke verschillen doen nadenken over oorzaken en achtergronden, die veelal met binnenlandse politieke toestanden te maken hebben.
Het Hes-boekje ‘De grote illusie’ is een vrij koel verslag over een beweging waar warmte van hart en gemoed nochtans van doorslaggevende betekenis is. De auteur beschrijft niet meer dan de opperhuid van de vredesbeweging.
Het vierde deel in de serie ‘Hes Mondiaal’ handelt over het ‘politiek toerisme’ van linkse intellectuelen, die in de USSR, Cuba en China (en nu in Nicaragua) op zoek gingen naar een utopisch paradijs. De meeste van deze reizigers koesterden een vaag communistisch ideaal, voelden veel sympathie voor de theorie van het communisme, waren min of meer ontgoocheld over de praktische resultaten van het linkse politieke systeem, maar ze hadden begrip voor de moeilijkheden, die gedeeltelijk, en met opzet, veroorzaakt werden door vijandige akties van anti-communistische machthebbers.
Een van de bekendste ‘politieke toeristen’ in het Nederlandse taalgebied is Harry Mulisch, volgens het Hesboekje een propagandist van de Cubaanse zaak, wiens vinger steeds maar naar de Amerikanen wees (p. 86 en 94). De keuze van de citaten uit het werk van Mulisch en van andere ‘toeristen’ wijst op vooringenomenheid. Net als in het boekje over de Nederlandse vredesbeweging wordt het gebrek aan objectiviteit bij de auteur toch wel als storend ervaren.
Men zou er bij Hes aan denken in dezelfde reeks een boekje te publiceren over de Vlaamse beweging. Als de auteur van dat overzicht een zelfde bekrompen standpunt inneemt als de auteurs van de twee hier besproken boekjes, dan zal er in Vlaanderen weer eens goed kunnen gelachen worden. Op Nederlandse bekrompenheid maken we ons al lang niet meer druk. Maar misschien is onze wrevel wel voorbarig.
J.Y.
| AARSBERGEN, A.: Verre paradijzen. Linkse intellectuelen op excursie naar de Sovjet-Unie, Cuba en China. Utrecht, Hes Uitgevers, 1988, 133 p. (Reeks Hes Mondiaal, 4) Prijs: 400 BF. |
| VERKUIL, I.D.: De grote illusie. De Nederlandse vredesbeweging na 1945. Utrecht, Hes Uitgevers, 1986, 125 p. (Reeks Hes Mondiaal, 3) Prijs: 400 BF. |
| De reeks wordt in België verdeeld door Brepols te Turnhout. |
Auteursrechtelijk beschermd