De Vlaamsche School. Jaargang 15

Het lager onderwijs in België.

In het werk van Tempels, over het lager onderwijs, wordt het volgende gelezen:

In eene onzer krijgsinrichtingen heeft men de volgende waarneming gedaan:

In de maand December 1864 waren er 189 soldaten aanwezig;

98 hunner hebben verklaard hoegenaamd niet te kunnen schrijven;

91 hebben verklaard te kunnen schrijven en men heeft hun gelast een briefje te schrijven in de taal waarvan zij zich gewoonlijk bedienen;

15 hebben onleesbare dingen gekribbeld:

34 hebben leesbare letters geschreven, maar zij begingen zoo veel spelfouten, dat zij zichtbaar niet in staat waren om hunne gedachten schriftelijk uit te drukken en men hun bij voorbeeld eene kwittantie zou hebben kunnen doen schrijven, zonder zij zouden beseffen wat zij doen;

36 hebben leesbaar en genoegzaam goed gespelde briefjes geschreven, om te laten veronderstellen dat zij des noodig hunne gedachten schriftelijk zouden kunnen uitdrukken;

Slechts 6 (waartusschen een Duitscher, de eenigste die er bij was) hebben met vastheid geschreven.

Dus, op een getal van 91 soldaten, die verklaard hadden te

[p. 23]

kunnen lezen en schrijven, waren er slechts 42, dat is 46%, die inderdaad dragelijk schrijven konden!

Een ander voorbeeld:

In een regement voetvolk heeft men, zonder te kiezen, een bataillon genomen en het volgende bevonden:

Den 28ⁿ December 1864 waren er 168 soldaten van dit bataillon onder de wapens:

89 hebben verklaard niet te kunnen lezen of schrijven;

Van de 79 die konden lezen, heeft men 16 jongelingen, die middelbaar onderwijs hadden genoten, afgezonderd;

Aan de 63 overigen, heeft men bevolen het een of ander briefje aan den kolonel te schrijven, in hunne gewoonlijke taal, Vlaamsch of Fransch;

12 hebben zich teruggetrokken, zeggende dat zij geheel en al onbekwaam waren;

4 hebben onleesbare dingen geschreven;

32 hebben briefjes geschreven welke men kon ontcijferen, doch waarvan het geschrift en de spelling een volslagen gebrek aan gewoonte en eene grove onwetendheid lieten blijken;

Er was geen enkele wiens geschrift niet door menigvuldige spelfouten ontsierd was.