De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 13

Kunstnieuws

Tentoonstelling in ‘Het Kunstverbond’, Arembergstraat

Ik wenste wel, dat de tentoonstelling van schilderijen, etsen en tekeningen, welke van 4. tot 11. Nov. in de gewone ekspoziesie-zaal van het Antwerps Kunstverbond, alias Cercle artistique, geopend was, het voorteken mocht wezen van een voor-goed-herleven niet alleen van de afdeling voor beeldende kunsten op zich zelf, maar van deze al te lang op de achtergrond geschoven instelling in haar geheel. Ik ben niet bang, mij te vergissen, indien ik tegen elke andere mening in de bewering vooruitzet, dat, sedert minstens tien volle jaren, geen enkele van de door de leden van Het Verbond ingerichte tentoonstellingen geschikt was, om van smaak en kunnen van die heren een ook maar enigsins gunstige gedachte te geven.

Geen wonder, overigens! Terwijl de besten onder de kunstenaars van meer gevorderde leeftijd de afdeling al meer en meer de rug toekeerden en vriendelik voor de eer bedankten, hun werk te zien uitgestald naast dat van enige broddelaars zonder talent en van enige liefhebbers zonder betekenis, kon geen enkele van de meer begaafde aankomelingen er toe besluiten, zich als lid van die blijkbaar doodgebloeide vereniging te laten opschrijven.

Wat in de laatste paar jaren gebeurd is, schijnt voor Het Verbond en ten allerminste voor de afdeling, waarvan wij spreken, betere dagen te voorspellen. Dank aan het schrandere beleid van enkelen, die het met de instelling wél menen, schijnen de liefhebbende broddelaars uit de afdeling voor plastieke kunst verdreven of uit eigen schaamte verhuisd, en heden stel ik met vreugde vast, dat mannen van werkelike verdienste, als Jaak Rosseels, Frans Lamorinière, Frans van Leemputten, Euzjeen Joors, Edmond van Hove, Frans Lauwers, H. Luyten, Jozuë Dupont en anderen, er terug deel van maken.

De tentoonstelling, waarover ik het heb, en die in het geheel 36 werken, waaronder geen enkel beeldhouwwerk, - bevatte, gaf nu, ik erken het geredelik, geen enkel stuk te aanschouwen, waarvoor een ernstig beoordelaar in lichtelaaie bewondering kan ontvlammen; doch, in haar geheel bekeken, was zij verre van waardeloos en tevens leverde zij maarzeer weinige nummers op, welke maar beter... nooit en nergens waren vertoond geworden.

Rosseels zond zes landschappen, - indrukken, zonder veel diepte, maar getuigend van de onverwelkbare frisheid van het talent van deze meer dan 70-jarige. Van Lamorinière, van wie de werktrant zo hemelsbreed met die van de voorgaande verschilt, waren er twee kleine landschappen, waarvan één, In 't Berkenbosje, het oog aandeed als fluweel. Frans van Leemputten bracht er een belangwekkende kooltekening heen en drie schilderijen, - tonelen uit het Kempense buitenleven, - waarvan Na de Jaarmarkt wel het kleinste, maar tevens het mooiste is: een stukje vol atmosfeer, fijn van toets en van levendige opmerking getuigend. Joors was er met twee kleine stillevens, Oesters en dan Oranje-appels, beide, als meesterlik schilderwerk, misschien wel het verdienstelikst van alle. Van Hove, die zeker nicer dan ééns krachtiger en rijker werk tentoonstelde, was vertegenwoordigd met een vrij karakteristiek portret en een lieve, maar wat al te dikwels reeds getoonde Mater Salvatoris. Jan Rosier, die blijkbaar, noch altijd te worstelen heeft met zijn neiging tot bleke, zoete, suikerachtige tinten, leverde een verdienstelik damesportret, enige aardige kinderkopjes, - welgeslaagde studiën van engelen - en vooral een flinke, krachtiger gedane studie voor het portret van een geestelike. In die richting wenste ik de noch jonge schilder te zien voortwerken. Ook

[p. 365]

Mortelmans streeft naar meer pittigheid en kracht. Zijn Noten en vooral Vruchten bewijzen het.

Weinig bevielen mij Elsen's etsen, die ik erg zwaar en plomp, en Biot's tekening, Galathea, die ik zeer karakterloos heb gevonden. Goed werk is echter, van laatstgenoemde, de gravuur naar Cabanel: Aglaë.

Br.

Kunstverbond

Zou ons Antwerps Kunstverbond dan toch werkelik een tijdvak van nieuwe bloei te gemoet gaan? Men zou het waarachtig gaan geloven! In minder dan vijf weken richtten wel niet de heren van de nieuwe afdeling voor plastieke kunst, - zoals ik eerst gemeend had, - maar enige andere leden, die zich daarvoor uit vrije wil verenigden, in de gewone ekspoziesiezaal twee tentoonstellingen in, en zowel deze tweede als die, waarover ik hierboven handelde, overtreft ver al degene, waarop Het Verbond het publiek sedert jaren vergastte.

Ditmaal weer namen alleen mannen van waar talent aan de tentoonstelling deel. Vooral de volgende werken verdienen lof. Van Frans van Leemputten een Terugkomst van de Jaarmarkt, tintelend van licht en leven, met zeer geestig geöbserveerde personaazjes; van Jaak Rosseels drie landschappen, waarvan éen, Scheldeboorden, behoort tot de degelikste werken van deze voortreffelike kunstenaar; van E. van Hove twee schilderijen in zijn gekende en gewaardeerde trant, nauwgezet getekend en uiterst fris van koloriet; van E. Joors puike stillevens, onder andere een Hommage à la Madone, - waarom toch zo'n uitsluitend Frans opschrift, en dit noch al te Antwerpen?! - een bloemstuk, waarvan de bloemen, de witte rozen vooral, begoochelend fris en vochtig zijn, als zo pas maar geplukt; van Luyten twee dames-portretten, die zeker niet onverdienstelik zijn, maar - veel, veel beter, - vier landschappen waaronder één groot, Avondgeluiden, en een Herfstzon, wat kleiner, die aandoet als een regen van goud; van Frans Lauwers een reeks kloeke tekeningen en degelike gravuren; en van Jozuë Dupon twee allerkeurigste bronzen beeldjes: Diana en Voorhistoriese Jager. Biot's ‘Mijn eigen Portret’ is ons te flauw, te ziek van kleur; Elsen's Heide te weinig oorspronkelik van manier. Ook Janssens Portretten vinden wij niet veel meer dan verdienstelik.

Vermelden wij noch twee landschappen van Lamorinière in zijn algemeen gekende trant, en.... wensen wij dan Het Kunstverbond geluk met deze tweede veropenbaring van nieuw leven.

Br..

Als ik kan

Tot Zondag 2 December bleef de acht dagen te voren in de zalen van het Kunstverbond geopende tentoonstelling van deze vereniging toegankelik. Het was de 37^e, sedert Als ik Kan bestaat, en er is geen reden, om ze óf buitengewoon belangrijk óf onbeduidend te noemen. Wij troffen er werk aan van beginnelingen, die voor de toekomst beloven, - o.a. van de Mey, Posenaer, Bosiers, - naast werk van meer gevorderden, die noch steeds niet gegeven hebben, wat men van hen mocht verwachten, en waarvan enkelen zelfs, - al te lang reeds - presies ‘op hetzelfde puntje’ blijven....

Van geen enkel tentoongesteld stuk zouden wij durven zeggen, dat het in de volle zin van het woord voortreffelik is. Verdienstelik werk leverde echter Albracht, het portret van een Blinde Vrouw, waarin tamelik veel karakter steekt en waarvan de matte droge kleur ons volstrekt niet mishaagt; - Budry, van wie Een Vissersmeisje van Coxyde kranig gedaan is, al ontsiert een ruwe klad geel, aangebracht om een lichteffekt weer te geven, het geheel; - Proost, die een vrij goed Gezicht op Dordrecht en een misschien noch betere Oktoberdag leverde; en Boland, die zeker nooit zulke welgeslaagde hondentiepen voltooide als zijn drie Aristokraten. Een enkele, intussen, was vertegenwoordigd door werk van hooger allooi: Rul. Mijn overtuiging is het, dat November, Herfstregen en Duin niet alleen alles overtreffen, wat hij tot nu toe ondertekende, maar, op zichzelf beschouwd, uitmunten door hoedanigheden, die men niet hoog genoeg kan schatten: oprechtheid, gevoel en juistheid van toets. Toch mangelt het Rul

[p. 366]

noch aan iets, niet veel, zo gij wilt, en toch.., namelik: aan wat van die fijnheid, die b.v. Claus zozeer kenmerkt.

Op een van de beginnelingen, Bosiers, roep ik vooral de biezondere aandacht in. Van hem Daken, noch wel zeer onrijp gedaan, maar getuigend van een frisse kracht en een stoutheid, die verrassen. Die zal er komen!

Verder noch werk van de beeldhouwers van Beurden en Baggen en van de schilders Haeck, Koch, Viérin, Mej. Leigh en andere.

Br..

Eerste volkskonsert in de Koninklike Schouwburg

De Antwerpse Orkestvereniging opende met het Volkskonsert van zondag de 28 Oktober haar elfde jaargang. Waarlik, indien er in deze stad één instelling is, die recht heeft op ruime en milde ondersteuning, dan is 't wel deze!

Vooral sedert de verdwijning van ‘De Muziekmaatschappij’ vervult zij hier een ware opvoedende rol.

Wat al voortreffelike werken, zo van in- als van buitenlandse toondichters, leerde zij ons publiek kennen! Daarenboven munt het orkest van de knappe Stan Lenaerts boven alle andere in onze stad uit door sonorieteit en samenhang, hoe verdienstelik die andere dan ook mogen heten

Dit eerste konsert was gewijd aan Duitse, Russiese en Franse muziek.

Ik ben alles behalve dol op werken als het Concerto van Lalo, dat anders met grote vastheid van greep en toets door de heer Godenne gespeeld werd; alleen het intermezzo trof mij door oorspronkelikheid van vindingen ware humor.

Om Popper's Elfendans geef ik niets meer dan om alle op virtuozerij (?) berekende dingen. Doch ruimschoots vergoedden De Middernachtprosessie van Rabaud, de Marokkaanse Trilogie van Humperdinck en Russies Pasen van Rimsky Korsakow voor datgene, wat het betere deel van het publiek te vergeefs in de andere nummers gezocht had. Dat zijn drie in elk opzicht belangwekkende toondichtingen, even stout als modern van opvatting en behandeling, schilderijen in tonenkleuren van een werkelik verrassend effekt.

Ik weet, dat Lenaerts er de man niet naar is, om vóór een meer dan gewoon vuurtje achteruit te deinzen. Daarom wilde ik wel de wens uiten, dat hij zijn knap gezelschap - dit jaar - enige werken zou laten instuderen van hier noch al te weinig bekende modernen, namelik van Cornelius, van wie ‘De Barbier van Bagdad’ pas geleden te Amsterdam werd uitgevoerd, van de jonge Strauss, van Sommer en anderen! Ook zou het voor velen zeker een heel welkome verrassing zijn, zo hij, door Fontaine b.v., een paar van de hier volstrekt onbekend balladen van Löwe liet ten gehore brengen...

En... mogen wij ook niet de alleraardigste reeksen Vlaamse Taferelen en Dansen van de nieuw benoemde Bestuurder van Brugge's Muziekschool, Karel Mestdagh, verwachten?

H..