West-Vlaanderen. Jaargang 5

Kunst Actualiteiten

Nog Messiaen

Als aanvulling van het artikel over Olivier Messiaen elders in dit nummer, signaleren wij het verschijnen van de fonoplaat ‘Quatuor pour la fin du temps’ bij ‘Le club français du disque’. Het is een werk dat Messiaen geschreven heeft terwijl hij in krijgsgevangenschap was en dat voor het eerst werd uitgevoerd op 15 januari 1941 in Stalag VIII A in Silezie. Messiaen zelf speelt de klavier-partitie en wordt begeleid door het bekende trio Pasquier (viool, cello, klarinet) 2.000 FF (1, avenue de la Scala, Monte-Carlo).

‘Dalia’

Naar aanleiding van de 350^ste verjaardag van de dood van de Spaanse dichter Cervantes zal een Parijse uitgever in 1957 een luxueus verzorgd album uitgeven met teksten uit de ‘Don Quichotte’. Het wordt geïllustreerd met 15 originele buitentekstlitografieën van Salvador Dali. De volledige oplage zal slechts 197 exemplaren tellen, uitsluitend verkrijgbaar door inschrijving. Voor België: L. Dendooven, Hof ter Doest, Lissewege.

Gemeente en gemeenschap

Op 28 oktober werd te Roeselare door de stichting Lodewijk De Raet, die nu ook in West-Vlaanderen begint te werken, een studievergadering gehouden met als onderwerp: de culturele taak van de gemeente. Er werden spreekbeurten gehouden door de heren J. Storme, R. de Cooman en G. Gyselen. Nadien volgde een gedachtenwisseling betreffende dit onderwerp onder leiding van Meester Michiel Vandekerckhove en met medewerking van de meest vooraanstaande personaliteiten uit de diverse bestaande culturele verenigingen.

Voordrachten te Antwerpen

Zoals vorig jaar worden ook deze winter kunstvoordrachten ingericht door het Koninklijk Museum voor schone kunsten te Antwerpen. Deze voordrachten grijpen plaats telkens op zondag te 11 uur (kosteloze toegang langs het Leopold de Waelplein). Het lijkt werkelijk een uitstekende reeks:

21 okt.: Prof. Dr. P. Vandenhoute: Cavally-maskers in West-Afrika.

4 nov.: Abbé Morel: La monstruosité: introduction à l'oeuvre de Picasso.

18 nov.: François Fosca: La crise de la peinture contemporaine: art figuratif et art abstrait.

2 dec.: Jacques Lavalleye: Flandre, Italie, Espagne: Juste de Gand.

16 dec.: Prof. Dr. Hans Sedlmayr: Die Krise der modernen Welt und die Kunst.

13 jan.: Dr. Corrie Rosman: James Ensor.

27 jan.: Dr. G. Knuttel: Rembrandt.

10 febr.: Emiel Langui: 10.000 jaar moderne kunst.

24 febr.: Jan Engelman: Problemen der moderne schilderkunst in Nederland.

10 maart: Trenchard Cox: The reciprocation of the influence of French and English landscape painters in the 19th century.

Literair aetherforum

Op 22 oktober werd naar aanleiding van de tiende verjaring van het Belgisch-Nederlands cultureel akkoord, door Radio Brussel en Hilversum een literair aetherforum uitgezonden uit Krasnapolsky in Amsterdam. Het publiek mocht vragen stellen aan een onder leiding van Jaap Buys jr staand viermanschap bestaande bestaande uit de Nederlanders Prof. Minderaa en Prof. Garmt Stuiveling en de Vlamingen André Demedts en Karel Jonckheere. Er werden vrij veel vragen gesteld die door de vier sprekers uitvoerig beantwoord werden. Zo bijvoorbeeld: of de experimentele poëzie een vooruitgang dan wel een terugval betekent in de letterkunde; hoe het toch komt dat Nederlanders eerder Elsschot gaan lezen dan Streuvels enz. Ook natuurlijk de dikwijls reeds opgeworpen vraag of er ooit één algemeen beschaafd Nederlands kan ont-

[p. 356]

staan, of dit een ideaal is, een verrijking ofwel een verminking?

Een uitstekende uitzending, zeer knap geleid. Er was blijkbaar een betrekkelijk groot en alleszins geinteresseerd publiek. Waarom kan dat niet vaker gebeuren in de radio?

Reglement betreffende de Provinciale Prijs voor Muzikale Compositie - 1957

Art. 1. - Bij toepassing van de beslissing van de Provinciale Raad dd. 1 dec. 1925, heeft de Bestendige Deputatie beslist dat de Provincie West-Vlaanderen in 1957 een prijs van 25.000 F zal verlenen voor de beste muzikale compositie voor orkest met of zonder vokaal gedeelte. Benevens deze prijs wordt een bedrag van 15.000 F beschikbaar gesteld voor premies.

Art. 2. - Kunnen om prijs en premies mededingen, alle personen van Belgische nationaliteit die ofwel in West-Vlaanderen geboren zijn, ofwel ten minste vijf jaar in deze provincie verblijven. (Geen leeftijdsgrens). Elke mededinger mag slechts één werk inzenden.

Art. 3. - De mededingers moeten hun werk aangetekend zenden aan het adres van de heer Gouverneur der Provincie, Dienst voor Culturele Aangelegenheden, Provinciaal Gouvernement, Burg, 4 te Brugge.

De inzending moet gebeuren onder schuilnaam. De schuilnaam moet vermeld worden bovenaan op de eerste bladzijde, zonder enige andere aanduiding waaruit de identiteit van de auteur kan blijken.

De inzender moet zijn identiteit (familienaam, voornamen, volledig adres) mededelen onder gesloten omslag, welke op de buitenzijde de schuilnaam vermeldt. Deze omslag moet ingezonden worden samen met het werk.

Bovendien moet in de omslag ofwel een uittreksel uit de geboorteakte, ofwel een verklaring van de heer Burgemeester van de woonplaats, met vermelding van de aanvang van het verblijf in de Provincie, gesloten worden.

Art. 4. - De inzending moet gebeuren uiterlijk op 1 september 1957.

Art. 5 - Kunnen alleen in aanmerking genomen worden de oorspronkelijke, nog niet gepubliceerde of uitgevoerde composities waarvan de auteur nog geen provinciale of staatsprijs voor muzikale compositie bekomen heeft.

Art. 6. - Indien het werk een vokaal gedeelte bevat, mag dit niet strijdig zijn met de godsdienst en de goede zeden.

Art. 7. - De Jury van de Prijskamp zal samengesteld worden uit vijf leden, aangeduid door de Bestendige Deputatie.

De leden van de Provinciale Commissie mogen de besprekingen van de Jury bijwonen en eraan deelnemen, doch zonder stemrecht.

De Jury zal de in artikel 3 bedoelde omslagen, van de inzenders die niet bekroond of geprimeerd werden, niet openen.

Art. 8. - Wanneer meer dan een werk dezelfde waarde heeft, kan de prijs aan elk van deze werken toegekend worden.

Art. 9. - Zodra de uitspraak van de Jury door de Bestendige Deputatie bekrachtigd is, wordt zij onwederroepelijk.

Art. 10. - De deelnemers aan de Prijskamp verklaren zich door het feit van hun mededinging akkoord met het regleen met de uitspraak van de Jury en de Bestendige Deputatie.

Provinciale prijs voor het essay

Art. 4 van het reeds verschenen reglement wordt gewijzigd: de inzendingen moeten gebeuren uiterlijk op 1 augustus 1957 in plaats van 1 juli 1957.

Voordrachten keurbibliotheek

Op 5 november sprak tijdens een voordracht ingericht door de keurbibliotheek van Brugge de bekende kunstkriticus Maurice Morel uit Vanves (Seine) over ‘Décadence ou renaissance de l'art occidental: Picasso et Rouault’.

Een tweede voordracht wordt ingericht op 28 januari 1957: ‘De roem is de som der misverstanden of Karel van de Woestijne anders bekeken’ wordt behandeld door de bekende Vlaamse letterkundige Maurice Roelants. De voordracht grijpt plaats in de zaal Concordia, Zuidzandstraat, Brugge.

Algemeen Westvlaams toneel (A.W.T.)

Ter gelegenheid van het nieuwe toneelseizoen doet het Algemeen Westvlaams Toneel (A.W.T.), aangesloten bij het Nationaal Vlaams Kristelijk Toneelverbond, een oproep tot alle bestaande en aktieve Westvlaamse toneelverenigingen opdat deze zich onverwijld zouden aansluiten bij het provinciaal katoliek toneelverbond A.W.T., dat bij de gemeentebesturen ijvert en tussenkomt voor het bekomen van gemeentelijke toelagen ten voordele der aangesloten groeperingen.

Door hun aansluiting bekomen de aangesloten kringen volgende voordelen:

1./ kosteloze toezending van het bondsblad Toneelecho, maandorgaan N.V.K.T.

2/ krijgen 10% korting op alle bestellingen van toneelbrochuren, gedaan via het A.W.T.-gouwsekretariaat.

3/ bekomen gunsttarief op de auteursrechten SABAM en BAB.

4./ krijken rangsverhoging bij alle opvoeringen van zuster AWT-kringen.

5/ kunnen deelnemen aan de provinciale toneelwedstrijden, ingericht door het AWT en provinciaal bestuur.

6/ ontvangen geregel een bespreking van nieuwe toneelstukken en repertoriumlijsten.

7./ ontvangen om de twee maanden bestuurlijke mededelingen.

8./ kunnen zich aanmelden voor de jaarlijkse kategorie-indeling, waaraan een minimum forfaitair bedrag van 1.000 F verbonden is.

Inschrijvingen te richten aan het Gouwsekretariaat A.W.T., Stationlaan 97, te Roeselare. Telefoon: 207.85. Nadere inlichtingen op het administratiebureel AWT, Noordstraat 118, te Roeselare (Telefoon: 204.66) of pers- en propaganda-sekretariaat AWT, Steenweg op Torhout, 91 d, te Sint Andries-Brugge. (Telefoon: 365.24).

Provinciale prijskamp voor de poëzie 1956

De uitslag luidt als volgt:

De Prijs van 25.000 F wordt toegekend aan de heer Andries Poppe, voor zijn dichtbundel ‘Windstilte’.

Drie premies van 5.000 F elk worden verleend resp. aan de heer Jan Schepens, voor zijn dichtbundel ‘Kwatrijnen’, aan mej. Lydia Schoonbaert, voor haar dichtbundel ‘Lijnen zonder kruispunt’, en aan de heer Jan Vercammen, voor zijn dichtbundel ‘Gedichten’.

De jury was samengesteld uit de heren:

Jozef Storme, voorzitter, Jozef Droogmans, Johan Daisne, Urbain Van de Voorde, Hubert Van Herreweghen, Antoon Viaene, leden: Gaby Gyselen, secretaris.

[p. 357]

In de rubriek Poëtisch bericht in dit nummer worden gedichten opgenomen van de vier geprezen dichters.

‘Windstilte’ is het aanvangsgedicht dat de naam gaf aan de bekroonde bundel van Andries Poppe (Wenduine 1921). Deze letterkundige publiceerde vroeger reeds ‘Duo bij toeval’ (1938), ‘Kleine nachtmuziek’ (1941) en ‘De klip in zee’ (1948). Met het gedicht ‘De blinde spreekt’ werd hij in 1948 bekroond te Merendree. Hij schreef ook verschillende toneelstukken, o.a. ‘De geschiedenis van een kassier’, dat in 1955 te Ieper werd opgevoerd.

Lydia Schoonbaert (Izegem) is een nieuwe naam, een jong talent. Het gedicht ‘Daggrenzen’ is ontleend aan haar geprimeerde bundel ‘Lijnen zonder kruispunt’. Vroeger publiceerde zij, onder schuilnaam Jozefa van Houtland, een eerste cahier ‘Viool en Snaar’.

Jan Schepens (Gent 1909) had tot hiertoe vooral essayistisch werk gepubliceerd, doch de jongste jaren verschenen opnieuw vele gedichten van zijn hand. De thans geprimeerde ‘Kwatrijnen’ verschenen reeds eerder in verschillende tijdschriften. De drie, die in dit nummer opgenomen zijn, werden nog niet gepubliceerde en zijn niet ontleend aan het geprimeerde werk. Sommige kwatrijnen van Jan Schepens werden vertaald en verschenen in Le journal des poètes, ‘Epitres’ en ‘Le Thyrse’. Gedichten van deze auteur werden onlangs ook vertaald in het Duits, het Italiaans en het Nieuw-Grieks.

Jan Vercammens (Temse 1906) geprimeerde bundel ‘Gedichten’ komt als jongste in een lange rij: Exode (1929), Reven (1931), Credo (1934), Het tweede land (1936), Het dode kindje Eric (1937), De rozen rijpen (1938), Volubile (1939), Suite voor cello (1939), Drie suites (1941) Repetitie (1943), Getijden te Brugge (1946), De Parelvisser (1946) en Verbroken zegel (1952).

De plechtige proclamatie van de uitslag werd bekend gemaakt op zaterdag 17 november te Roeselare, tijdens de opening van de Boekenbeurs.

Pastoor Blancke

Door het Pastoor Blancke-Komitee van Kortemark werd een postkaart uitgegeven met het portret van Karel Blancke, een potloodtekening van Walter Taeckens.

Pastoor Blancke, een vurig strijder voor de heropstanding en de ontvoogding van Vlaanderen, was een der voorlopers van A. Rodenbach, behandeld door Hugo Verriest in zijn ‘Twintig Vlaamse Koppen’ onder de schuilnaam ‘Legio’.

Pastoor Blancke was een medewerker van De Almanak voor de Lerende Jeugd, De Vlaamse Vlagge, Rond de Heerd en Manneke uit de Mane.

Hij was tevens lid van ‘De Swigende Eede’.

Antikwariaat

De volgende nummers van West-Vlaanderen zijn te koop bij de heer Bernard Lammens, Grijze zustersstraat 3 te Kortrijk: Jaargang 1952, nrs 3 en 6; 1953, nrs 1, 2, 3 en 6; 1954, nrs 1, 2, 3 en 5 en 1955, nrs 1, 2, 5 en 6. Alle nummers zijn intact.

Te koop: een collectie volledige ingebonden jaargangen van het tijdschrift Biekorf van 1924 tot 1940 en van 1950 tot heden.

Het vierdelig werk La Belgique et la guerre 1914-1918 van Alfred de Ridder (uitg. Bertels, Brussel). Zeer goed bewaard.

Het tweedelig werk Saint Gilles - Sa vie, ses reliques, son culte door Ernest Rembry (uitgave Gailliard 1881).

Mémoriaux de Bruges Tome I (1913) en Tome II (1920) van L. Gilliodts van Severen.

Kunstmonografieën uitgegeven door de Boekengilde Die Poorte over Gent en zijn etser-tekenaar De Bruycker door Achilles Mussche; Jacob Smits en de Kempen door Jozef Muls; Valerius de Saedeleer en Zuid-Vlaanderen door André de Ridder Albert Servaes en de Vlaamse Vroomheid door Edgar De Bruyne; William de Gouve de Nuncques door André de Ridder en Henri de Braeckeleer en Antwerpen door Emmanuel de Bom.

Inlichtingen bij het Redactiesecretariaat.

Kerstprijs voor schilderkunst

Naar aanleiding van de opening van een nieuwe kunstzaal te Brussel wordt door Monique de Groote en Paul Klein een prijs uitgeschreven voor jongere schilders (beneden de veertig). Er moeten twee doeken ingezonden worden, figuratief of abstract werk; de naam van de inzender mag niet zichtbaar zijn op de doeken. Inzendingstermijn 15 december. De doeken blijven eigendom van de schilders. Het bekroonde werk krijgt niet alleen een prijs van 100.000 Franse Fr.; bovendien krijgt de prijswinnaar een kosteloze tentoonstelling van het geheel zijner werken te Parijs.

De bedoeling van het opzet is onze kunstenaars de kans te bieden zich in de Parijse kunstwereld bekendheid te veroveren.