Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 21

Diskotheek

Prof. Robert Vliegen (^o 1928 Munsterbilzen, Limburg) studeerde aan de K.U.L. muziekwetenschappen, aan de University of California Berkely en aan de faculteit van Muziek te Hiroshima.

Thans is hij prof. aan de Osaka University of Liberal Arts and Education en aan de muziekfaculteit van het Kobe college en aan de Osaka Geijutsu daigaku (hogeschool voor kunsten). Tevens is hij dirigent aan de Japanse nationale Radio.

Hij publiceerde een muziekgeschiedenis van de 9e tot de 16e eeuw Polyphony ni miru yorokobi (vierde druk) en werkt mee aan Arts et Mystica (Hiroshima) en aan ‘Ongaku-gaku’ van de Japanse vereniging voor musicologie.

Hier geeft hij een plaat uit van Nederlandse polyfonische muziek, uitgevoerd door het Osaka Palestrina institute, onder zijn leiding. Het is alleen al een te steunen initiatief, omdat hij onze oude Vlaamse liederen ingang heeft doen vinden in Japan.

Deze plaat is te verkrijgen door overschrijving van 255 fr. + 15 fr. verzendingskosten op PC

[p. 318]

nr. 10.292.71, R. Vliegen, Groenkloosterstraat 15, te 3751 Munsterbilzen.

Aan alle muziekliefhebbers en anderen, warm aanbevolen.

Uitvoerders: koor en instrumentaal ensemble van het Osaka Palestrina Institute.

Leiding: prof. Robert Vliegen.

Zijde 1. Josquin des Prez: Missa de Beata Virgine - Kyrie - Gloria - Sanctus - Agnus Dei.

Zijde 2. P. da Palestrina: Motet: Super Flumina Babylonis - T.L. da Victoria: Motet: O Vos Omnes - O. Lassus: Motet: O Sacrum Convivium - O. Lassus: Madrigaal; Matona Mia Cara, Ghequetst ben ic van binnen; Daer zat een sneeuwwit vogeltje; Reuzelied: (Al die daer zegt...).

M.D.

In de serie ‘The Hollywood Bowl’ brengt EMI-Belgium momenteel een aantal platen uit, die financieel binnen ieders bereik liggen (169 fr.) en die toch én naar inhoud én naar technische kwaliteit boven de middelmaat liggen. Elke schijf bevat een aantal korte werken uit het klassieke en semi-klassieke repertoire, vooral dan muziek die iedereen kan bekoren. Als ‘divertimento’ zijn deze opnamen geknipt en voor velen betekenen ze een echte verademing tussen de nogal luidruchtige klanken van deze tijd. Alle stukken worden gespeeld door ofwel The Hollywood Bowl Symphony Orchestra ofwel The Capitol Symphony Orchestra, o.l.v. Carmen Dragon, Roger Wagner, Felix Slatkin, Alfred Newman en Miklos Rozsa, die zich behoorlijk van hun taak kwijten.

Clair de Lune, C 047-50530, 30 cm., 33 t/m., stereo/mono.

Adagio uit ‘Mondscheìnsonate’ (Beethoven); Aria uit de Suite nr. 3 in re groot (J.S. Bach); De Zwaan uit ‘Carnaval des animaux’ (Saint-Saens); Koor met gesloten mond uit ‘Madame Butterfly’ (Puccini); Liefdesdroom van Liszt; Méditation uit ‘Thaïs’ (Massenet); Barcarolle uit ‘Hoffmanns Vertellingen’ (Offenbach); Berceuse uit ‘Jocelyn’ (Godard); Wiegelied van Brahms; Warschau-concerto (Pennario); Elégie uit ‘Erinnyes’ (Massenet) en Serenade van Schubert.

Danses, C 047-50533, 30 cm., 33 t/m., stereo/mono.

Can-Can uit ‘Orpheus in de onderwereld’ (Offenbach); Amaryllis, gavotte van Lodewijk XIII; Polonaise uit ‘Mignon’ (Thomas); Pizzicata-polka uit ‘Sylvia’ (Delibes); Maskarade, mazurka van Khatchaturian; Pavane van Gould; Menuet in sol (Beethoven); Schaatsenrijderswals (Waldteufel); L'Arlésienne, farandole uit de suite nr. 2 (Bizet); Gigue van Corelli; Polka uit ‘De verkochte bruid’ (Smetana); Menuet (Paderewski); Galop uit ‘Maskerade’ (Khatchaturian); Tarentella (Bohm) en Pavane pour une Infante Défunte (Ravel).

Czardas, C 047-50531, 30 cm., 33 t/m., stereo/mono.

Zigeunerweisen (de Sarasate); Hora Staccato (Dinicu-Heifetz); Czardas (Ponti); Hongaarse rhapsodie nr. 2 (Liszt); Hongaarse dansen 4, 5 en 6 (Brahms) en Slavische dansen 8 en 10 (Dvorak).

Invitation à la valse, C 047-50526, 30 cm., 33 t/m., stereo/mono.

Walsen uit ‘Faust’ (Gounod), ‘Coppelia’ (Delibes) en ‘Maskarade’ (Khatchaturian); Uitnodiging tot de wals (Weber); Wals in la-bemol groot (Brahms); Droeve Wals (Sibelius); Blauwe Donau (J. Strauss); Donaugolven (Ivanovici), Liefde en vreugde zijn mijn leven (Joseph Strauss) en Espana (Waldteufel).

Herbert von Karajan, C 179-01252/53, 2 × 30 cm., 33 t/m., stereo/mono, 338 fr. (voor de beide platen).

Ik zou zeggen: een von Karajan met vakantie, wat dan helemaal niets negatiefs inhoudt. Hij speelt, met The Philharmonica Orchestra, de vier kanten van dit album vol met lichtere, melodieuze muziek. Maar ook hier is en blijft hij de perfektionist.

Boze tongen zullen zeggen dat von Karajan overàl munt wil uitslaan, maar wie neemt het bv. een groot schrijver kwalijk dat hij, zo tussen twee zware werken in, een kursiefje pleegt, vooral dan dat ook in dit ‘kleingoed’ zijn uitzonderlijk talent naar voren komt?

Dus, genieten maar van de Bloemenwals, de wals uit ‘Het Zwanenmeer’ en uit ‘De schone Slaapster’, alle van Tchaikowsky, van Waldteufels ‘Schaatsenrijder’, een heleboel populaire werken van de Strauss-familie (Delirion, Artistenleven, Keizerswals, Blauwe Donau, Unter Donner und Blitz, Tritsch-Tratsch Polka, Pizzicato-polka) en natuurlijk treffen wij ook Weber aan (Uitnodiging tot de wals), Gounod (‘Les Nubiennes’ uit Faust), Weinberger (Polka), Berlioz (Hongaarse Mars) en Chabrier (Joyeuse Marche). Eén kant werd gevuld met een beetje meer intieme stukjes: Barcarolle van Offenbach, Meditation van Massenet, intermezzo uit Cavalleria Rusticana (Mascagni) en dit uit Palliasse (Leoncavallo), Goyescas (Granados) en Notre-Dame (Schmidt).

Telemann: Concerto voor fluit / Concerto voor hobo / Concerto voor trompet en twee hobo's, C 061-11335, 30 cm., 33 t/m., stereo/mono, 299 fr.

Van een veelschrijver gesproken: Georg-Philipp Telemann was er een. Voor wie het niet wist: hij heeft o.m. op zijn aktief: duizend verschillende kantates, zeshonderd Franse ouvertures, vierenveertig Passies, veertig opera's... Een man, die leefde van en voor de muziek, een poos vergeten werd, maar dankzij de fonoplaat een wederopstanding kent zonder weerga. Waarom? Misschien omdat hij in zijn kunst alles heeft verenigd wat opborrelde uit alle frisse bronnen van de 18e eeuw? In elk geval: deze muziek maakt blij, opgewekt, is enorm fantasierijk, dwingt je mee in ritme en melodie - zonder dat je daarbij ooit maar één ogenblik het gevoel hebt in het banale te verzeilen. De drie concerti, opgenomen op deze plaat, zijn daar een uitstekend voorbeeld van. Ze worden schitterend ten gehore gebracht door Michel Debost (fluit), Pierre Pierlot en Jean-Pierre Taurignan (hobo) en Albert Calvayrac (trompet). Het Orchestre de Chambre de Toulouse, o.l.v. Louis Auriacombe, speelt geestdriftig mee.

Wagner Ouvertures, C.B.S. 61263, 30 cm., 33 t/m., stereo/mono, 225 fr.

Opgenomen werden: de Rienzi ouverture (1842), de Vliegende Hollander (1843), de prelude uit het le bedrijf van Lohengrin (1850), Faust ouverture (1840, herw. 1855) en de ouverture van de Meesterzangers (1868). Het is bekend dat Wagner wars was van alle routines en formules: elk werk benaderde hij op een andere wijze, opzettelijk ging hij aan alle ‘geijkte termen’ voorbij. Ook in de openingsstukken voor zijn opera's. De vijf ouvertures op deze plaat illustreren dat schitterend, mede dankzij het puike werk van The Cleveland Orchestra, o.l.v. George Szell, Wie van Wagner houdt, mag deze opname niét missen!

Bob Dylan: More Bob Dylan greatest hits, C.B.S. S 67239 (2 platen), 30 cm., 33 t/m., stereo/mono, 399 fr.

Wie de ‘nieuwste’ Dylan op zijn platendraaier wil, kan niet buiten deze opname, die pas in oktober 1971 werd gemaakt. En wat nu te zeggen van de beroemde zanger? Dat zijn naam niet weg te denken is uit het ‘muziekboek’ van deze 20e eeuw? Misschien, ik weet het niet. Wél, dat hij een van de allergrootsten is op het gebied van het luisterlied, bitter-zoet, nooit week, soms wel een tikje kommercieel, maar zelfs dàn nog ontkom je niet aan de onderstroom, de diepgang, de draaikolken en- kolkjes in zijn liederen en zijn muziek, die getekend is door een harde tijd, waarin niet veel plaats is voor hoop en geloof en liefde. En er dan tóch van zingen, soms berustend, meestal ergens op de achtergrond een wanhopig verzet tegen wat onveilig en liefdeloos is. Je moet wel op je quivive zijn: het Amerikaans van Dylan is eerder rauw. Toch zullen sommige van zijn liederen onvergetelijk blijven: Memphis Blues Again, A Hard Rain's A-Gonna Fall, Tomorrow is A Long Time, Down in the Flood... Ik noem zo maar wat, voor de vuist weg. Wees gerust: de beide platen dragen globaal niet minder dan 22 uitstekende liederen!

j.v.r.

Giuseppe Verdi: Arien. (La Forza del Destino - Aida - Macbeth - Otello) Montserrat Caballé, (met: Elizabeth Bainbridge, Thomas Allen, Ambrosian Opera Chorus), Royal Philharmonic Orchestra, Anton Guadagno. E.M.I. 1C063-02220.

Een plaat, die ik als een kompletering beschouw van de door EMI vorig jaar uitgebrachte 1C063-02099 (ASD 2632), waarop Caballé Pucciniaria's vertolkte.

Ook hier weer blijkt de enorm rijke begaafdheid, zowel stemtechnisch als interpretatief,

[p. 319]

van deze, althans voor mij, nieuwe prima donna assoluta. Zij treedt op ieder ogenblik a.h.w. in de ziel van haar personages, en weet van daaruit de partituur op een ongemeen verfijnde stillistische manier te benaderen. Uit deze 4 klassiekers van het Verdi-repertoire zijn de a.h.w. vuurproefaria's opgenomen: ‘Pace, Pace’ (La Forza del Destino), ‘Ritorna Vincitor’ (Aida), ‘Una macchia è qui tutt'ora’ (Macbeth), ‘Ave Maria, piena di grazia’ (Otello), die Caballé telkens met zo'n overgrote dosis beheersing en uitdieping vertolkt, dat ze, én Callas én Tebaldi, de ene qua interpretatie, de andere qua koloriet, in zich verenigt.

Giuseppe Verdi: Requiem. Martina Arroyo (soprano), Josephine Veasy (mezzo), Placido Domingo (tenor), Ruggero Raimondi (bass), London Symphony Orchestra and Chorus, Leonard Bernstein. C.B.S. 77231. 600 fr.

Er staan op dit ogenblik 6 opnamen van Verdi's Requiem in de internationale katalogen, en weldra zal er een zevende verschijnen o.l.v. Herbert von Karajan (D.G.G.). Ongetwijfeld blijft de Giulini-uitvoering (E.M.I.) een van de meest volwaardige, maar er bestaan niettemin toch een 3-tal goede alternatief-uitvoeringen. En wat deze C.B.S.-opname betreft, die heeft mijn zegen. Na een eerste beluistering schrok ik wel even terug voor de directie van Leonard Bernstein die vooral in het ‘Dies Irae’ en ‘Turba Mirum’ zo'n enorme vlugge tempi aanwendt, dat er inderdaad iets agressiefs in de uitvoering steekt. Maar na een tweede en derde beluistering kreeg ik dan het totaalbeeld van Bernsteins uitvoering vast, dat de enkele twijfels, die ik nog had t.o.v. de dirigent verdwenen, en ik sterk begon te vermoeden, dat het klankzwoele effect in de opname-techniek zijn oorsprong vindt. De stemmen zijn merkwaardig goed uitgebalanceerd, en overtreffen de stoutste verwachtingen. Martina Arroyo en Josephine Veasy konden niet beter op elkaar zijn afgestemd, Ruggero Raimondi is een schitterende bas. Doch dé merkwaardigste stem is die van Placido Domingo. In geen enkele andere opname van dit werk is de tenor-partij zo subliem vertolkt. Men moet maar het ‘Ingemisco tamquam reus’ beluisteren. Zoals de solisten enorm expressief zijn, zo zijn ook de koren en het orkest (hetzelfde trouwens, waarmee Bernstein Mahlers 8ste symfonie opnam).

Wat wel degelijk opvalt, is dat Bernstein niet zozeer de nadruk legt op het sacrale karakter van het werk, dan wel op het theatrale. Het is werkelijk zo, dat Verdi's coloriet minder aan een requiem dan wel aan een opera doet denken. Uit die optiek een geslaagde opname.

B.L.

Maurice Ravel: Alborada del gracioso / La valse / Le tombeau de couperin / Rapsodie Espagnole. Orchestre de Paris, Herbert von Karajan. E.M.I. 2C069-02214.

Dat Maestro von Karajan zich aan Ravel waagt, zal niemand meer verwonderen: hij waagt zich trouwens aan alles. Dit jaar, tijdens de Osterfestspiele te Salzburg zal hij trouwens identiek hetzelfde programma uitvoeren, maar dan met zijn Berliner Philharmonikern, zodat ik vermoed, dat deze opname voor hem eigenlijk een proef was. Ravel is de laatste jaren wel wat in de vergeethoek geraakt (zoals overigens de meeste impressionisten), en de keuze van de werken op deze plaat doet mij wel genoegen: eindelijk eens een Ravel-plaat, waar de altijd-meeslepende ‘Bolero’ niét opstaat.

Zoals altijd is Karajans grootse en sterkste wapen zijn minutieuze preciesheid, zijn overgelijkbare detailwerking. Hier zijn deze faktoren dan ook honderd procent op hun plaats. Een voortreffelijke orkestrale kleur, een dito schildering en een partituurgetrouwe weergave, maken deze plaat in globo sterk aanbevelenswaardig. Evenwel kan ik er nog geen definitieve versie in vinden.

B.L.