Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Daniel Jan ten Zeldam Ganswijk]

GANSWIJK (Daniel Jan ten Zeldam) werd te 's Gravenhage den 30^sten Junij 1793 geboren. Zijn vader was Paulus Ganswijk en zijne moeder Geertruyd ten Zeldam. Reeds als jong mensch nam hij de namen zijner beide ouders aan, hetwelk in dien tijd geoorloofd en gebruikelijk was.

De middelen zijner ouders te kort schietende om hem eene wetenschappelijke opleiding te geven, kon hij aan zijnen zucht, om zich aan het leeraarsambt toe te wijden, geen gehoor geven, en hij had het alleen aan leergierigheid en eigene studie te danken, dat hij reeds op zeventien jarigen leeftijd als huisonderwijzer in verschillende talen en vakken onderwijs geven kon. Kort daarna was hij bij verschillende drukkers werkzaam, en als vertaler uit het Fransch, ten behoeve van het Journal du Département des bouches de la Meuse. In dit blad komen velen door hem vertaalde dichtstukjes voor, waar onder een van den Prefect de Stassart, en het was daardoor dat hij diens bescherming en eene plaats als klerk ter Prefecture verwierf.

Achtereenvolgend werd ten Zeldam Ganswijk geplaatst als Commies aan het hoofd van het Bureau tot organisatie der algemeene gewapende magt, als tweede Commies bij het Commissariaat Generaal der Monden van de Maas, en in den aanvang van 1815 aangesteld tot eerste Commies van het verbaal der Staten van Zuid-Holland. In 1817, toen de Graaf van der Duyn van Maasdam tot Gouverneur der provincie benoemd was, werd ten Zeldam Ganswijk bevorderd tot Chef der Secretarie. Aan zijne onvermoeide werkzaamheid en uitmuntende geschiktheid voor administratieve zaken had hij ook de tevredenheid, de achting en het vertrouwen van zijne superieuren, en inzonderheid van den Gouverneur, te danken. Hem werd bij Koninklijk besluit van den 14^den Februarij 1825 den titel van Commies-Chef der Provinciale Griffie van Zuid-Holland verleend.

Na den dood van den Griffier, Mr. van der Sleyden, werd ten Zeldam Ganswijk bij Koninklijk besluit van den 10^den Julij 1841 in diens plaats benoemd. Ten gevolge

[p. 40]

zijner verzwakte gezondheid was hij evenwel, na verloop van vier jaren, genoodzaakt zijn ontslag te vragen, hetwelk hem op den 14^den Junij 1845 eervol verleend werd. Twee dagen later werd hij benoemd tot Directeur van het Postkantoor te Dordrecht, en de Provinciale Staten van Holland verleenden, bij resolutie van 15 Julij 1845, aan hunnen oud Griffier, uit aanmerking, gelijk het luidde, van zijne langdurige en getrouwe aan de Provincie bewezene diensten, eene jaarlijksche toelage van zes honderd gulden.

In laatstgenoemde betrekking verwierf ten Zeldam Ganswijk zich de tevredenheid en hoogschatting zijner nieuwe chefs en de toegenegenheid zijner hem vreemde ambtenaren. Hij mogt zich daarin verheugen tot aan zijnen dood, die den 20^sten Februarij 1855 te Dordrecht plaats had. Hij was den 12^den Julij 1821 gehuwd met Mejufvrouw Willemina Cornelia Boerrigter, die hem elf kinderen schonk.

Te midden van zijne veelvuldige ambtsbezigheden, wist ten Zeldam Ganswijk ook den tijd te vinden om met zijne pen nuttig te zijn. Deed hij zich vroeger als vertaler van dichtstukjes kennen, in de dagen der omwenteling van 1813 vervaardigde hij een volksliedje, beginnende met: Welk geluk voor 's Gravenhage, hetwelk alom door die stad verspreid en gezongen werd, en toen veel moet hebben toegebragt om de volksopgewondenheid binnen de palen te houden, ten goede te stemmen en het beleedigen van personen en eigendommen tegen te gaan. Dit liedje is in zijne Bijdragen enz. D. I. bl. 59 en 60 te vinden. Behalve door de redactie van het Jaarboekje van Zuid-Holland, hem van gouvernementswege opgedragen, en door het jaarlijksch verslag der gedeputeerden aan de Staten van Holland, hetwelk voor een goed deel tot zijnen eigenaardigen werkkring behoorde, deed ten Zeldam Ganswijk zich als verdienstelijk schrijver kennen door de beide groote werken, die getiteld zijn:

Handleiding tot de kennis van het staatsbestuur in het koningrijk der Nederlanden, of beredeneerd alphabetisch register van vaderlandsche wetten, belangrijke besluiten, enz. Dordr. 1830-1835. 8^o. 7 deelen.

Bijdragen tot de Geschiedenis van het staatsbestuur in ons vaderland, en meer bijzonder in Zuid-Holland, Dordr. 1847 en 1848. 8^o 1^ste deel en 2^de deel 1^ste stuk (Verder niet vervolgd.)

In veelvuldige commissien, hem door den Koning, de Gouverneurs en de Staten opgedragen, betoonde zich ten Zeldam Ganswijk het in hem gestelde vertrouwen ten volle waardig. Zoowel te 's Gravenhage als te Dordrecht was hij een belangstellend bevorderaar van verschillende nuttige instellingen en van vele Maatschappijen en Genootschappen, een werkzaam lid. Bij vele uitmuntende eigenschappen voegde hij talrijke deugden, en zijn zacht, minzaam, onpartijdig en

[p. 41]

voor waarheid levend karakter, zijne berusting en gelatenheid onder veel lijden en tegenspoed, zijn ongeschokt en onwankelbaar vertrouwen op God, zal in gezegend aandenken blijven, bij allen die hem hebben gekend en liefgehad.

Zie Algem. Konst- en Letterb. 1855, bl. 57; Handeling. van de Jaarl. Verg. van de Maatsch. der Ned. Letterk. te Leid. 1856, bl. 49-59 der Levensberigten, hier door ons gevolgd; Brinkman, Naaml. van Boek. bl. 266, 788.