Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Foar de lins (1968)

Informatie terzijde

Titelpagina van Foar de lins
Afbeelding van Foar de linsToon afbeelding van titelpagina van Foar de lins

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.33 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

verhalen


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Foar de lins

(1968)–Paulus Akkerman–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

It wenskip

Doede en Boukje hokken mei har húshâlding yn in skip dat yn 'e gloppe by de Taenpôlle lei, in namme, oerbleaun út in eardere tiid doe't it doarp noch in seilmakkerij hie. It stie to bisjen oft dat skip noch farre koe, it wie bêdde yn blaumodder en forgien planteguod, de weagen fan it greatskipsfarwetter kamen it net mear binei, it mocht dan wêze dat de útrinders fan in slim sokjende boat it justjes birounen.

Dat skip. Eigenhandich hie Doede de roef in heale meter

[pagina 44]
[p. 44]

omheech brocht sadat er nou mei gemak rjochtstandich by de tafel stean koe. Har eigen bêd wie noch efteryn ûnder it helmhout, net rom en heech, mar smout en smûk. Doede sei faek: ‘Ik soe nea in oar sliepsté bigeare’. En hiene hja fierder it hiele rom net ta har foldwaen dêr't hja út 'e roef wei yn komme koene? Dêr gyngen har sawn berntsjes jouns op bêd dy't yn fris, blank strie leine en sliepten as roazen, ûnder waerm wollen tek. Alle jounen weroan hie Doede dêr syn aerdichheit oan as er roungear mei it peteroaljelampke troch it rom roun to ôfljochtsjen. Elektrysk hiene hja net oan board, mar hiene hja dêr forlet fan?

Hwa wenne moaijer en frijer as har? Yn 'e buorren en út 'e buorren, it skip lei alhiel biskûle efter wyljen beamguod. Dêrby hiene se de heale Taenpôlle ta har foldwaen dêr't Doede yn it langst fan 'e dagen faek in simmertinte opsette. Mei in rak en in flierkleed kaem er fier, dan wennen hja bûten en wiene op 'e wrâld útfanhûs. Hwat hie dat skip winterdeis ek net in ûnneamlik soad foar. Yn in smook wie de hiele roef troch en der troch waerm. Nea hoegden Doede en Boukje jouns op in kâld bêd, in ûre foar bedtiid sette Doede de doarkes iepen en it wie dêr noflik.

En dochs, by alle greate foardielen winske Boukje soms in hûs. Mei reinich waer moast hja der o sa om tinke dat net ien fan 'e streuperts jouns ûnder de drip lei. De lûken koene net mear foar wetterticht trochgean, hwat Doede der ek oerhinne lei. Foar njoggen minsken wie de roef ek oan 'e krappe kant. Hwat oars: it hie syn foardielen om't hja it measte sittende birêdde koe, mar in mins woe ek wolris hwat earmslach ha.

‘It soe dy óffalle, Boukjeleaf’, sei Doede, hwant sa wie er, ‘dû soest de hiele dei op fuotten wêze, jouns wieste gjin mins. By my binne huzen oars net as minskemoardners en froulju gean der it earst oan, dêr kinstû steat op meitsje’.

 

Boukje krige yn har winsken en bigearten op in ûnforwachtst help fan in kant dêr't hja it yn it minst net wei forwachte hie. Op in middei kaem der in man mei in tas ûnder de earm by it skip op 'e Taenpôlle, dy't sed dat er fan Soasiale Saken kaem. Boukje wist yn it minst net hwat it wie, mar hja noade him yn 'e roef om't hja net licht ien op 'e pôlle stean litte soe. Nei hwat fiven en seizen kaem it der op del dat dy man har in hûs ta ha woe, in nij hûs yn 'e buorren! Boukje gyngen de kleuren op en ôf. ‘As dat koe. Mar ik wit net hwat Doede der fan sizze sil, dy hat it net op dn hûs bigrepen’.

De man soe werkomme en hâldde wurd. Op in joun bisocht er Doede by to bringen dat har skip de namme fan went foar njoggen minsken net mear weidrage koe. Hja koene in nij hûs krije, de eindichste went fan in blokje fan fjouwer. ‘Tinkris ta, elektrysk ljocht, wetterlieding...’

[pagina 45]
[p. 45]

‘Hwat wetterlieding?’ frege Doede, ‘Bouk wasket en plasket hjir yn 'e great feart, gjin wetterlieding dy't dêr oan ta komt’.

De man wie net út it fjild slein, mar hâldde oan. Boukje siet der by mei it read yn 'e wangen en glinsterjende eagen, dat taestte Doede yn it moed. As er har der nou in deugd mei dwaen koe, mar doe't er hearde hwat hier dat hûs dwaen moast, lake er dat er skodde, de triennen rounen 'm oer de wangen. ‘Jo kinne der moai bykomme, man, hâld op. Dan wenje wy nou ommers forgees’.

Dy mei de tas gyng noch fierder en sei dat Soasiale Saken har tomjitte komme woe mei de hier en har helpe om hússittend to wurden.

 

Sa kaem it dat Doede en Boukje op in joun yn 'e nije went omdwaelden. ‘It hert keart my om yn it liif’, sei Doede, mar Boukje spriek krekt oarsom: ‘Wolst wol leauwe dat ik der och sa'n sin oan haw om hjir yn?’

‘Ast der sa oer tinkst, bern, dan geane wy der yn. Ik moat oer gâns dingen hinne taeste, mar dû witst dat ik dy tagedien bin, dêrom’.

Fan dy wurden bigounen Boukje' eagen wer to glinsterjen, hja striek Doede oer de raffelige mouwe en sei planút: ‘Dû bist in skat’.

Hja koene alles en alles yn syn hear en fear efterlitte op hwat théguod en panneboel nei, in wekker, in steltsje en noch hwat ditten en datten. Yn 'e buorren waerd der skande fan sprutsen dat Doede' húshâlding fan Soasiale Saken sa let en set waerd, mar Doede snuorre elk de mûle mei it sizzen: ‘Ik haw der net om frege’.

En dêr sieten hja dan elk oan in kant fan 'e tafel ûnwennich midden yn 'e keamer dêr't de lju dwars troch hinne sjen koene om't it ien stik glês wie.

‘Dit forskil is greater as nacht en dei’, sei Doede, ‘mar dêr't wy nou yn tolânne komd binne, is by my foargoed de nacht. Ik mei it mar min ha dat dy harterkers fan bern dêr boppe sa yn ienlikens lizze. It kin faeks net, mar ik soe towille wêze en helje har yn 'e keamer dat wy der tasicht op hiene, men heart langer fan sokke rare dingen’.

‘It moat wenne’, spriek Boukje ienfâldich.

In wier wurd. Nei fjirtjin dagen al kaem hja der earlik foar út dat it hûs och sa wurksum wie. ‘Ik kin fan ûnderen nei boppen rinne, fan boppen nei Ûnderen, ik bin erflik ûnderweis’.

De man fan Soasiale Saken kaem ek wer en woe der op út dat Doede it om hûs en hear hwat ynoarder meitsje soe. Dêr koe Doede it laitsjen wer net om litte. ‘As ik in hiele dei yn 'e skrep west haw, wol 'k jouns wol bikomme en dan soe 'k jo wolris freegje wolle: hoecht in man en heit gjin geniet fan syn húshâlding? Moat er wiif en bern faeks efterstelle by in pear kantige meter groun dy't er om it hûs hat?’

[pagina 46]
[p. 46]

It duorre noch fjirtjin dagen doe't Doede op in nacht kjel wekker waerd. Forstuivere taestte 'r nei it ljocht en dêr lei Boukje wyld snokkend by him op bêd. Hy sloech de earmen om har hinne en frege eangstich: ‘Hwat nou leave, hwat skeelt der oan, pop?’

Boukje koe min ta wurden komme, mei lijen brocht hja op it lêst út: ‘Ik bin sa ûnwennich, ik wol wer nei it skip’.

Hwat wie dat foar Doede in tatiding! ‘Mar dan gean wy nei it skip. Boukje leave, sadré as de dei oan 'e loft is gean wy der hinne. Stil nou mar, moarn binne wy wer thús’.

It fierdere fan 'e nacht krigen hja gjin wink yn 'e eagen, mar de moams yntiids wie Doede op 'e Taenpôlle. Hy helle it moassige strie út it skip en stiek de brân der yn. ‘Wy sille goede dingen dwaen’, sei er. Hy gyng nei Jeninga's jonges om in heal pak nij strie, glêd en fris en bros fan droegens. Doede warde him sa en noch foar brochjeiten stiek er nei de buorren om syn folkje to heljen. Mei mannemacht setten hja nei de Taenpôlle, in feestlike tocht. Lytse Wopkje en Bearend sieten yn 'e bernewein.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken