Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe datter een nyewe stathouder by den prince wert gheordineert ende geset mit nyewe raetsluden in den lande van Hollant, Zeelant ende Vrieslant.
Dat XXV capitel.

Die prince him dus onthoudende binnen der stede van Gorichom, quamen dagelixs tot hem here Adolf van Cleve, heer van Ravenstein, mit heer Philips sinen sone, grave Jacob van Hoern, heer van Altena, here Willem van Egmont, mit heer Jan van Egmondt, sinen sone, ende meer andere edelen ende ridderen van der Cabbeljauscher partije. Ten lesten quam oeck mede aldaer die here Van der Vere, de stadthouder van Hollant, Zeelant ende Vrieslant²⁸⁷, ende doir groten vervolginghe die dese heren voorscreven mitten steden van Hollant dairom deden, wert hi absolveert, ende dye prince verdroech hem sine officie van tstadthouwerscap; ende dair worden vele lagen ende stricken²⁸⁸ geleit om hem te slaen²⁸⁹, dwelc vernemende, is hi heimelic van Gorichom gereyst na Dordrecht. Als nu die prince die saken van den Gelresen hadde disponeert ende in goeden puncten ordineert, is mede na Dordrecht gevaren mit vele scepen, ende dijergeliken voeren mit hem alle de ballingen van Dordrecht van der Cabbeljauscher partie, om mede mitten prince in die stede te comen. Mer die regenten ende oversten van der stede deden den prince

287 Vieslant AB.

288 striken AB.

289 slanen AB.

[p. 379r]

sulke informacie ende onderwisinghe, dat si niet in en quamen. Ende dair wesende, vergaderden by hem die prince van Arangen, here Engbert²⁹⁰, grave van Nassouwen, heer Wolfert van der Vere, heer Jan van Montfoort, Walraven de bastert van Bredenrode mit meer ander edelen van der Hoecscer partien. Die saken ende dingen dair tracteert wesende, is hi gereyst na die stede van Rotterdam, ende mit hem vele van Dordrecht ende van der Goude, in scine oft si hem geleyden wouden, ende quamen mede binnen der stede; dair alsdoe een grote beroerte ende commocie opstont tusscen alle dese voorscreven heren van beiden partien mit horen adherenten ende hulperen. Mer het wert te hants cesseert ende terneder geleit sonder enige bloetstortinge. Doen quam Jorijs, de bastert van Bredenrode, capitein van der stede, ende presenteerde den prince die slotelen van der stede. Ende die prince beval se hem weder, makende ende bevelende hem capetein ende overste van der voorscreven stede. Dit gedaen zijnde, reysde die prince na des sGravenhage mit alle zijn dienres. Ende dair wesende informeerden die Cabbeljaus den prince also, dat hi Jorijs die bastert voorscreven destitueerde ende benam die slotelen van der stede van Rotterdam²⁹¹, ende bevalen se weder heer Anthonis, de bastert van Brabant, hertoghe Philips zoen van Brabant, ende die wert capitein ende overste gemaect tegen die van der Goude ende van Dordrecht. Onder desen wert starkelic tracteert ende vervolgt aen den prince om een ander stathouder te hebben, ende dair wert also vele in gedaen ende tracteert, dat dat lant van Hollant hem over gaf an den prince, contrarij haerre lester privilegie, mits hebbende brieven van (nonprejudicie), dat is onvermindert haerre laester vercregen privilegie van allen in dit stic, ende dat om vrede in dit lant te mogen hebben; ende consenteerden dat de prince een bequamen, neutralen man soude mogen ordineren ende setten tot een stathouder, niet van desen lande geboren, opdat niement en soude mogen seggen: 'Hi is van deser of dyer partien ende secten', sodat int leste, bi vele avisien ende raet dairop gehouden wesende, de prince Maximiliaen ordineert ende geset heeft tot een stathouder van Hollant, Zelant ende Vrieslant, heer Joest van Lalling, ridder, heer van Montegys ende Hantes, een here van der Oerden des Gulden Vlies, ende was heer Simons zoen van Lalling, heer Willems broeder van Lalling, wilen eer stathouder der voorscreven landen. Op dese selve tijt worden oec ordineert ende geset raetsluden te wesen van Hollant mit wedden, heer Aernt van Sevenbergen; heer Jan van Cruningen, here van Pamelen; Gerrit van Assendelf; meester Jacob Ruysch, deken van der capellen op thof; meester Philips Ruychroc; meester Jacob van Almonde; meester Willem van Berendrecht; meester Cornelis die Jonge. Ander raetsluden, sonder wedden, waren: Jan van Noortwijc; meester Henric van der Mye; meester Jan van Scoonhoven; meester Claes Roelofs zoen; meester Dirck Persijn, deken van Naeldwijc; Anthonis van Abeel. Dairna, opten octave van dat Heilige Sacramentsdach, quam de prince binnen Leyden ende brocht met hem dairin vele van den gebannen poorteren ende uutgedreven van der Hoecxs partie, mer dair bleven noch vele buten der stede, de hi overmits starken wederstant ende rebbellicheit van der ander partie niet inbrengen en mochte. Ende dese, de dus mit crachte uuter stede gehouden worden, setten hem in een pleyte in des princen hof tegen die regenten ende oversten van Leyden, die hem dairtegen opposeerden ende vertogen die sake noch omtrent een half jaer eer tproces ten einde quam.

290 Engbret AB.

291 Rottenrdam AB.