Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerken (1678)

Informatie terzijde

Titelpagina van Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerken
Afbeelding van Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerkenToon afbeelding van titelpagina van Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerken

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.81 MB)

XML (0.27 MB)

tekstbestand






Vertaler

Daniel Manlyn



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/lifestyle
vertaling: Brits-Engels / Nederlands


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerken

(1678)–John Babington–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Hoe men een Kasteel van Vuurraden maken sal, en de manier hoe men’er de Vuurwerken in steken sal.

LAet een Kasteel maecken van Hout, in ’t vierkant, soo groot als de groote van des Liefhebbers werck, of soo groot als ghy ’t selve maecken wilt; op de vier hoeken moeten vier ronde Toorens gemaeckt worden; maeckt dan binnen dat eerste noch een Kasteel, van de selfde gedaenee, als ’t eerste was, met een Vleugeltje, of klein Vlaggetje, boven op ’t midden; hebbende dan soo een Kasteel ghemaeckt, soo moet men digt aen de Muur van het Kasteel holle Pypen vast maken, om een loopend Vuur in te doen, welke Pypen in drie lagen, d’een boven d’ander, moeten geleid worden, om dat men drie lagen Geschut op ’t Kasteel lossen soude; aldus moeten die Pypen rondom het vierkant van ’t Kasteel leggen: In welke holle Pypen verscheide kleine holle Pijpjes moeten ingeschroeft zijn, ontrent anderhalf duim van malkander; welke Pijpjes door de Muuren van ’t Kasteel moeten heen komen, om de Slagpypen buiten op ’t

[pagina 87]
[p. 87]

Kasteel te stellen: Op yder kleine Pijp moet een Slagpijp vast gemaeckt worden; welke Pijpjes met dese Compositie ghevult moeten worden; tot yder pond gestooten Buskruit doet zeven lood Houtskool, en dan sullen de Slagpypen na behooren afschieten; en als de eerste laeg gelost is, sal de andere laeg aen brand gaen, door een lange Pijp, die in de groote pijp, van de eerste laeg, ontrent daer de leste Slagpijp van de eerste laeg los ging, vast geschroeft is; en dan begint de tweede lage Slagpypen ook in order los te gaen; en de leste slag sal door een Pijp, die daer by ontrent gevoegt is, de derde laeg aen steken; die dan ook in order sal los gaen: In de vier onderste Toorens van het Kasteel moet men een stuck Hout maken, soodanig, dat het binnen de ronde Toorens wel sluit; welk Hout een gat van anderhalf duim Diameters moet hebben; door welke ronde Toorens een Houtje met verscheide gaten, heel glad, moet geboort zijn, tot in de holte van de geseide Houtjes, van boven tot beneden toe; welke gaetjes soo wijd moeten zijn, dat’er maer pas een Serpent in gaen kan, en dan ruimte ghenoegh heeft, om’er weer uit te vliegen; neemt dan soo veel Serpenten als’er gaetjes in de vier Toorens geboort zijn, en vult de monden van de selve Serpenten met goed gestooten Buskruit, en steeckt in elk gat een Serpent; vult dan het gat, dat in ’t midden van de Houjes geboort is, met een heel trage Compositie, om dat het soo lang magh continueren met branden, als het werck duurt, door welke Compositie de Serpenten aen brand gestoken sullen worden; en alsoo sullen’er de Serpenten, in het branden, d’een na

[pagina 88]
[p. 88]

d’ander uit vliegen; dat vermaekelijk zal zijn om te sien; als dan strooit eerst in de bovenste vier Toorentjes, op der selver bodemen, een deel Buskruit, doet dan in yder Tooren soo veel Serpenten als’er gemakkelijck in staen konnen; de monden van de Serpenten moeten te voren met fijn Buskruit gevult wesen; neemt dan vier Spaensrietjes, vier a vijf duimen langer als de Toorentjes, en vult die Spaensrietjes met een vlammende Compositie; dan moet men vier Deksels voor de vier Toorens maken, een halve duim breeder in ’t ronde, als de Toorens zijn; en maekt in ’t midden van de Deksels gaetjes, soo wijd, dat het Spaensriet daer door kan gaen, steekt dan de geseide Rietjes in ’t midden van de Serpenten, die in de Toorens zijn; en doet dan de Deksels daer op; en weest dan voorsichtig, dat gy de gaetjes van elken Deksel digt aen het Riet lijmt, op dat’er geen vonken binnen in de Toorens vallen, waer door het werk van binnen mogt aen brand geraken, eer het zijn tijd is om te branden. Om nu dese Kasteelen te werk te stellen, soo steekt eerst de vier Spaensrietjes aen brand, die in de bovenste Toorens zijn, dewelke een wijle tijds sullen branden als een kaers, en ten laetsten sullen zich alle de Serpenten te gelijk uitwerpen: dan sal de bovenste laegh Slagpypen aen brand gaen, door een Pijp, die in een van de Toorens gestooken is; door welke Pijp’er, vuur gevende aen het loopend Vuur, dat in de grootte Pijp is, een deel Slagpypen los gaen sullen; welke bovenste laeg dan Vuur sal doen geven aen de tweede laeg, door een Pijp die’er in beide groote pypen, door het loopend Vuur, is vast geschroeft;

[pagina t.o. 89]
[p. t.o. 89]


illustratie

[pagina 89]
[p. 89]

dat gedaen zijnde, sal d’onderste laeg beginnen los te gaen; en als ze los gaet, dan sullen vier Toorens beneden aen brand gaen, door vier Pypen, die in de vier hoeken van de onderste laeg gestelt zijn; en dan sullen de vier Toorens, die beneden zijn, d’een na d’ander, gins en weder, Serpenten beginnen te schieten. Maer dese, en diergelijke Vuurwerken, vallen voor gemeene Personen wat te kostelijk. De gedaente van dit Kasteel is in de negende Figuur, geteikent met de letter A.

A.A.A.A. De Vier Toorens van ’t buiten-Kasteel.
B.B.B.B. De vier Toorens van ’t binnen-Kasteel.
C. Het Vaentje midden op ’t Kasteel.
D.D.D.D.D.D. De Serpenten aen de Toorens van ’t buiten-Kasteel gevoegt.
E.E.E.E. De Slagpypen in beide de Kasteelen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken