Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Studiën en schetsen over vaderlandsche geschiedenis en letteren. Deel 3 (1876)

Informatie terzijde

Titelpagina van Studiën en schetsen over vaderlandsche geschiedenis en letteren. Deel 3
Afbeelding van Studiën en schetsen over vaderlandsche geschiedenis en letteren. Deel 3Toon afbeelding van titelpagina van Studiën en schetsen over vaderlandsche geschiedenis en letteren. Deel 3

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.29 MB)

ebook (3.14 MB)

XML (1.01 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie
sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/essays-opstellen
non-fictie/geschiedenis-archeologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Studiën en schetsen over vaderlandsche geschiedenis en letteren. Deel 3

(1876)–R.C. Bakhuizen van den Brink–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 502]
[p. 502]

Schaffarik.

Zoo dikwijls er naast het Germaansche Urwald in de aangrenzende bosschen een hooge boom valt, wordt dat niet zonder een soort van hetgeen de Duitschers Schadenfreude noemen aan de wereld verkondigd. Dat is het lot, dat gestorven Magyaren, Denen en eventueel ook Hollanders, maar vooral Czechen wacht, en de Allgemeine Zeitung bedient het Europeesch publiek met de aanzegging.

Over kleine Beijersche staathuishoudkundigen, die niet veel meer dan Ober-Bürgemeister in een nietig Amtsbezirk zijn geweest vindt men lange verslagen. Maar merkwaardig van wege zijne beknoptheid is het volgend berigt, waarop de Allgemeine Zeitung van 29 Juni jl. zijne lezers vergast:

‘Praag 25 Junij. De Czechische schrijver Schaffarik is heden middag hier gestorven. Hij was een der letterkundige voorvechters van de Czechen in Bohemen en omvatte, zoo als Ost und West - hetwelk hem een der grootste geleerden van het slavendom noemt - zegt, alle takken van den slavischen volksstam met gelijke liefde.’

Derhalve geen Duitsch: dat kunnen wij aan uw toon hooren, Allgemeine Zeitung! Maar het is wel de moeite waard voor Nederlandsche lezers te bevestigen hetgeen Ost und West slechts ten halve aanduidt, en ieder Duitscher van Breslau tot Munchen weten kon, dat Schaffarik een der uitstekendste geleerden van Boheme was, dat hij met roem aan het hoofd der Praagsche boekerij had gestaan en door alle wetenschappelijke mannen - zelfs uit Duitschland geraadpleegd werd, voor al wat Boheemsche taal, geschiedenis en oudheidkunde betrof.

Hij had één gebrek, namelijk dat hij van Duitsche afkomst was en wij willen het niet prijzen dat hij zich daarover zoo zeer schaamde, dat hij, toen hij zich aan de studie van het

[pagina 503]
[p. 503]

slavisch wijdde, een uitgang aan zijn naam gaf, waardoor diens Duitsche oorsprong eenigermate onkenbaar werd. Eigenlijk heette hij Schäffer en was de zoon van een predikant in Hongarije. De studie van het Czechsch, die sedert den tijd van Dobrowski in verval was geraakt, herstelde hij op vaste linguistische grondslagen. Hij vond daartoe ijverige medewerking in den nationalen geest, die juist toen onder de Slaven was ontwaakt en waarvan Palatzki als historieschrijver, Jungmann als letterkundige de vertegenwoordigers waren.

Het verband van het Czechsch met het Glagolitisch der bijbel-vertaling van Cyrillus en Methodius werd door niemand zoo duidelijk als door hem in het licht gesteld. Zijn werk over de slavische oudheden, dat zelfs in het Hoogduitsch werd vertaald, zijne bloemlezing van oude slavische litteratuur, zijne Denkmäler der Böhmischen Sprache en der Glagolitischen Litteratur zijne werken die hem de onsterfelijkheid hebben verzekerd.

Als hervormde en tegelijk hoofd der boekerij te Praag, was hij vooral werkzaam om de overblijfsels der Hussitische letterkunde en godgeleerdheid bijeen te brengen, en de waardige man die elken vreemdeling die zijne boekerij bezocht, goedwillig ten dienste stond, kon zich niet weêrhouden den bezoeker, hetzij hij Protestant, hetzij hij Katholiek was, de schatten van het begin der vijftiende eeuw, door hem bijeengegaard, met een kennelijk zelfbehagen te laten zien. Hij mag op die wijze medegewerkt hebben tot de opwekking van dat Hussitische leven, dat dezelfde Allgemeine Zeitung in zijn nommer van 20 Junij jl. als zoo uiterst gevaarlijk voor de Duitsche eenheid urbi et orbi heeft gedenunceerd.

Schaffarik was den 13den Mei 1795 geboren en alzoo een tijdgenoot van zijn vriend, den beroemden Slavist Palatzki. In 1809 werd hij hoogleeraar aan het Servisch gymnasium te Neusatz. Te Praag werd hij in 1837 censor en in 1848 bibliothecaris.

Het Czechsche element heeft in den laatsten tijd wezenlijke

[pagina 504]
[p. 504]

verliezen geleden. In het einde van 't vorig jaar was het Hangka die ten grave gebragt werd en Duitschland had zich te ergeren aan den luister van diens uitvaart, toen zijn beroemd, aan Duitschland onbekend Königinhofer Hand schrift opengeslagen achter zijn lijkbaar werd gedragen.

De roem van Schaffarik was minder verdacht dan die van den bibliothecaris van het Hradschin, en zoo de plegtigheid om Hangka's lijk gevierd, eenigzins den weêrzin van Duitsche ijveraars mag hebben verdiend, het ware billijk geweest een man als Schaffarik eerbiediger te herdenken, dan door de Allgemeine Zeitung gedaan is.

 

(De Ned. Spectator, 1861, No. 28.)


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • Studiën en schetsen over vaderlandsche geschiedenis en letteren (5 delen)


auteurs

  • P.A. Tiele