Onze volkstaal

[p. 153]

Een paar vervoegingen.

Onbep. wijs.	Tegenw. tijd.	Verl. tijd.	Verl. Deelw.
	Ich bēn	Ich waas
	doe bēst	doe woa̠rst
zeen (zijn)	hai is	hai waas	Ich bēn gewaistj
	wai zeen	wai woa̠re
	gai zeetj	gai woa̠rtj
	zie zeen	zie woa̠re
	Ich höb	Ich haai
	doe höbst	doe haatst
höbbe (hebben)	hai heet	hai haai
	wai höbbe	wai haaie	Ich höb gehatj
	gai höbtj	gai haatj
	zie höbbe	zie haaie
	Ich zel	Ich zooi
	doe zulst	doe zoost
zulle (zullen)	hai zel	hai zoo
	wai zulle	wai zooie
	gai zultj	gai zootj
	zie zulle	zie zooie
	Ich wair	Ich woor
	doe weurst	doe woorst
waire (worden)	hai weurtj	hai woor	Ich bēn gewoore
	wai waire	wai woore
	gai wairtj	gai woortj
	zie waire	zie woore
	Ich kan	Ich kost
	doe kônst	doe kost
kônne (kunnen)	hai kan	hai kost	Ich höb gekostj
	wai kônne	wai koste
	gai kôntj	gai kostj
	zie kônne	zie koste

[p. 154]

Onbep. wijs.	Tegenw. tijd.	Verl. tijd.	Verl. Deelw.
	Ich loup	Ich leep
	doe luipst	doe leepst
loupe (loopen)	hai luiptj	hai leep	Ich höb geloupe
	wai loupe	wai leepe
	gai louptj	gai leeptj
	zie loupe	zie leepe
	Ich lais	Ich loos
	doe leust	doe loost
laize (lezen)	hai leustj	hai loos	Ich höb gelaize
	wai laize	wai looze
	gai laistj	gai loostj
	zie laize	zie looze
	Ich gaif	Ich gaaf
	doe geufst	doe goafst
gaive (geven)	hai geuftj	hai gaaf	Ich höb gegaive
	wai gaive	wai goave
	gai gaiftj	gai goaftj
	zie gaive	zie goave
	Ich val	Ich veel
	doe vilst	doe veelst
valle (vallen)	hai viltj	hai veel	Ich bēn gevalle
	wai valle	wai veele
	gai valtj	gai veeltj
	zie valle	zie veele
	Ich sterf	Ich storf
	doe sturfst	doe storfst
sterve (sterven	hai sturftj	hai storf	Ich bēn gestorve
	wai sterve	wai storve
	gai sterftj	gai storftj
	zie sterve	zie storve
	Ich hang	Ich heeng
	doe hingst	doe heengst
hange (hangen)	hai hingtj	hai heeng	Ich höb gehange
	wai hange	wai heenge
	gai hangtj	gai heengtj
	zie hange	zie heenge.

[p. 155]

Onbep. wijs.	Tegenw. tijd.	Verl. tijd.	Verl. deelw.
	Ich rouk	Ich rouk -dje
	doe roukst	doe rouk -djest
rouke (rooken)	hai rouktj	hai rouk -dje	Ich höb gerouktj
	wai rouke	wai rouk -dje
	gai rouktj	gai rouk -djet
	zie rouke	zie rouk -dje

De werkwoorden, die in den Verleden tijd niet van wortelklinker veranderen, krijgen, zooals blijkt uit dit laatste voorbeeld, in dien tijd de uitgangen dje - djest - dje - dje - dje - djet - dje.

De volgende werkwoorden hebben een bizonderen vorm voor de gebiedende wijs:

b.v.

gaon (gaan)	Ich gaon	(Teg. t.)	Gank (Geb. wijs).
staon (staan)	Ich staon	(Teg. t.)	stank (Geb. wijs)
slaon (slaan)	Ich slaon	(Teg. t.)	slaot (Geb. wijs)
doon (doen)	Ich doon	(Teg. t.)	doot (Geb. wijs)

Ook de werkwoorden, waarvan de eerste pers. enk. van de Teg. tijd op ng eindigt, veranderen in de Gebiedende wijs de g in k.

b.v.

vange	-	Ich vang	-	Vank
lange	-	Ich lang	-	Lank
hange	-	Ich hang	-	Hank
zinge	-	Ich zing	-	Zink enz.

Tusschenwerpsels.

Jözus (Jezus) Jazus, Hazus.

Jazus Got genaoje! (Jezus genadige God).

Maranta Joazup (Maria Anna Josef).

verechtig (waarachtig).

menziël (bij mijne ziel).

o jömmig, (o jemenie).

mandjeuë (mon Dieu).

verdômdj (verdoemd).

verdikke, verdikkenhool!

Mins leef, (mijn lieve mensch)

man leef (mijn lieve man).

kintj leef (mijn lief kind).

Jacq. Cuijpers.