Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De witte sjamaan (1973)

Informatie terzijde

Titelpagina van De witte sjamaan
Afbeelding van De witte sjamaanToon afbeelding van titelpagina van De witte sjamaan

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.27 MB)

XML (0.05 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De witte sjamaan

(1973)–H.C. ten Berge–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige
[pagina 63]
[p. 63]

Tradities van het grasvolk

[pagina 65]
[p. 65]

tweede lied van de sjamaan
the age demanded an image (E.P.)

1

 
Weer vroeg de tijd om een beeld;
 
 
 
het grasvolk inmiddels
 
door om- en afzetbarbaren beheerst
 
die ook plaveien de snottige paden
 
der politieke penose
 
 
 
geen berg, nog geen boom
 
breekt het morsige moeras
 
waar makers en kijkers
 
machteloos, want medeplichtig
 
toezien hoe slechte buiksprekers
 
onder het krapzittend pak
 
van beperkte vermogens
 
al hun gebreken
 
zichtbaar verbergen
 
 
 
dit is een beeld
 
 
 
werkelijk maar niet werkzaam
 
werkzaam maar niet werkelijk
 
als een wapen
 
dat door trommelvuur
 
van het perfide vernuft
 
de kracht van het lied
 
voorgoed kan verdoven
[pagina 66]
[p. 66]

2

 
Er is veel gesnotter
 
om de godin;
 
haar poëtiese nestgeur
 
is veelbelovend
 
maar doet voor de leugen niet onder
 
 
 
het is daarom raadzaam
 
steeds meer met steeds minder
 
woorden te zeggen
 
 
 
de hand zo te sturen
 
dat oog en oor
 
onophoudelijk
 
in ruimte en witstilte
 
tussen de regels bewegen
 
 
 
het denken te koesteren
 
maar steeds met gevoel
 
voor de daad
 
 
 
de stem op haar timbre en toon
 
te beproeven,
 
de tong
 
met de moed van een dwerg
 
te bedwingen -
 
 
 
maar altijd weerspannig
 
een keel opgezet
 
als woordgeweld
 
halsbrekend
 
veld dreigt te winnen
[pagina 67]
[p. 67]

3

 
Ik denk in poëzie
 
het meest geslepen
 
en niet in het dwingend gesprek
 
 
 
ik maak dus
 
maar gauw
 
een masker van gras
 
 
 
sluip anoniem
 
langs gelikte gazons van vernuft
 
en verdachte bedenksels
 
 
 
kruip ongezien
 
van de zomerse schorre en lichte sluimer
 
in het ongeschoren rietland van de slaap
 
 
 
en stel mij daar voor:
 
het geopend gedicht
 
dat niet bevestigt
 
wat er al is,
 
maar bevrijdt
 
wat besloten
 
zojuist weer zijn vorm heeft gevonden
[pagina 68]
[p. 68]

een saluut aan het genootschap vrienden van het hollandse realismeGa naar voetnoot*

 
‘In zijn geboortejaar -
 
toen het te laat was,
 
beviel roland holst
 
van een vers voor europa
 
 
 
veer was toen veder
 
leer was nog leder,
 
de totok dronk thee
 
in een oosterse tuin
 
 
 
het woordenboek gaf geen verklaring
 
voor hitsig, hoereren of ejaculatie;
 
de bijbel bevatte een hooglied
 
dat nooit werd gezongen
 
 
 
kortom,
 
tussen voorspel en nagalm
 
hing angst of ontzetting
 
 
 
in koelen bloede ont
 
sloeg men een vader
 
die sterk was, maar zwak
 
in zijn bitteruur,
 
trapte een moeder
 
al haar illusies
 
op het harmonium van godsvrees
 
en wrok toen de grond in
[pagina 69]
[p. 69]
 
krijgers pasten
 
een pak naar hun hart
 
en peddelden heen op de stang
 
van een fongers
 
 
 
anderen drukten zich
 
vast in de roest-
 
bruine boezem van dikke berta
 
die elke zak snel in as
 
deed verkeren
 
 
 
groots en meeslepend
 
werd overal gesproken,
 
gouddelvers smoesden reeds
 
in een geoliede kluis
 
 
 
terwijl een pacifist bij spijkerboor
 
de spade in de bagger stak
 
werd met het eerste schot
 
de laatste duif gelost’
[pagina 70]
[p. 70]

een man die gaat

 
Een man die gaat
 
en is begaan
 
maar nu het licht van de namiddag weegt
 
en dan bevangen raakt
 
door zoveel makers van kunstgras en bakkers
 
van nagebootst brood
[pagina 71]
[p. 71]
 
Hij schept in zijn slaap
 
zonder moeite
 
 
 
wat nooit werd ontvouwd
 
maar lang was ontsloten
 
wat steeds werd gezien
 
maar niet was doorgrond
 
 
 
nooit een klimmer en nu stijgt hij,
 
terug
 
aan de voet van zichzelf,
 
in het uitgelezen landschap
 
van nog ongeschreven weten
[pagina 72]
[p. 72]
 
Hij staat bij de nollen
 
 
 
waar schemer met zweepregen
 
schuimvlokken scheert van mors land
 
 
 
de polder, een trage geboorte,
 
keert weer terug tot de zee
 
 
 
;
 
 
 
terwijl
 
het springtij met doods mis-
 
baar hem benadert
 
nadert hij bevuild, vol slijm en wier de zee
 
weer         en wikkelt zich
 
zonder tover, maar tollend
 
door zeegras en zilte grond-
 
zee
 
terug
 
in de beschutte windingen
 
der ruimteschelp

voetnoot*
tekst uit de nalatenschap van de betreurde Hannes van Oudemoer (1939-1972)

Vorige

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken