Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een vertelling uit het Drentsche boerenleven (1933)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een vertelling uit het Drentsche boerenleven
Afbeelding van Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een vertelling uit het Drentsche boerenlevenToon afbeelding van titelpagina van Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een vertelling uit het Drentsche boerenleven

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.11 MB)

Scans (10.93 MB)

ebook (3.06 MB)

XML (0.40 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een vertelling uit het Drentsche boerenleven

(1933)–J.H. Bergmans-Beins–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

XVI.

Harm noch Wiecher geeft zich gewonnen. Beiden bepalen zich tot een zwijgen, over wat hun 't hoogste ligt. Waar geen van beiden het den ander moeilijk maakt, maar men eenvoudig er niet over spreekt, krijgt een vreemde den indruk, dat alles gewoon zijn gang gaat. Fennechien, gedwongen te zwijgen, ziet soms angstig van den een naar den ander. Met Harm heeft ze gepraat, maar zooals haar al gauw gebleken is, niets bereikt. Wel graag zou ze nog eens met Wiecher praten. Een gelegenheid daartoe doet zich niet voor. Fennechien heeft al zoo vaak eens getracht Wiecher alleen te spreken, maar 't lijkt haar toe, dat Harm dat zoo'n beetje verhindert. Zoo verloopen hooi en en bouw. Wat vroeger met hulp van Roelfien en haar vader geschiedde, moet nu met andere hulp gebeuren. Met eenige moeite is Harm er in geslaagd om zoo midden in 't jaar een meid te krijgen. 't Is niet naar moeder Luten haar zin. Maar zooals de zaken nu eenmaal staan, moest ze 't wel goedvinden. Harm, die in de laatste jaren er zoowat om heen liep, is weer aan 't werk gegaan en Wiecher doet al wat hij anders ook deed, misschien iets meer, omdat zijn vader 't ontwend is. Schoon alles vrede lijkt, voelen alle drie, dat er een oorlog dreigt. Lang kan het niet meer duren of het moet tot een uitbarsting komen, dat is hun maar al te duidelijk.

[pagina 95]
[p. 95]

Op een middag, kort nadat het koren binnen gereden is, komt Wiecher thuis om koffie te drinken. Moeder Fennechien is alleen in huis. Als Wiecher in de keuken komt, schenkt ze hem dadelijk in en schuift hem de gebruikelijke ‘snee stoet’ toe. Hij gaat bij haar zitten en begint te eten en z'n koffie te drinken. Voorzichtig schenkt hij het kopje leeg in het diepe schoteltje om het daaruit langzaam op te drinken. Zijn moeder schenkt het kopje meteen weer vol. Dan gaat ze ook zitten en begint ‘uit gezelschap’ een kopje mee te drinken.

‘'t Is zeker waarm bij 't wark?’ zegt ze.

‘Jao, waarm genog. Maor as 't zoo bliev'n mag, mooi weer veur d' eerappels. En veurdieleg veur 't mark. Hoe mooier 't weer, hoe meer pleiziervolk en ok meer kooplue.’

‘Dan kan 't vee nog wal is duur worden. D'r is goed wat heuj wunnen en d' rokge was niet slecht.’

‘Daor is 't niet minner um,’ meent Wiecher, ‘dan wordt er goed mark hollen en fiks verteerd.’

‘'t Jonkvolk en d' kasselein, die hebt daor wal zin in.’

‘Dat kun wal weez'n. Ik gleuv' wal, dat zie d'r wat van in zin hebt, hier in 't loeg.’

‘En wat doe ij?’ vraagt Fennechien op eens.

‘Ik? Wat aans... mark hollen, dat doet aner jongs ok jao?’

‘Wiecher,’ zegt zijn moeder, ‘Wiecher wat zin ij toch koppeg. Waorum gao ij niet is bij 'n aner wicht?’

‘Moeder, daor is veur mij gien aner wicht. Daor is maor ien wicht veur mij en dat is Roelfien. Ik kan bij gien aner wicht gaon. Dat zul bedrog weez'n. Maor waorum zin ij d'r toch zoo op tegen? Wat scheelt je an Roelfien? D'r is gien mooier wicht in 't hiel kaspel. Zie is fiks en veerdeg en zuneg en schoon en ij wassen aleer toch wal wies met Roelfien. Vaoder

[pagina 96]
[p. 96]

net zoo wal as doe. Ik heb aaltied daacht, dat ij daor niks op teeg'n hadden.’

‘Maor zie is maor 'n keutersdochter. En ij zint 'n zeun van iegen boeren met veul geld. As zie 't is um je geld dee, Wiecher?’

‘O, moeder,’ zegt Wiecher, en hij kijkt haar aan, ‘zin ik dan zun minne jong, dat en wicht as Roelfien, dat tien jongs veur ien krieg'n kan, mij nemen mot um mien geld.’

‘Och, as zie je maor half liek doen kun, dan zul je vaoder d'r wal met tevrêe weez'n. Maor hum dunkt d'r heurt geld bij geld.’

‘Geld...!’ zegt Wiecher, met 'n grenzelooze verachting in zijn stem, ‘geld... wat is geld? Gien hond wil 't vreten en ij kunt er niks veur koopen as wat mensken maokt hebt. Geld... ik geev' niks um geld. Ik zin je geld niet neudig!’ eindigt hij en zijn stem is heesch van opwinding.

Eenigszins angstig ziet zijn moeder hem aan. In haar hart is ze wel geneigd hem gelijk te geven. Maar de traditie van eigen boeren uit geziene familie en de gewoonte: ‘Harm zal 't wel 't beste weet'n’, overschaduwen deze gevoelens en zij zegt: ‘IJ wilt niet van Roelfien ofzien en vree met je vaoder hollen?’

‘As ik daor de vree met koopen moet... nee. Ik wil je niet geern verdriet doen en geern goed met je bliev'n, maor niet as ik er mien levensgeluk um verkoopen moet. Ik trouw met Roelfien al is ok de hiele wereld er teeg'n.’

‘En waor wo'j bliev'n?’

‘Bij Rieks en Annechien in. En now wil 'k er niks meer over heuren. Kan vaoder 't goed vinnen, dan geern, o zoo geern, maor as Roelfien hum niet goed genogt is, dan is hie mij niet goed genogt. En dat za'k hum ok zeggen. Ik wil ekg of rukg weet'n.’

Nee, nee, Wiecher, laot mij 't hum zekgen. Och, as je vaoder d'r genuegen met namp, dan zul ik mij

[pagina 97]
[p. 97]

wal schikken. Laot mij nog is met hum praoten. In aal' geval, maok gien roezie; 't is op aal menieren je vaoder en wij hebt al zooveul verleuren.’

Wiecher is al weer bedaard. Even slikt hij en zegt dan: ‘Goed, ik zal mij stil hollen. As ik er maor op an kan, dat ik veur 't mark weet, hoe 't er bij stiet.’

Wiecher neemt z'n kopje koffie op om het leeg te drinken, als Harm de deur in komt. Hij ziet oogenblikkelijk, dat er wat is en vraagt wat harder en norscher dan hij bedoelt: ‘Wat he'j met je beid', dat ij zoo bij 'n kanner zit te smoezen?’

‘Niks,’ zegt zijn vrouw, ‘Wiecher is an 't kovviedrinken. Wat zul d'r weez'n? Wij meugt toch wal praoten?’

Wiecher zegt niets, maar ziet zijn vader aan, die ineens uitvalt: ‘Niks... niks, of perbeert Wiecher um dij over te praoten. As ij mij dat levert, dan...’

‘Nee, vaoder, dat zal ik nooit doen. Ik heb geern, dat ij je toestemming geeft, hiel geern, maor as ij veur gien reden staot, dan zal ik 't wal weet'n.’

‘Wat wollen ij dan, of wollen ij de kop opsteken?’

‘Ik zin darteg jaor, vaoder, as 't mot kan ik zunner je trouwen... as 't mot,’ zegt hij zacht.

‘En ik zeg je, dat hier gien keutersdochter in hoes komp. As ij trouwen wilt, best, maor met jow's geliek. Dan kun ij en boerendochter nemen. IJ de riekste boerenzeun in 't kaspel ij trouwt gien dochter van 'n keuterboer, al is die dan niet arm.’

‘Vaoder,’ roept Wiecher, ‘vaoder, bedenk wast zegst. Zekg niet wat, dat dij laoter spiet. Ik kan niet terukg, dat zul gemien weez'n, maor ij kunt je bedenken en dat, vaoder, dat wol ik geern. Vaoder... ik kan niet van Roelfien ofzien.’

‘Dan moe'j 't zölf maor weet'n; dan heb wij of daon met 'n kanner. Ik zin hier baos zoolang ik er zin en daor zul ij je naor schikken.’

Wiecher wordt wit en zijn anders zoo zachte,

[pagina 98]
[p. 98]

vriendelijke oogen staan hard en koud. Hij knijpt zijn handen samen en steekt ze in zijn broekzakken. Dan wacht hij even en zegt langzaam: ‘Jao, hier zinst baos, maor wieder niet. Ik zal hen gaon.’ Even wacht hij, een seconde misschien, dan keert hij zich om en gaat de keuken uit.

Harm ziet hem na en maakt een beweging in de richting van de deur, waardoor Wiecher verdwenen is. Als hij ziet, dat Fennechien naar die deur wil gaan, komt er een harde trek op zijn gezicht. Met een ruk richt hij zich op en zegt: ‘Hier bliev'n, Fennechien. Wost hum naoloopen, nee, dat nooit. Hie zal van zölf wal weer komm'n en dan heb wij 't wunnen.’

Maar Wiecher komt niet weer. Hij gaat om het huis heen naar de ‘kamer’, die een deur naar buiten heeft. Hier staat zijn kast, waarin hij z'n kleeren en eenige boeken geborgen heeft. Hij neemt er enkele dingen uit, die hij bij elkaar pakt. Het pakje maakt hij dicht. Dan opent hij de deur en gaat naar buiten, recht uit door den hof naar den ouden oven. Hier legt hij het pakje achter den oven. Dan keert hij zich om en ziet naar het oude huis. Hij schijnt alles met een enkelen blik te omvatten. Het huis, dat hem zoo lief is, de oude hof, de stallen, het vee en al wat daarin is. Zijn ouders, die hem zoo dierbaar zijn. Snel gaat alles door zijn gedachten. Hoe gaarne zou hij hier zijn dagen willen slijten. Altijd hier wonen waar zooveel geslachten woonden. Toch aarzelt hij niet. Dagen en weken heeft hij alles overdacht. En mocht hij eerst al meenen, dat alles wel terecht zou komen, de laatste dagen was hij daarvan niet meer zoo zeker. En nu hij heeft gekozen, is er geen zweem van aarzeling bij hem. Roelfien heeft hij lief boven alles en ieder. Hij kan haar niet meer uit zijn leven bannen. Nog eenmaal overziet hij huis en hof en gaat dan met vaste schreden naar het hek, waar hij zoo vaak over gestapt is, naar Roelfien. Zij zal wel

[pagina 99]
[p. 99]

aarzelen en om den vrede van hem willen afzien, maar daar is Wiecher niet vatbaar voor. Voor het hek blijft hij nog even staan en laat zijn blik gaan over den weg, het land en wat daar achter ligt. Hardop zegt hij: ‘Dat kan ik bij Rieksen Annechien ok zien, krek as hier.’

Het steegje doorgaande, overlegt hij wat het beste is.

Hij zal hun dadelijk alles vertellen en ook dat hij van plan is zoo gauw mogelijk te trouwen. De tijd daarvoor zal hij naar z'n ‘meijer’ gaan en vanuit diens huis, zijn eigen, trouwen. Langzaam, maar met vaste schreden gaat hij naar ‘Rieksen’ huis.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken