Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Brieven der gemartelde apostelen
Toon afbeeldingen van Brieven der gemartelde apostelenzoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1,98 MB)

ebook (4,53 MB)

XML (0,16 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

non-fictie/brieven


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Brieven der gemartelde apostelen

(1675)–Govert Bidloo–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 37]
[p. 37]


illustratie

Philippus aen Atinas,
Die hy van het Heydensche, tot het Christelijke geloov', tracht te brengen.

Philippus, tot Hierapolis, in Phrygien, met het hooft aen een plylaer gebonden, en gestenigt.

 
ATinas, soo het woord van een oprechte vrind;
 
Ja 't bidden, in uw hert, noch eenige ingang vind,
[pagina 38]
[p. 38]
 
So neem mijn jongste beede, en woorden doch ter herte.
 
'k Had wel gewenscht (God weet hoe vinnig het my smerte,)
 
Dat gy in het geloov' wat meer gevordert waert,
 
Eer ik van u vertrok; mijn soon, ik ben vervaert,
 
Dat u aerts-vyand noch op 't scherpste sal besoeken;
 
Maer 't sal geen nood doen, so gy u slegs kunt verkloeken,
 
Om de eerste zielen-storm, met moed, het hooft te bien.
 
Hy grimt wel als een Leeuw, maer is gewoon te vlien,
 
Noch blooder dan een das, als hy het swaerd hoort klinken
 
Van het geloov, 't rondas van vaste hoop, siet blinken
 
Op de armen, van een Helt, die lust in lijen vint,
 
En lijdende sich selfs, en's vyants macht verwint.
 
Dat gy noch niet geheel in Christus kunt geloven,
 
Die noch een leerling zijt, moet uwe moed niet doven.
 
Geev' uw verstant, en wil, gevangen in sijn doot.
 
Erken het purpre bloed dat 't Jodendom vergoot,
 
Voor 't wasch-vat, dat uw ziel, en niet de hand, sal wassen
 
Van smetten, laet de Jood op 't tempel-voor-hof plassen,
 
En baden in de vont; weest gy in 't bad vernoegt,
 
Dat de uytgedorste ziel, die bang om aem-tocht swoegt,
 
Met troost verquikt, en laeft. doorblaed voorseggerijen,
 
Gods-spraeken, hoog geacht, by oude, en jonger tijen,
 
De heylige dichteren, de woorden van Sibil,
 
Of wijser Priesterin, en wat uw ernst meer wil.
 
Sy sullen Christus, nu gekomen, u voorseggen.
 
Dees sal u sijn geboorte; en die, dood uytleggen.
 
Dees weer, hoe dat hy de aerde als Koning sal gebien.
 
De een, hoe 't gelovig heir sijn Priester-ampt sal sien,
 
En heylig voor-beschik, weeg de ernst van Gods geboden,
 
Met 't losse wijfelen van uwe guygel-goden.
 
Een nederige sucht geld daer veel meer, als 't gout,
 
Dat u de Priester wel leert haten: maer selfs hout.
 
Natuur heeft u begaeft met reden-kundig weten,
 
En sout gy u aen pop, en schildery vergeten?
[pagina 39]
[p. 39]
 
Voor Goden eeren, dat gy selver maken siet?
 
Die sotte Gods-dienst, moet van 't reedlijk oordeel, niet
 
Het minst ontsag, of eer, of altaer-dienst verkrijgen.
 
De boom-bast-boeken, en hun pergamenten, swijgen
 
Voor de alderminste stip, van 't nieuwe heyl-verbond.
 
De wet, die eertijts diep in steene taf'len stond,
 
Is met de vinger des Messias uytgewreven.
 
Uw stede, en zede-wet, door Keyseren geschreven,
 
Met stale priemen in root kooper, is ontkracht.
 
Het byl- en buldel-recht gebonden in die macht.
 
O! jongeling, gy weet te veel, om niet te weten,
 
Hoe vaek uw Goden zijn verandert, en versmeten:
 
Als maer een loser tong wat nieuws te smeden wist.
 
't Geheym, daer de offeraer so yverig na vist,
 
Is winst ontsag, en roem, gevloekt by kruys-gesinden,
 
Die soeken, hier veracht, hun loon by God te vinden.
 
Daer schiet my in den sin, hoe nieuw het u beviel,
 
Toen ik te Salem u de onsterflijkheyt der ziel
 
Beduyde; maer mijn soon, kan denken wel versterven?
 
(Dit diene u tot een beeld) wel slijten, of bederven?
 
Bestaet het egter niet? de ziel, werkt sonder macht.
 
Van bloed, of zen uw-geest, of pees, of vesel-kracht,
 
't Geloov' dat het gestel der aerde, uyt niet geworden.
 
Een waerheyt, daer natuur veele eeuwen, tegen morden,
 
So wel geschikt, in stof, en ordening bestond,
 
Had werkx genoeg, eer 't by uw hersens ingang vond.
 
Van niet, wert niet; scheen u een les die niet kon dolen.
 
Sy was voor lang gestaeft in Stagerietsche scholen.
 
Tot ik in uw verstand een reekx van daden bracht:
 
Alleen maer mogelijk voor de onbegrijpb're macht
 
Des Scheppers, die de stof kan krancht, en wesen geven.
 
Toen kond gy vatten, dat die 't lichaem gaf het leven,
 
Na 't lichaem, 't leven licht voor rotting hoeden kon,
 
En dat, een moeder-maegt een God ten sone won;
[pagina 40]
[p. 40]
 
Geemen, van eeuwigheyt, met Geest en met den Vader.
 
Ik weet de midlen, die de wrede ziel-verrader
 
Gebruyken sal, om u te trecken van dit pad:
 
Hy sal de onmooglijkheyt u schild'ren, op het blad
 
Van menschelijk begrip; maer gy, vlucht dat begrijpen.
 
Wild uw verstand, ten toets van vast vertrouwen slijpen,
 
So sult gy licht sijn pijl, en dryging, wederstaen.
 
Ik twijfel, of ik u de vraeg al heb voldaen,
 
Waerom het Jodendom die Godheyt niet wilde achten;
 
En sich graeg besich hield, met beesten offer-slachten?
 
God had, na Adams val, de vaderen belooft,
 
Door 't vrouwelijke zaet, de aerts-oude slang het hooft
 
Te brieselen, sijn soon, ten los-geld elk te geven,
 
Die in sijn kruys, en dood, verwachten 't eeuwig leven.
 
Hoe Israël sich droeg by Moses, en wat voor
 
Sijn leven is geschiet, quam vaek tot uw gehoor.
 
Wanneer den Silo quam, sou Juda 't heerschen missen;
 
Maer weer een Koningrijk herstellen, sy nu gissen,
 
En ramen, dat dit Rijk, op aerde komen moet.
 
Dit 's de oorsaek, dat sy noch met 't reyne runder-bloet,
 
En offer-giften 't hert des hoogsten, winnen willen.
 
Haer kintse bygeloov' versiert ontelb're grillen,
 
En beusels, tot bewijs, dat den Messias noch
 
Haer rijk oprechten sal. sy schelden voor bedrog,
 
De wond'ren van Gods Soon, sy sien wel al de teek'nen,
 
Op sijne komst voorseyt, sy vinden in het reek'nen,
 
De tijt, de plaets, 't geslacht, ja selfs de wijs voldaen
 
Van sijne werelt-komst: en of sy 't schoon verstaen,
 
Sy willen, om den trots van Phariseen te stutten,
 
Niet weten, dat sy selfs wel weten dat sy dutten.
 
God is het weldoen moede aen 't Isralietsche huys,
 
En doet de Heydenen geloven, in het kruys.
 
Verhaest uw doopzel dan. laet u geen tijt ontvliegen.
 
Bemin de ware God: vluncht Godheyt vol bedriegen.
[pagina 41]
[p. 41]
 
Sla hand aen werk, volhard, schop 't aerdsche leven uyt.
 
Vertrouw op God, en trouw de kruys-kerk tot een bruyt.
 
Gy sult een bruyt-schat, die gy niet kunt schatten, krijgen.
 
Mijn hoop herleeft, ik sie uw grage geest noch hijgen,
 
En grijpen na 't verbond, uw lichaem in verlang
 
Van sich, Gods naem ten roem, te leveren in dwang
 
Van kerk- en hof-gewelt. maer 'k weet gy sult verlangen
 
Te weten hoe 't my gaet. ik ben in 't land gevangen,
 
Dat na een snelle stroom, die door het midden schuurt,
 
De naem van Phrygia bekomen heeft, het buurt
 
Ten Noorde aen Cariën, ten Oosten aen de landen,
 
Die 't water van Pactool, op haer begroeide stranden,
 
Het schuym-gout werpen sien. Hierapolis, dat vol
 
Van warme waters is, en 't swavel-damppend-hol
 
Ten heuvel-spits gevoelt, heeft my nu, de ongenaden
 
Der felle Ebioniet, (dats dank voor wonder-daden)
 
Ten proeye toegeschikt, hunne Afgodistery
 
Gepaeyt met de ommeslag, van nonne-sotterny,
 
Versonken in den drek van kostle kerk-banketten,
 
Kan hare buyk, als God, op 't hooge kerk-koor setten.
 
Als 's Priesters aengesicht so lang maer stemming staet,
 
Tot de offer-vlam ontsteekt, of 't swart de nek door staet,
 
Mach hy, de ontsteltenis, met Griekze druyve-druplen
 
Wel spoelen van het hert, en achter 't altaer huplen.
 
Maer, als hy voor't gemeen wat suysebolt, of swoegt,
 
Dan schreeuwt men, dat de goôn ten hoogsten zijn vernoegt.
 
Sou u die sotterny, ô! wijse Antin' behagen?
 
My dunkt, uw antwoord is, ik waek voor hare lagen.
 
Wel waek, mijn waerde soon. dit volk, dat God versaekt,
 
Heeft een geruyme tijt na mijne dood gehaekt.
 
En 't sal haer, wil het God, in korten tijt gelucken.
 
God heeft mijn stem verhoort, en sal mijn ziel haest rucken
 
Uyt de aertsche slommering. het rasende gemeen
 
Dreygt my te pletteren met stok, en vuyst, en steen.
[pagina 42]
[p. 42]
 
De bloed-drop, die van mijn gemartelt lijk sal lecken,
 
Sal hooger purper-vers, Hierapolis verstrecken;
 
Als 't nat, dat in haer land een rood so gloeiend verft,
 
Dat 't purper van den schelp, en wortel self besterft.
 
't Gemeen verlangt, ik ook, na 't eynde van mijn leven.
 
Ik om mijn ziel aen God, sy, 't lijv' de wraek te geven.
 
Wel aen Hierapolis, so u mijn dood voldoed,
 
Die is gering, versaed u met mijn herte-bloed:
 
Maer werd dan eenmael sat van Christen-bloed vergieten.
 
En gy Atinas, ay, laet het u niet verdrieten.
 
Bid God, dat hy uw hert berey tot het geloov'.
 
Maek 't vleesch, en geestlijk oor, voor alle dwael-lust doov'.
 
Werp u voor Christus neêr, en doe oprechte boeten.
 
So sullen wy elkaer in blijder beemde ontmoeten
 
Als 't Elisesche velt van Priesteren verziert.
 
So gy de wil dan, van een stervend vrind noch viert,
 
So min, om u, om my, om God, de kruys-gemeente.
 
So ruft mijn ziel in God, in de aerde mijn gebeente.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken