Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst (1662)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst
Afbeelding van Het gulden cabinet van de edel vry schilderconstToon afbeelding van titelpagina van Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (18.79 MB)

ebook (22.55 MB)

XML (1.22 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/biografie
non-fictie/kunstgeschiedenis


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst

(1662)–Cornelis de Bie–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 220]
[p. 220]

Peeter Snayers
Batali Schilder van Antwerpen, oudt 68. jaeren.

 
DIe noyt vier spouwen sach uyt d'oorloghs wree Canonnen
 
Oft in ghelitten staen des vyants Schaderonnen,
 
Daer den verwoeden Mars niet eet als menschen vlees
 
En menich anxtich hert bevanght, met naere vrees.
 
Daer heele velden sijn besaeyt met doode peerden
 
Met menschen vers ontsielt, en gans bebloeyde sweerden,
 
Die noyt een Crijghs-man oock, sach houwen over t'hoot
 
Oft vallen achter-rugh door eenich hitsich loot.
 
Weet Snaijers met Pinceel nochtans soo af te belden
 
Al had hy stadichlijck verkeert met d'oorloghs Helden,
 
Waert dat hy met Bellon' (in plaets van sijn Palet)
 
Ghedraeghen had altijt een Sweert oft Hellemet.
 
Soo cost hy door de Const niet beter afghemalen
 
Den handel vanden crijgh, die jemandt can verhalen,
 
Soo cost hy door de Const van d'edele Pictuer
 
Niet beter volghen naer het wesen van Natuer.
 
'T'is Snaijers die noyt sach een open ader leken
 
Noyt Man sach schieten door oft met t'rapier doorsteken,
 
Die noyt en is gheweest met wapens in het velt
 
Al waer men plondert en vermoorde menschen telt.
 
En daer soo menich Vorst (door t'treffen van de ballen
 
(In't scheut vry stael ghecleet) moet vande peerden vallen,
 
Daer Waghen noch Caros half dood' soldaten mijt
 
Maer sonder om te sien op hun lichaemen rijt.
 
Daer veel ghejammer is en crachteloos ghespertel
 
Sielbraeckingh en gheschrey, veel droefheyt en ghemertel,
 
Veel suchten en ghekerm, ghekreun, en bangh gheween
 
Soo dat schier bersten sou een hert al waert van steen.
[pagina 221]
[p. 221]


illustratie
Petrvs Snayers Nasquit en Anuers l'an 1593, tres bon Paintre de batailles, Paijsages en grande et petite forme extremement bien renommez, qu'il fut Paintre de l'Archiducq Albert et Isabelle, außi Domesticque de Son Alteße le Prince Cardinal Infante d'Espaigne et dez plus aultres Princes &c. demeurant a Bruxelles.
D. van Heil pinxit. Corn. Coukercken fecit.


[pagina 222]
[p. 222]
 
Hier leyt een Edelman ghequetst en half ghestorven
 
Met eenen arm oft been mismaeckt en heel bedorven,
 
Daer jemant soo ghetreft dat hy sijn jnghewant
 
Voelt sincken uyt het lijf en tast met sijne handt.
 
Hier eenen soo gheraeckt doorschoten en doorsteken
 
Dat hy niet anders wenscht als om sijn bicht te spreken,
 
En niet en rieckt als stanck, en niemant laes en hoort
 
Midts al die by hem sijn, sijn jamerlijck vermoort.
 
Daer sietmen jemant noch sijn bleecke lippen rueren
 
En swemmen in sijn bloet, vol vremde avonturen,
 
Hier leyt een cloeck Soldaet met handt en voet vermenckt
 
En sterft van pijn als hy op Vrou en Kinders denckt.
 
Het schijnt dat daer de doot heeft t'leven uytghebannen
 
Iae niet een sier ghemaeyt als onghevreesde mannen,
 
En die dit droef vertoogh wilt sien ghelijck het gaet
 
Dat hy maer eens sijn oogh op Snayers belden slaet.
 
Die schoon hy noyt en was ontrent de Legher tochten
 
Oft teghen het ghewelt des vyants heeft ghevochten,
 
Die sal u wijsen aen op doeck oft plat paneel
 
Hoe t'met den crijgh al gaet door Const van sijn Pinceel.
 
Die heel Velt-slagen baert, Batalien, en Steden
 
Die vast beleghert sijn, en worden stets bestreden,
 
Bevochten en bestormt, begraven en berent
 
Met vreetheyt opgheheyst, beschoten sonder ent.
 
De peerden als verwilt, door t'brissen, slaghen, crabblen
 
En daermen d'Helden siet in't vyants wonden dabblen,
 
Daer t'al is op de been te voet en oock te peert
 
Daer jeder sijnen moet bejevert met den sweert.
 
Daer al den dicken roock schier Son en Maen verduystert
 
Daer al het dul ramoer naer weth noch oorden luistert
 
T'Canon gheduerich niet en baert als vier en loot
 
En is van t'poyer strackx beswanghert even groot.
[pagina 223]
[p. 223]
 
T'schijnt dat aertbevingh is van boven en van onder
 
Door t'vlammen van t'gheschut als blixemen en donder,
 
T'is t'voorborgh vande hel, oft droef oordeels ghevaer
 
Daer sy malcanderen sijn gheclist vast in het haer.
 
De furi noyt vermoeyt, de moort is uytghelaten
 
De straf is los ghebraeckt, siet hoe de vree Soldaten,
 
Daer vechten handt aen handt, al waer het roode bloet
 
Vergoten wort ghelijck een stroomend' water vloet.
 
Daer sy malcanderen sien knerssen op de tanden
 
Verstooten uyt de sael en brenghen t'al tot schanden,
 
De wreetheyt noyt en slaept, soo dat ick schrijven mach
 
Al t'gen' in crijgh gheschiet, brenght Snayers voor den dach.
 
Weet Snayers door de Const soo grooten cracht te geven
 
Dat al sijn wercken staen ghelijck het eenich leven,
 
Dit wist Albertus wel Artshertoch van het Landt
 
En Prince Cardinael, die Snayers eel verstant.
 
Om sijn diep-gheesticheyt en wel volmaeckte Consten
 
Met Princelijcke Eer begaefden en bejonsten,
 
Iae creegh soo grooten Faem en weert verdienden lof
 
Dat hy den Schilder wert en Domesti'q van t'Hof.
 
O dat den Cardinael noch eens uyt t'graf mocht rijsen
 
Hoe sou hy Snayers nu in sijnen handel prijsen,
 
Wanneer hy quam te sien met eenen nieuwen moet
 
Een stuck van hem ghemaeckt, lanck meer als viertich voet.
 
Daer hy met d'eel Pinceel weet aerdich te ontdecken
 
Hoe dat de France Macht naer Valencijn gaet trecken,
 
Daer sy haer Tenten slaet in't midden van het velt
 
En meynt dees stercke Stadt te dwinghen met ghewelt.
 
Daer segh ick t'France Heyr leyt onder aende wallen
 
Begraven en versterckt om ons te overvallen,
 
Van alles wel versien van Bommen en Garnaet
 
Soo dat het Landt schier hongh aen eenen sijden draet.
[pagina 224]
[p. 224]
 
Daer onsen Prins Don Ian gaet sijne proef bethoonen
 
En wilt de stoutheyt vanden Frans met slach beloonen,
 
Wanneer hy met Condé hun macht gheheel verplet
 
En des' benoude stadt van dit belegh ontset.
 
Daer sietmen een ghewoel van moedighe soldaten
 
Die door de Spaense Macht des' edel stadt verlaten,
 
Die swemmen door het nat van menich water-plas
 
En loopen tot den hals door vrees in't wack moras.
 
Hier sietmen Prins Condé vermoeyt door t'houwen kerven
 
Die menich Frans Cap'teyn van onghenucht doet sterven,
 
Het geen u Snayers thoont seer aerdich afghebelt
 
Seer ordonnanti-rijck, seer fray en wel ghestelt.
 
Seer soet in sijn verschiet, meer als ick can beschrijven
 
Waer door hy by den mensch ontsterffelijck sal blijven,
 
Want Snayers thoont daer in door sijnen cloecken gheest
 
Hoe naer dat Valencijn heeft t'vyants buyt gheweest.
 
Die dese Const bewaert tot spieghel van haer lijden
 
Tot een ghedachtenis van die haer quam bevrijden,
 
Ick laet nu Valencijn en wil eens voorder gaen
 
In't Princen Cabinet daer Snayers stucken staen.
 
Ey siet eens op't portael wat fray en nette dinghen
 
Dat ons sijn cloeck Pinceel hier compt ten voorschijn bringhen,
 
In een verheven belt daer t'gildt den voghel schiet
 
En daer den Hertoch self een groote vreught gheniet.
 
Als hy behaelt de eer, niet door een anders gunste
 
(In't schieten met den pijl) maer door sijn eyghen cunste,
 
Wat die den voghel treft en drijft van boven neer
 
Moet vast gaen inde Const, de Const gheeft hem de eer.
 
Siet eens het groot ghewoel van menichte der menschen
 
Die Leopoldus door gheluck en voorspoet wenschen,
 
En grabbelen naer t'gelt dat hy ten besten gheeft
 
En worpt daer onder t'volck, dat in veel vreughden leeft.
[pagina 225]
[p. 225]
 
Den hoop ontelbaer schijnt van die hun rollen spelen
 
Van die sijn afghemaelt door Snayers eel Pinceelen,
 
Noch veerder loopt sijn Const en brenght ons voor den dach
 
Al t'gen' de vry Pictur met haer Pinceel vermach.
 
Dat is den soeten aert die sy ons laet ghenieten
 
In Lantschap oft landau verciert met veer verschieten,
 
In rotsen en gheberght Modern' en oock Aloudt
 
Waer in dat Snayers gheest soo crachtich sich verstout.
 
Dat al het gen' hy maeckt en moet Natuer niet wijcken
 
Die hem met dese Const op t'hoochsten compt verrijcken,
 
Soo dat ick niet ghenoch sijn Const afpaelen can
 
Want d'edel Brussels Hof, bewaert den roem daer van.
 
Men siet noch daghelijckx sijn wetenschap vermeeren
 
En is ghecomen op den hoochsten bergh van eeren
 
Daer hem het soete vocht van Hypocreen besproyt
 
Daer Themis Snayers selfs aen hare borsten voyt.
 
Die Pallas stadich compt met hare wijsheyt laeven
 
Om sijn welspreckentheyt, het wit van alle gaven,
 
Soo dat sijn groote deught gheen lof-trompet behoeft
 
Midts dat sy door de Faem wort daghelijckx beproeft.
 
Die lanck naer sijne doot sijn deught noch op sal halen
 
En sijnen weerden lof in eeuwicheyt doen pralen,
 
Hier med' wensch ick hem vred' gheluck en salicheyt
 
Soo jet vergheten is vergheeft mijn botticheyt.


illustratie


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken