Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 4 (1857)

Informatie terzijde

Titelpagina van De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 4
Afbeelding van De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 4Toon afbeelding van titelpagina van De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 4

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.88 MB)

Scans (6.19 MB)

XML (0.88 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 4

(1857)–Willem Bilderdijk–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 349]
[p. 349]

Clotilde aan haren gemaal.Ga naar voetnoot*
(Dichtstuk uit de Vijftiende eeuw.)

 
Clotilde zendt haar hulde en eer- en liefdegroet
 
En zoete omhelzingGa naar eind1 aan het voorwerp van haar gloed,
 
Terwijl ze in tranen smelt, en, uitgeput door 't klagen,
 
Van nacht en uchtendstond haar Weêrhelft weêr blijft vragen.
 
Wat doet, waar zijt gy? Verr' van de Egâ die gy mint,
 
Waar voert u 't buldrend Lot, getrouwe hartevrind?
 
Ach! 't afzijn staat wellicht (mocht ik 't my-zelv bedekken!)
 
Zich naar 't Gerucht verkondt, noch langer uit te strekken,
 
En 't weêrzien is nog verr', nog eindloos verr'! Ik beef. -
 
Zy die den Leopard door Frankrijks beemden dreef,
 
Belloon, verwoest ons erf en bloeiende gewesten.
 
De Vorst, als balling 's lands gejaagd uit wal en vesten,
 
Doolt in den ban zijns Volks, verstoten van den throon;
 
En trouwloos moordgebroed (ô onverduurbre hoon!)
 
Durft hem betichten, hem! hem voor hun vierschaar dagen.
 
Verachtlijk slavenras, den keten pas ontslagen! -
 
Neen, zulk een tuimelgeest kan langer niet bestaan:
 
Neen, Frankrijk! neem de wet van uwen Koning aan!
 
Wat wilt ge een vreemden Heer? De Hemel zal het wreken;
 
En, weigert gy gehoor, zoo zal Zijn donder spreken.
 
Dit, Dierbre, dit vertroost me in dezen jammervlaag:
 
Hoe ijss'lijker de nood, hoe korter duurt de plaag;
 
 
 
Gy zaagt dien Kroonprins dan, die 't staal zoo moedig zwaaide,
 
En de oevers van den stroomGa naar eind2 met lijken overzaaide.
 
ô Wierd door zijnen arm de Rijksthroon weêr hersteld,
 
Die Fransche razerny in 't voetzand heeft geveld!
 
Gy, uit een Heldenbloed gesproten, onzer waardig
[pagina 350]
[p. 350]
 
En steeds, waar glorie riep, in 't schittrend wapen vaardig,
 
Dat de Adelaren voor uws Vorsten krijgsbanier
 
Deed buigen: Gy op rang en Vorstenafkomst fier,
 
Gy zult, aan welke zij' zich 't krijgsgeluk moog hechten,
 
('t Moog weiflen, 't moet toch eens het Godlijk recht beslechten!)
 
Den plicht getrouw zijn als aan d' eernaam van uw stam,
 
En redden Vorst en Volk uit gloed en oorlogsvlam.
 
Hem zult ge u-zelf, ja my, u dierbrer dan uw leven,
 
Indien 't het Lot begeert, getrouw ten offer geven.
 
Ik sidder daar ik 't schrijf, maar 'k minne u al te teêr,
 
En bloosde, indien ge ontvielt aan Ridderplicht en Eer.
 
Reeds zijn uw Riddermoed, gestalte, en Heldendegen
 
Door 't vliegende gerucht ten hemel opgestegen,
 
En Bedford kent uw faam. Hy tracht wie u gelijkt
 
Te winnen voor zijn Vorst, die met ons rijkskleedGa naar eind3 prijkt;
 
En ach, hoe velen reeds bezweken voor zijn vleien!
 
Trouwloozen! mogen ze eens hun afval wreed beschreien!
 
Vergaan ze, zoo hun God zijn bliksems spaart op 't hoofd,
 
In wroeging, schaamte, en spijt, van rang, van eer beroofd!
 
Hoe! wie zijn Vaderland verwoed naar 't hart durf steken,
 
Kan de allerwreedste dood dat gruwlijk opzet wreken?
 
God laat geen zulke ellend, geen zulke gruwlen toe,
 
Dan, stervling, dat de dag uwe inborst kennen doe.
 
Zoo blijft ons 't edel goud, in 't ingewand der aarde
 
Met slijk en zand vermengd, onkenbaar in zijn waarde,
 
Maar 't is het loutrend vuur dat slijk en schuim verteert,
 
Waardoor 't in al den roem zijns luisters wederkeert.
 
Zoo ziet m' in tijd van gloed de rechtgeaarte braven
 
Als goud van uit zijn schuim, hun Heldenluister staven,
 
En op hun aadlijk schild zal 't heerlijk eerschrift staan:
 
‘Eer sterven dan den plicht, die op ons rust, verraân.’
 
Dit zal uw zinspreuk zijn, mijn Dierbre, dit uw wapen
 
Versieren! dees laurier zal groenen om uw slapen!
 
Tot dezen prijs alleen oogst eerlijk Heldenbloed
 
In onbesmette borst de kalmte van 't gemoed! -
 
Maar wat, wat doe ik? ik u raden! u vermanen!
 
U, Heldentelg, gekweekt in de Eer der Oorlogsvanen!
 
Vergeef mijn kommer! duld ze in haar die u aanbidt,
 
Zoo de angst een borst bekruipt waarvan gy 't hart bezit.
[pagina 351]
[p. 351]
 
Ach! zaagt gy me, elken dag die aanbleekt aan de kimmen,
 
De hoogste torentrans van onze burcht beklimmen,
 
En de oogen wijd en zijd doen weiden over 't land,
 
In machtelooze drift waarvan mijn boezem brandt
 
Onnoozele als ik ben, in 't uitzien van 't verlangen
 
Een willig zelfbedrog met wellust aan te hangen!
 
'k Sla alle plekjens gade, en alles is my dier.
 
Ik zie, ik spreek u aan, nu ginds, en dan weêr hier.
 
Daar, zeg ik, heeft hy 't laatst my in zijn arm gesloten;
 
En ijlings voel ik 't vuur mijne aadren doorgeschoten.
 
Hier daar de háágdoornstruik dien jongen olm omzwiert,
 
(Toen door de hand der Lent' met bloem aan bloem versierd,)
 
Zei hy me 't droef vaarwel; en ach! mijne oogen stroomen,
 
Mijn adem stokt, en 'k kan mijn snikken niet betoomen.
 
Dan weêr verwijder ik die beelden, al te wreed,
 
En waan, in 't dichtst van 't bosch, vergetende alle leed
 
En in uw arm geklemd, aan 't lied der filomeelen
 
Mijn stem te menglen en mijn liefdezang te kwelen.
 
Dan hoore ik uit uw mond dien teedren nektarvloed
 
Van hemelzoete taal die 't hart my hupplen doet;
 
Maar vind me op 't oogenblik als in een wreed ontwaken,
 
En zijge in wanhoop neêr met stervensbleeke kaken.
 
En als my 't twijfellicht der scheemring, langs 't terras
 
In 't eenzaam dwalen laat door 't vochtig klavergras,
 
Herinnert zich mijn hart, wanneer wy de eigen paden
 
(Maar hand in hand gedrukt) by d' avonddaauw betraden,
 
Of nederzaten by het klaatren van de beek,
 
Hoe dan mijn dartle hand uw wenkbraauw samenstreek,
 
En minnelijke wang en ruwe kin betastte;
 
En hoe me uw frissche mond met kus op kus verraste,
 
En heel mijn boezem bloosde, en uwer lippen gloed
 
My door 't gebeente drong, en ombruischte in mijn bloed.
 
Dan bleef 't geblakerd hart, van kuische zielsvermaken
 
Der weeldrigste echtkoets niets verheimlijkts meer te smaken,
 
Daar ziel en zintuig in vermenglend driftgewoel
 
Tot één gevoel versmolt, één zalig zielsgevoel.
 
Maar zou ik hier die lust, dat aan zich zelf ontvoeren
 
Der Echtkoets, dat genot, dien huwlijkshemel, roeren!
 
Ai my! hoe moest haar 't hart in uwe omhelzing slaan,
[pagina 352]
[p. 352]
 
Wie 't enkle denkbeeld nog in vlammen op doet gaan!
 
 
 
Wanneer toch zal ik weêr uw zieldoordringende oogen
 
Aanschouwen, en de mijne in de uwe spieglen mogen?
 
U aan mijn heete borst weêr klemmen, met een kracht
 
Die beide een hart bestelpt dat naar zijn adem smacht?
 
Wat zeide ik u niet al! hoe zou my 't hart ontspringen,
 
Dat zijne ontstoken vlam niet langer kan bedwingen!
 
Ja 't barst met eenen slag, als met een bliksemknal
 
Van één, zoo 't eindlijk zich aan 't uwe ontlasten zal.
 
Ja, moest de roos op eens heur blaadrenschoot ontluiken,
 
Zy viele, in eens verlept en leefloos, van de struiken. -
 
Neen, 'k vrees niet dat uw liefde ooit voor mijn drift verkoel':
 
Te wel verlate ik my op 't tederst zielsgevoel.
 
Neen, 'k heb in 't schittrend oog uw hart te wel doorlezen;
 
't Zal eeuwig voor mijn ziel de lot-, de heilstar wezen.
 
Dat heil....! Maar 't uwe, eilaas! - ô Mocht ik 't stond aan stond
 
Doen wassen tot een stroom van wellust, zonder grond!
 
Of, uitgeput, op nieuw uit verschen wel doen schieten
 
Met altijd tederer, en altijd nieuw genieten!
 
 
 
Ik weet niet hoe dit schrift uw hand bereiken moog.
 
De trouw en de eer verdween, de deernis-zelv vervloog.
 
Aan wien betrouwe ik 't thands? Waar vindt het zeekre wegen?
 
Waar harten, 't Vorstlijk huis en hem die 't dient, genegen?
 
Waar zal 't u zoeken met uw zwervend heir, en hoe?
 
Hoe voert u 't goed geluk uw Egaâs wenschen toe?
 
Het land is overstroomd met hoofdelooze benden,
 
Die vlammende op den roof 't geheiligst durven schenden.
 
Geen schuts of vrijplaats meer in burchtwal of gehucht;
 
't Is alles slechts één prooi van buit- en plonderzucht;
 
En elke morgenstond doet nieuwe gruwlen dagen.
 
Wanneer stelt ge, ô mijn God, een perk aan zoo veel plagen!
 
Ach, keert de tijd niet weêr, als 't witgewolde vee
 
Van uit zijn warmen stal en muffe legersteê
 
Zijn beetjens knabblen mocht langs de onbelaagde heiden,
 
Geen vijand dan den wolf mocht duchten onder 't weiden?
 
Helaas! geen wolfroof haalt by 't Burgonjoensch geweld,
 
Dat woestenyen vormt van 't bloeiendst klaverveld!
[pagina 353]
[p. 353]
 
Ja, welk beleid of moed de Kroonprins uit doe blinken,
 
Dees afgrond is te diep, te redloos ons verzinken.
 
Geen tijd, geen poging dempt dien schrikbren jammerkolk,
 
Geen worstlen heft u op, van God veroordeeld Volk!
 
 
 
Ach, waar 't de vijand slechts, door d' afgrond opgezworen
 
Om 't dierbaar Koningsbloed in 't puin zijns Rijks te smooren;
 
Voor 't minste heeft zijn arm, zijn alverdelgend zwaard,
 
Een eedlen krijg gevoerd, een Vorst, een Koning waard;
 
Geen outers omgestort, geen Vorsten snood beleedigd;
 
Maar 't recht dat hy beweert, uit zucht tot eer verdcdigd.
 
Doch neen, ons eigen kroost, de ontaarde Voedsterling,Ga naar eind4
 
Bestookt zijn Vaderland met Godverwaten kling.
 
Door hem is 't dat de Brit uw haardsteên komt bestoken,
 
ô Gaulers! van uw bloed den vruchtbren grond doet rooken!
 
ô Had hem 't zwaard der Wet (geen wettelooze moord,)
 
Aan 't Vaderland geslacht, en 't eerloos hart doorboord.
 
Trojanen deden zelf de langbestormde wallen
 
Van 't machtig Ilium (geen Grieksche sabels!) vallen;
 
En Franschen, tuk op goud, of door den wrok verhit,
 
Ontsloten poort en vest voor d'aangesnelden Brit.
 
 
 
Doch, Dierbre, ja, my gaat een heerlijk uitzicht open;
 
Welhaast -! ik spel het; ja, ik durf het meer dan hopen.
 
De Vorst zal 't Vaderland, en nog is 't nict te laat,
 
Weêr zuivren! redden 't weêr van d' afval, woede, en haat!
 
Een wenk der Godheid zal die gruwelbanden slaken.
 
Haar oog blijft van omhoog voor Frankrijks lelie waken.
 
Indien Ze aan heel deze aard Heur wondren had ontzegd,
 
Zy heeft ze aan ons verpand voor 't Stam- en Koningsrecht.
 
Moog, moog de dierbre Vreê die 't recht doe zegepralen,
 
Op 't walglijk bloedtooneel van dees gewesten dalen!
 
Ach, vloogt ge uw woesten droom, uw zielbedwelming uit,
 
ô Volk, misleid geslacht, uws vijands slaafsche buit!
 
Wat zal 't ontwaken zijn, wanneer gy 't oog weêr open
 
Zult weiden langs die reeks van asch- en steengruishoopen!
 
Gy hoort niet; maar volhardt, in 't vuur dat u verslindt
 
Steeds meer te ontsteken, van den rookwalm doof en blind.
 
Ach! waar 't niet beter, rust, dan woelend samenspannen,
[pagina 354]
[p. 354]
 
En één rechtmatig Vorst dan honderden tyrannen?
 
 
 
Gy, laat uw hartvriendin, mijn dierbre Hartevriend,
 
Niet rustloos, waar 't ook zij dat ge uwen Koning dient;
 
Meld, meld haar uw verblijf! - Ach, zonder dit te weten
 
Wordt me ieder oogenblik het hart van één gereten.
 
Gevoel in welk eene angst haar de ongerustheid knell',
 
Wier eenig heil gy zijt. Gevoel dit, en - Vaarwel!
 
 
 
* * *
 
 
 
ô Neêrland, dat dees brief met weinig naamveranderen
 
Niet Hollandsch worden mocht! de rijzende Oproerstanderen
 
Nog tijdig doken voor 't ontrollen! - Bidt en beeft!
 
De scepter is uw steun, en God is 't die hem geeft.
 
 
 
1824.
voetnoot*
Rotsgalmen II, 166.
eind1
Accolade.
eind2
De Rhône.
eind3
De azuren met lelyen bezaaide mantel.
eind4
De Hertog van Burgondie, op de brug van Montereau vermoord.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken