Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne (1683)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne
Afbeelding van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyneToon afbeelding van titelpagina van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.97 MB)

ebook (4.38 MB)

XML (0.84 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/geneeskunde


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

(1683)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

VIII. Hoofd-Stuk.
Op wat wijse de Herts-togten Ziekten veroorsaken.

DE Herts-togten sijn verscheidene, doch moeten al op een en de selfde wyse siekte konnen veroorsaaken, wyl het seker is, dat alle siekten, die uit de sappen voortkomen, uit verdikte sappen herkomstig zyn.

De droefheid, sijnde een pijnelijkheid oft moeyelijkheid, die uit iets onaangenaams geboren werd, op dit eene subject schijnt de ziel altijd te denken, niet hebbende 't gene de ziel pleeg te streelen en aangenaam te zyn; het lighaam nu mede berooft zynde van vermaak, is dan stil, wyl de ziel niet anders denkt dan op het droevige: de sappen des lighaams zyn dan mede stil, en verwekken by gevolg d' eigenste verdikking der vochten, als daar boven van gesegt is.

Die niet al te gesond zyn, weinig geesten hebben, en daar by schielijk blyde werden, vallen somtijds van haar selven: om dat dese weinige geesten, da-

[pagina 241]
[p. 241]

delijk, na datse de blijdschap verstaan hebben, de herts-tuigen bewegen, en niet genoeg konnende geboren werden, om dese beweginge te volvoeren, moet'er een trekkinge ontstaan, waar door de slagaders by en ontrent het hert door de zenuwen als toegetrokken werden, en veroorsaaken dat het bloed minder vloeid, en by gevolg van haar selven vallen.

De toorn is somtyds mede oorsaak van veel qualen, voornamelijk als'er gebrek is, want dan geschied'er het selve menigmaals, dat in een schielijke blijdschap gebeurt. Ten anderen vervallen sy na de toorn dikmaals in een bevinge, en geraaktheid: Want als de weinige geesten in de toorn en gramschap verspilt zyn, konnen daar soo veel niet wederom voortgebragt werden als'er tot de behoorlyke beweginge van doen sijn, daarom soo moeten de deelen daar de beweginge door geschied of verstoppen, of met de weinige geesten werden ook andere deeltjes doorgelaten, tegens welke geesten geduirig in haar beweginge geturbeert werden, en een manier van schuddinge en andere loop bybrengen, even als wanneer het water door een riool loopende, hier en daar eenige obstakelen vind, sal door de selve in sijn beweginge geduirig verstoort werden, 't welke wy hier na breeder sullen aanwysen.

Sulke en diergelijke dingen geschieden ontrent meest alle gemoeds driften, dat namelyk door seer veel fijne deelen geconsumeert werden, die soo ras niet wederom aangroeijen. Of datse wel niet consumerende, door een minder vloeyinge in droefgeestige niet aan en telen, waar door dan mede het bloed verdikt en traag lopend werd.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken