Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne (1683)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne
Afbeelding van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyneToon afbeelding van titelpagina van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.97 MB)

ebook (4.38 MB)

XML (0.84 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/geneeskunde


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

(1683)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XXIII. Hooft-Stuk.
Van de Ziekten der Melk in de Borsten.

't GEbeurt menigmaals, dat de Kraam-vrouwtjes weinig te suigen hebben, en by gevolg weinig melk hebben: De oorsaak is dikwyls dat de gijl-deeltjes te dik sijn, en dat geschied, om dat de Vrouwtjes te weinig drinken, en de melk-buisjes in de borsten te eng sijn: ymand kan ook seer kleine klieren in de borsten hebben, waar door soo veel sog niet kan vloeyen, als door grootere klieren: die in haar ouder jaren getrouwt sijn, gebeurt het wel dat de melk-pijpjes mede soo seer niet uit en rekken, en by gevolg weinig melk geven. Hier toe doen ook seer veel de gisten des bloeds en der eijer-leiders. Sommige, terwijl sy suigen hebben de ston-

[pagina 332]
[p. 332]

den, en dan gebeurt het datse mede so veel sog niet en leveren. Het weinig eten en drinken, kan men mede onder de oorsaken rekenen.

Het tegendeel is wederom in andere, welke een overvloedig sog in haar borsten hebben, 't welk men niet en moet tegen gaan: alhier sijn de oorsaken alle contrarie, als voren gesegt is.

De melk der vrouwen kan mede niet seer goed sijn, wanneer die sijn behoorlijke koleur, smaak en dikte niet en heeft, de al te blauwen koleur is een teiken van een dieet, in welke men veel suur gebruikt, of sig al te veel verkoud heeft. Want een menigte suurs schift de melk, waar uit alleen een waterige en blauwagtige wei alleen geboren werd, welke te schraal sijnde, de kinders weinig voedsel geeft en in haar lighaamtjes ligtelijk vergoort. Door de koude werd het bloed te seer aan een geperst, waar door het moet verdikken, en by gevolg des selfs gistinge oft liever innerlijke beweginge verminderen: Soo dat'er soo goeden gist in de maag niet kan komen als wel anders, waar door soo goeden gijl en by gevolg soo goeden melk niet kan geboren werden als wel anders. En hier uit komt dikwijls dat de melk, suur en terstond bedervende is.

De bittere melk moet hier van daan komen, dat als de gijl in de darmen gemaakt werd, daar een groote menigte van gal by komt, welke aldaar niet afgescheiden werd, maar om sijn vloeybaarheid werd die mede door de melk-vaatjes van het scheil na de borsten door het bloed heen gedreven, die dan een bittere smaak geven.

Somtijds is de melk wel brak, en dit gebeurt om dat'er mede eenige soute deeltjes van de pis by de melk afgescheiden werden.

Te dikken melk werd gemaakt, om datse in de borst-pijpjes eenigsins schift, en met groote moeyte werd uitgesogen, 't welk in de drop der borsten geschied,

[pagina 333]
[p. 333]

wanneer daar eenige klieren verharden, door dien de melk daar in geschift is: 't welk komt uit alle oorsaken die de melk doen schiften, welke niet by tyd uitgesogen sijnde, swerende borsten, kankers en diergelijke maken.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken