Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

LXXVIII. Hoofd-stuk. Beta Alba, Rubra, Romana, ofte witte, roode en Roomse Beet.

DE eerste is de witte ofte gemeene beet, is groot, breed, effen en blinkend van blad, van koleur somtyds geel groen, en somtyds donker groen, de stronk uit de plant komende, werd wel dry en vier voeten hoog, met strepen en voren, uit welke, van zyn midden af, tot boven toe, veele dundere scheutjes krygt, alle met kleindere blaadjes bewassen, welke vol kleine bloemtjes geladen zyn, bleik groen van koleur, waar na eenige rouwe en grauwe ongeschikte bolletjes volgen, vertoonende een zaad, maar heeft verscheide in sig besloten: de wortel is lang en dik, van binnen wit.

De tweede is de witte gansch gelyk in gedaante, maar de bladen en stelen zyn donker-rood.

De selfde gedaante heeft mede de Roomse Beet, maar somtyds soo rood niet als de tweede: de wortelen zyn kort en dik als een stek-raap, seer soet en schoon-rood van binnen.

Sy werden alle jaren in de Moes-Tuinen ge-

[p. 120]

plant, gevende het tweede jaar zyn steel, bloem en zaad.

Men kend de soorten van Beet, door dien haar zaad in vrat-agtige, seer harde huisjes besloten is, hebbende lange en dunne Aaren; de bladen zyn breed, glad, en de wortel eet-baar.

De witte Beet gebruikt men in Warmoes, en doet den buik week maken, als mede wanneer men die stooft als een Spinagie: sy is van een Salpeterige smaak, derhalven verkoelende, en wat doordringende; geeft weinig voedsel. De stukken gevreve bladen in de neus gesteken, of het sop opgesnoven, doet veel slymigheid quyt werden. De wortel tot een set-pil gesneden, en van onderen ingesteken, doet afgang maken; als mede het kooksel ingespeut. De tweede soort heeft mede alle de kragten, dog soo kragtig niet. Ook soo werd sy niet tot spysen gebruikt. De wortels van de roode gekookt zynde, kan men in schyfjes snyden en in Azyn in-leggen, om die te eten als men begeert, of vers gekookt, met Azyn olie en peper eten.