Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

CXXXI. Hoofd-stuk. Chamaedrys, groote en kleine kruipende Chamedrys, ofte Bathengel.

DE Chamaedrys mede Gamanderlyn en Trissago gesegt: heeft twee kruipende soorten, een groot en een klein. De groote, bestaat uit veele vierkante, kleine, dunne, houtagtige rysjes, die hier en ginder ter aarden neder kruipen: heeft kleine, breede, dog een weinig langere spitse blaadjes, aan de kanten getand: staande twee en twee met korte steeltjes over malkanderen, eenigsins wolagtig ofte gehaart: matig hard. De bloemtjes zyn van gedaante als de doove netelen, dog veel kleinder: spruitende nevens de blaadjes uit, voornamelyk boven, van koleur purper rood, ofte donker paars, waar na een klein en swart zaad volgt. Heeft

[p. 186]

een vezelagtige en voortkruipende wortel, waar uit wederom nieuwe loten te voorschyn komen.

De kleine verscheelt van de vorige alleen hier in, dat de blaadjes van onderen grys zyn, en harder van steelen.

Beide soorten wasschen alhier in de Tuinen: bloeijende beide in Hooy-maand en Oogst-maand. Dese hoe sy beter aarde hebben, hoe sy grooter werden.

Men gebruikt dit gewas tegens de verstoppingen van de Lever en de Milt: is vrij bitter. Des avonds het kooksel heet gedronken doet sweeten, en verdryft de koorsen; is dienstig in Scheurbuik, Watersugt, Wormen, geronne bloed, opgestopte stonden, Jigt, Flerecyn enz.