Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 188]
[p. 188]

CXXXIV. Hoofd-stuk. Chamapytis, Veld-Cypres.

DIt gewas noemt men ook Iva, Iva Arthetica, Iva Arthritica, Ajuga, Abiga, enz. Dese is dryderlei: d'eerste heeft veele, kleine, dunne, hairagtige takjes, half en half opstaande en ter aarden neder leggende, de blaadjes staan aan yder lid twee en twee , tegens malkanderen over, sonder steeltjes, lang, en smal, somtyds in vieren , maar meest in dryen gekloven, een weinigjen ruig; niet te groen van koleur. Tusschen 't begin der blaadjes komen kleine, geele bloemtjes, hebbende elk zyn groen, en eenigsins getand kokertjen. De wortel is veselagtig, 't geheele gewas riekt eenigsins harstagtig na den Pyn-boom: en daarom heeft het zyn naam na den Pyn-boom gekregen, als of men seide lage Pyn-boom.

De tweede wast met kromgeboge, dikkere vierkante en eenigsins wolagtige steeltjes meer opwaarts; heeft veele ledekens, uit welke aan yder zyde een blaadjen voortkomt, yder aan een steeltjen, breed, dog in veele snippelen gedeelt; tusschen haren oorsprong komen dry of vier bleek-paarse ofte purper-roode bloemtjes staande yder in zyn groen getand kokertjen. De wortel is dun en veselagtig. Dit gewas riekt mede na de Pyn-hars.

Het derde riekt mede na den selven hars, hebbende ses of seven gryse steeltjes, een palme hoog; dese deilen sig nog in andere kleindere takjes. Hier aan wasschen kleine, een weinig breed en lange spits toeloopende gryse blaadjes, sonder steeltjes. Op het top der steeltjes komen kleine, bleik-geele, en

[pagina 189]
[p. 189]

mede in kokertjes staande bloemtjes. De worteltjes zyn mede veselagtig.

Sy wasschen hier alleen in de Kruid-beminnaars Hoven: anders op steenige, puinagtige en sandige plaatsen. Sy bloeijen in Hooi-maand en Oogst-maand, en geven klein zaad.

Het zyn matig verwarmende kruiden, dat uit de reuk blykt, en by gevolg dun van deelen. Het kooksel of gedronken als Thee, ofte het uitgerookte sap in pilletjes ingenomen, werden gebruikt tegens het flerecyn, watersugt, geelsugt, en alle zenuw-ziekten. Verdryft verstoppingen des Levers, Milts en van alderlei klieren: men segt dat het mede de pisse dryft. Uiterlyk mag men het in Pappen doen of stovingen om geswellen te doen verdwynen, ofte te vermorwen, en dat met honig en terwen-meel: en dient dan voornamelyk op harde en geklonterde klieren der borsten.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken