Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

CCCXLIII. Hoofd-stuk. Nigella, Melanthium, Nardus-zaad, Nigelle, bloemtjes in 't Haar, Gith.

DE gemeene ofte tamme wast regt over-ende, met ronde, dunne, teere, groene struikjes, somtyds anderhalve spanne hoog, verdeelende sig in verscheide takjes. De bladeren zyn wel redelyk groot, maar in kleine, dunne, smalle snippelen doorsneden, daar de struikjes van onderen tot boven toe mede pronken. Op yder top komen matig groot, vyf-bladig witte bloemtjes, met veele draadjes in 't midden, en eenige grootere, die boven de kleine uitsteken: waar na kantige zaad-bolletjes volgen, met verscheide vliesjes van malkanderen gescheiden; dese steken boven uit, gemeenlyk met vyf hoorntjes: hier in vind men seer swart, wel-riekend, wel-smakend, kantig en oneffen zaad. De wortel is veselagtig.

De wilde heeft gevoorde ofte gestreepte struikjes, met witter, teederder en fynder gesnede bladen dan de tamme. De bloemtjes zyn als van de tamme, maar heel ligt blauw na het afvallen laten sy geen hoofdjes ofte zaad-bolletjes na, maar gemeenlyk

[pagina 425]
[p. 425]

vyf hoorntjes, mede met swart zaad als te voren, maar met weinig reuk. De wortel is veselagtig.

De derde is de Nigella Damascena, wast met veele struikjes en takjes, die wel anderhalve voet somwylen hoog groeijen. De bladen zyn soo dun gesneden als de venkel, en hard. De bloemtjes zyn vyf-bladig, en ligt-blauw; zynde de vorige gelyk, alleen dat sy rontom met de fyne gesnippelde blading omringt zyn, en daarom van de gemeene man bloemtjes in 't Hair genaamt. Dese afvallende, siet men byna kantige zaad-blaasjes, geladen met zaad als dat van d'eerste ofte tamme: dan heeft weinig reuk. De wortel is veselagtig.

Alle dese soorten vind men hier alleen in de bloem-hoven, en bloeijen in 't begin van de somer, komende alle jaren van nieuw zaad voort.

De zaden hier van, besonderlyk van de wel-riekenste, bestaan uit een vlugge, fyne olie, welkers deeltjes beweeglyk en werkelyk zyn. Het werd gebruikt tegens de slymige long-qualen, en om de qualsters uit te ragchelen, om de melk te vermeerderen, pis en stonden te verwekken. Is dienstig in veele gaande en komende koorsen; set het geronne bloed af, als ymand gevallen heeft: verdryft winden, en verdryft de slym der mage.

Dit zaad dan kan men in poeder innemen; in water koken, trekken als Thée, op wyn of brandewyn setten, of met deselvige daar een geest uithalen: uit het gestoote zaad perst men mede een olie. Het zaad doet men in kruid-mutsjes, neus-poeders en snof-waters.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken