Iwein van Aelst (1128); Het blijspel van Mevrouw de Caumartin

[p. 19]

IV.

De vrouw, by welke Mynheer de Breteuil zynen beschermeling inleidde, was geheel alleen in haer prachtvol salon, toen zy hen ontving. Dit was eene kiesche voorzorg van den baron, die begreep dat De l'Hôpital zich in een vertrouwelyk gesprek beter zoude doen gelden, dan te midden van eenen spotzieken kring.

Mevrouw de Caumartin, omtrent De l'Hôpital ingelicht, wist hem met beminnelyke handigheid tot spreken uit te lokken. Daerin bestond haer vernuft, dat zy het vernuft van anderen wist op te wekken: met snelle bevatting ontdekte zy van onder de nevelen der beschroomdheid het gedegen goud van eenen kloeken geest; zy wist

[p. 20]

aen fraeije gedachten door fyne aenmerkingen eene waerde te geven, waerover de spreker zelf zich verwonderde: met één woord, zy was juist de vrouw die Julius op zyne eigene hoogte konde stellen. De stugge zonderling, verbitterd tegen eene samenleving, waerdoor hy zich miskend en waervan hy zich uitgesloten zag, die aen zich zelven begon te twyfelen, omdat niemand hem waerdeerde, begon op eens, als door den tooverslag dier vrouw, de vlerken van zynen geest en genie uit te spreiden. Hy voelde zich begrepen en gekend. Hy was misschien even voldaen over zich zelven, als verrukt door haer. Hy was voor een oogenblik gelukkig.

De baron grimlachte van een edel genoegen. Toen werd Mevrouw d'Autaine aengediend. Henri geleidde haer.

Er bestond eene hevige, ofschoon onzichtbare, kampstryd tusschen Zéphirine en de markiezin de Caumartin. De laetste was zonder tegenspraek de eerste schoonheid van het élégant Parys, en daerby de geestigste, de meestbegaefde vrouw van haren kring, die een fyn gevoel aen een goed hart paerde, en wier smaek de mode beheerschte; - maer Mevrouw de Caumartin had reeds lang geheerscht. Zéphirine, de ryke en onafhankelyke erfdochter, vertoonde zich met hare frissche schoonheid en hare twintig jaren, en Mevrouw de Caumartin had er zich twee en dertig laten welgevallen. Het is waer,

[p. 21]

de markiezin had een beroemd salon, en Zéphirine benydde haer dit voordeel; maer Mevrouw de Caumartin was gehuwd geweest, en Zéphirine zoude huwen en een salon hebben; en Mevrouw de Caumartin gevoelde, dat haer in de jonge barones eene geduchte mededingster wachtte. De beide vrouwen zagen elkander altyd, juist omdat zy elkander zoo zeer vreesden. De markiezin, die zich voorgenomen had Julius op den voorgrond te brengen, wilde hem doen spreken, toen Mevrouw d'Autaine gezeten was; maer als door eene plotselinge verbystering getroffen, stond deze onbewegelyk daer: hy had Henri herkend. De man beefde voor den spot van eenen twintigjarigen modejonker. Zéphirine gebruikte haer lorgnet, om den vreemdeling op te nemen, ofschoon hy drie schreden van haer verwyderd was. Mevrouw de Caumartin stelde hem voor, met verbeten ongeduld over zyne verlegene houding.

Henri, goedhartiger dan zyne ligtzinnige woorden zouden doen vermoeden, sprak Julius als een' onbekende aen. Hy begreep, als by instinkt, dat die man daer was om zyne fortuin te verbeteren, en was menschelyk genoeg, om Zéphirine af te leiden. De l'Hôpital herstelde zich. De baron, die zich overtuigd hield dat Julius de markiezin bewonderde, bragt het gesprek op vrouwelyke schoonheid. Het werd met vuer doorgezet. ‘De éénige volmaekt schoone vrouw, die ik ooit gezien

[p. 22]

heb, zag ik op het zwitsersche gebergte in doodsgevaer, sprak Julius.’

Henri grimlachte, de baron haelde even de schouders op. Welk eene fout! aen twee vrouwen te zeggen, dat zy de schoonsten van haer geslacht niet zyn! Zephirine beschouwde hare kostbare ringen, de markiezin werd vuerrood; toch sprak zy grimlachende: ‘Wel, Mynheer De l'Hôpital, dat belooft een' roman; Mevrouw d'Autaine brandt van verlangen, om te weten wie schooner kan zyn dan zy.

- Och neen! antwoordde deze spytig, ik zie haer reeds: eene zwitsersche bergnimf, lomp, boersch, met volle vormen, een bruin geroost gelaet; doch het verhael kan echter romanesk zyn, - Mynheer reddezeker...

- Ik had geen mensch moeten zyn, om het niet te doen, Mevrouw! maer vergun my te zwygen; dat eerste woord is my ontvallen! myne daed was zeer natuerlyk; slechts by toeval verrigtte ik die; daerenboven was er voor my in de ontknoping van die ontmoeting eene krenking, de eerste, die ik ondervond. De man, die de vader of de gemael van die engelin scheen, wierp my een goudstuk toe, zoo als men een' huer-lakkei een' drinkpenning voor de voeten werpt. Ik behield voor hem eene vrouw, zoo als Europa er geene andere tellen kan; haer leven en myn levensgevaer wilde hy met een goudstuk betalen. Een blik van haer had my zeker

[p. 23]

betaeld; doch zy lag nog bewusteloos, toen zyne belediging my wegdreef. Ik klaeg niet over den man: hy behoefde my geen woord van achting toe te voegen; waerom had hy geen regt my, met myn bestoven' mantel, en zonder ander gevolg dan myn' poedel, voor een bedelaer aen te zien!

- Door welk toeval bevondt gy u daer? vroeg de markiezin, met eene bewogene stem.

- De dood van een' bloedverwant riep my naer Parys terug. Ik had in Duitschland myne studiën volbragt; ik was arm, jong en gezond: de beste eigenschappen, om eene voetreis te ondernemen. Ik heb dagen by dagen op de toppen der bergen rondgedoold.

- Die geredde is dus een ideael, dat voor altyd uw hart houdt gekluisterd? merkte Zéphirine aen.

- Ik ben nooit een dweeper geweest, en ik weet niet waerom men niet bewonderen kan zonder te begeeren; daerenboven heb ik...

- Zyn dat de menschen, die uwe geschiedenis weten moeten? fluisterde de baron hem stil en ernstig toe.’

Julius voleindigde zyne zinsnede niet. Er werden nieuwe bezoekers aengekondigd. Mynheer de Breteuil herinnerde De l'Hôpital, dat zy elders gewacht werden. Hy volgde den baron, die zyn afscheid nam. Toen hy zich voor de markiezin boog, zeide zy hem iets, met

[p. 24]

eenen grimlach, die velen hem benydden. Het was eene uitnoodiging voor den volgenden avond. Zy zoude alleen zyn, zy had hem veel te zeggen. De l'Hôpital gevoelde dat hy ver gevorderd was, ofschoon men hem niets had beloofd; de teedere blik van die vrouw had hem toegeroepen, dat zy met hem was ingenomen. Waerom toch? Hy begon na te denken; een somber mistrouwen maekte zich van hem meester, en toen zyne gade, die hem met pynlyk ongeduld gewacht had, met teedere belangstelling vroeg, of zyne hoop nu verwezentlykt was? antwoordde hy zonder haer aen te zien: Vraeg my dat morgen.